Amo te, ama me! - Kocham cię, kochaj mnie! (na pierścieniu) | Więcej
Czasownik "być" - Verbum "sum"

Czasownik sum, esse, fui - być

  1. Tryb oznajmujący - Indicativus

    Os.PraesensImperfectumFuturum I
    Sing.1.sum jestemeram byłemero będę
    2.es jesteśeras byłeśeris będziesz
    3.est jesterat byłerit będzie
    Plur.1.sumus jesteśmyerāmus byliśmyerĭmus będziemy
    2.estis jesteścieerātis byliścieerĭtis będziecie
    3.sunterant bylierunt będą

    Podobnie, jak w przypadku innych czasowników, z tematu perfecti fu- tworzy się czas przeszły dokonany (perfectum), zaprzeszły (plusquamperfectum) oraz przyszły II (futurum II - futurum secundum). Perfectum wyraża czynność przeszłą dokonaną, plusquamperfectum wyraża czynność przeszłą poprzedzającą inną czynność przeszłą, a futurum II wyraża czynność przyszłą poprzedzającą inną czynność przyszłą.

    Os.PerfectumPlusquamperf.Futurum II
    Sing.1.fu-i byłemfu-ĕram byłemfu-ĕro będę
    2.fu-isti byłeśfu-ĕras byłeśfu-ĕris będziesz
    3.fu-it byłfu-ĕrat byłfu-ĕrit będzie
    Plur.1.fu-ĭmus byliśmyfu-erāmus byliśmyfu-erĭmus będziemy
    2.fu-istis byliściefu-erātis byliściefu-erĭtis będziecie
    3.fu-ērunt bylifu-ĕrant byli (były)fu-ĕrint będą

  2. Tryb rozkazujący - Imperativus:
    • 2. os. l.poj. es! lub esto! - bądź!
    • 2. os. l.mn. este! lub estote! - bądźcie!
    • 3. os. l.poj. esto! - niech będzie!
    • 3. os. l.mn. sunto! - niech będą!

  3. Tryb przypuszczający - Coniunctivus/Subiunctivus

    Os.PraesensImperfectumPerfectumPlusquamperf.
    Sing.1.sim, siem, fuamesse-m, foremfu-ĕrimfuisse-m
    2.sis, sies, fuasesse-s, foresfu-ĕrisfuisse-s
    3.sit, siet, fuatesse-t, foretfu-ĕritfuisse-t
    Plur.1.simusessē-musfu-erĭmusfuissē-mus
    2.sitisessē-tisfu-erĭtisfuissē-tis
    3.sint, sient, fuantesse-nt, forentfu-ĕrintfuisse-nt

  4. Bezokoliczniki:
    • infinitivus praesentis activi: esse
    • infinitivus perfecti activi: fuisse
    • infinitivus futuri activi: futurus esse

  5. Czasownik sum, esse, fui tworzy tylko jeden imiesłów: participium futuri activi: futurus, -a, -um lub fore. Nie istnieje dla niego imiesłów w czasie teraźniejszym lub przeszłym; nie posiada również gerundium ani supinum.

  6. Czasownik sum, esse, fui tworzy złożenia (composita), które odmieniają się tak samo, jak ten czasownik. Są to między innymi:

    ab + sum = absum, abesse, afui - być nieobecnym
    ad + sum = adsum, adesse, affui - być obecnym
    de + sum = desum, deesse, defui - brakować
    in + sum = insum, inesse, fui - znajdować się w czymś
    inter + sum = intersum, interesse, interfui - brać udział w czymś
    ob + sum = obsum, obesse, obfui - przeszkadzać
    prae + sum = praesum, praesse, praefui - przewodniczyć
    pro + sum = prosum, prodesse, profui - pomagać
    sub + sum = subsum, subesse, subfui - być pod, być blisko
    super + sum = supersum, superesse, superfui - zostać, przetrwać