Łacina - Forum Latinum

Witam.

Może się przedstawię na wstępie. Na imię mam Radek. Jestem w trakcie studiów romanistycznych na Uniwersytecie Wrocławskim. Dotarcie do licencjata zablokowały mi kłopoty z językiem niemieckim, przez co teraz muszę sam nadrobić różnice programowe, między innymi 2 semestry łaciny. Posługuję się obiema częściami podręcznika autorstwa Stanisława Wilczyńskiego i Teresy Zarych RUDIMENTA LATINITATIS.

Nie wiem na ile mi się uda tam samowolna nauka, mam już nieco problemów. Ogólnie problemy stanowi duża ilość materiałów i gramatyki na pierwszych lekcjach. Wielu języków się już uczyłem i czegoś takiego nie widziałem.

Więc, jeśli można to będę tu zaglądał i pytał o porady. Mam nadzieję, że pomożecie, bo po niektórych tematach i rozmowach w języku łacińskim, widzę iż wiedzę posiadacie sporą.

Z góry dziękuję!





A teraz moje pierwsze problemy.

WYMOWA. W książce nie znalazłem (ani na stronie tutaj) informacji jak wymiawiać:

"sc" w słowie np.: discipula - wydaje mi się, że wymawiamy jak w polskim słowie "scena", czyli każdą literę, ale wolałbym się upewnić

"s" w słowach np.: philosophia, studiosa - czy jak we francuskim jako "z", czy po prostu "s"

"c" przed spółgłoskami np.: scriptus - na pewno wygodniej byłoby "k", ale jak jest w rzeczywistości



TŁUMACZENIE / GRAMATYKA

Sophia narrat Iuliam amicam bonam esse. - Nie bardzo rozumiem tutaj logikę i sens. Sophia opowiada, ze Iuliam jest dobrą przyjaciółką? Choć nie pasuje mi tu przypadek.

Scimus puellam studiosam esse. - Znamy dziewczynę studentkę. ? Ale co z esse? Wiemy, że dziewczyna jest studentką. ?

Auditis amicas studiosas esse. - Podobny przypadek jak powyżej. Oba znajdują się w tekstach to IV lekcji i nie widzę wytłumaczenia dla takiej kostrukcji zdania.


Puella gaudet se studiosam esse. - Dziewczyna cieszy się, że jest studentką. Tłumaczenie raczej dobre, tylko nie pasuje mi końcówka deklinacji... :/

Notitiam linguae Latinae necessariam esse intellegitis. - Tu nie bardzo rozumiem głównie rolę esse i przez to całą logikę zdania. "Rozumiecie konieczną znajomość języka łacińskiego (ale gdzie tu esse?)."


Bardzo proszę o pomoc.

Pozdrawiam serdecznie.

Pomożemy pomożemy Jakby co wal na gg - 450369.



"sc" w słowie np.: discipula

Tak jak mówisz, każdą literę z osobna (oczywiście, jeśłi trzymasz się wymowy tzw. szkolnej, a nie resystuowanej).



"s" w słowach np.: philosophia, studiosa


Jak "s"


"c" przed spółgłoskami np.: scriptus - na pewno wygodniej byłoby "k", ale jak jest w rzeczywistości


Również, tutaj czytasz jako "c" przed spółgłoskami, przed samogłoskami jak "k" ale są wyjątki od tej reguły



TŁUMACZENIE / GRAMATYKA


Wszystkie zdania, któe przytaczasz są w ACI, i właściwie dobrze załapałeś sens - przeczytaj raz jeszcze teorię tej składni i zobaczysz Podam Ci tutaj dobre tłuamczenia:


Sophia narrat Iuliam amicam bonam esse. - Spofia mówi, że Julia jest dobrą przyjaciółką (o ile się nie mylę, we francuskim też istnieje coś takiego jak ACI; porównaj z angielskim "I want you to hand me a coffee" - Chcę, żebyś Ty mi podał kawę").


Scimus puellam studiosam esse. - Wiemy, że dziewczyna jest nauczona* (sprawdz studiosa dokładnie w słowniku, bo to zanczy "pełna chęci" etc.)

Auditis amicas studiosas esse. - Słyszycie, że przyjaciółki są opełne wiedzy.

Puella gaudet se studiosam esse. - Dziewczyna cieszy się, że jest pełna wiedzy.

Notitiam linguae Latinae necessariam esse intellegitis. - Rozumiecie, że znajomość języka łacińskiego jest potrzebna.



Pozdrawiam![/b]

Zasadę ACI rozumiem doskonale. Odnośnie słowa studiosa, to miałem podane jedynie znaczenie "studentka" stąd problemy z tłumaczeniem. No i nie dotarło do mnie wcześniej, że w tych przypadkach zawsze jest Accusativus. Teraz wszystko rozumiem bez problemu.

Dzięki!

Na początku ta konstrukcja jest trudna. Po pewnym czasie rozumie się ją prawie automatycznie, ale jak zaczynałem się uczyć łąciny to ni w ząb nie mogłem takich zdań pojąć
Podobnie było z ablativusem absolutusem.

A jednak... Studiosa ma mieć znaczenie "studentka", a nie "pełna wiedzy". Mam bowiem takie zdania do przetłumaczenia z polskiego teraz.


A teraz z innej beczki. Chodzi mi o konstrukcję/szyk zdania. 2 przykłady, które są identyczne z budowy i części zdania, jednak zbudowane inaczej. Czy tu jest jakaś reguła, czy raczej dowolność?

Audimus te narrare.
Vos venire gaudetis.

Czy drugie zdanie nie mogłoby wyglądać równie dobrze:
Gaudetis vos venire. ?

Myślę, że mogłoby. łacina, podobnie zresztą jak polski jest bardzo elastyczna pod względem szyku zdania. Niby są reguły ogólne - chocby podomiot na początku rzeczenie na końcu. Ale w wielu wypadkach, dla podkreślenia znaczenia wyrazów są odstępstwa od tego szyku.

Czy drugie zdanie nie mogłoby wyglądać równie dobrze:
Gaudetis vos venire. ?[/quote]

Dowolność istnieje, ale jest ograniczona jednak stylistyką- apmiętaj, że min. na końcu zdania nigdy NIE MOŻE stać słowo jednosylabowe etc.
Poza tym, ale to przy uzależnianiu trybów warunkowych, trzeba uważać nap ołązenie podmiotu i dopełnienia bliższego:

Si hoc cantaveris, interficiam te - Jeżeli to zaśpiewasz, zabiję Cię:

Scito me, si hoc cantaveris, te vituperaturum esse.

(pierwszy ACC rozwija się w podmiot zdania dopełnieniowego, drugie jest jako dopełnienie w tym zdaniu - wiedz, że, jeśłi to zaśpiewasz, ciebie zabiję).

Ogólnie ACI stanie się Twoją zmorą na poczatku, bo ta składnia ptorafi być rozbita na pięć linijek tekstu

PAmiętaj tylko, żeby dobrze umeiszxczać (w miare logicznej kolejności) bezokolicznik, który będzie- zazwyczaj - podążał za podmiotem, którego dotyczy:

Scio Iulia puellam esse - choć odwrotnie również byłoby dobrze.

Nie można tu jednak uprawiać takich freestyle'i jakich można w grece doświadczyć

np. elegon ton Kadmon/[ tu następuje historia o tym, kim Kadmus był, co zajmuje jakies 5 linijek ]/ ebasileusesthai - "Mówią, że Kadmus /...../ koronował się na króla.

Pozdrawiam!

Vendeur pisze:Audimus te narrare.
Vos venire gaudetis.

Czy drugie zdanie nie mogłoby wyglądać równie dobrze:
Gaudetis vos venire. ?

A jak wyglądać ma polskie tłumaczenie tego zdania w ogóle : "Cieszycie się, że przychodzicie" ?

Bq pisze:

Vendeur pisze:Audimus te narrare.
Vos venire gaudetis.

Czy drugie zdanie nie mogłoby wyglądać równie dobrze:
Gaudetis vos venire. ?

A jak wyglądać ma polskie tłumaczenie tego zdania w ogóle : "Cieszycie się, że przychodzicie" ?

No najwyraźniej. Jakiś banał w celu ukazania zasady, choć w logikę niektórych przykładów mocno powątpiewam.

Logika przykładów jest różna, wazne żeby zjawisko ukazywały.

Kidyś czytałem, że po gecku, gdzie jest liczba podwójna robiono na nią ćiwczenia i miało sie przetłumaczyć zdania "Filozof Socrates .... coś tam"

W liczbie podwójnej było to "Dwóch filozofów Sokratesów ..........."
Sensu to nie miało ale przynajmniej gramatykę idzie poćwiczyć

Witam.

Puer studiosus est et litteris operam dat. - Co oznacza dat? Nie mogę znaleźć. Oraz ogólne tłumaczenie.



Non solum multa vocabula Europaearum linguarum e lingua Latina sunt decucta sed etiam multa dicta et proverbia Latina Europae populis nota sunt, exempli gratia: bonnum publicum, pro publico bono.

- Nie tylko liczne słowa języków europejskich są wyprowadzone z języka Łacińskiego lecz znane są także narodom liczne powiedzenia i przysłowia łaciny europejskiej, na przykład: dobro publiczne, dla dobra publicznego.

Wiem, że nie tak rozumuję. Męczy mnie Latina Europae, bo w ja przetłumaczyć to w tym przypadku i deklinacji...? PS. takie zdanie dla początkującego na 5 lekcji...?


Discipuli verba magistri sui libenter audiunt. - Słowa z osobna rozumiem, ale widzę uczniów o raz nauczycieli w mianowniku, więc kto słucha siebie i co ze słowami...?


Etiam amici mei libros tuos spectaturi mecum veniunt. - spectare - patrzeć, oglądać, obejrzeć; spectaturi jest odemnione jako PARTICIPIUM FUTURI ACTIVI. Jednak jak się to odmienia? Tzn. z czym to powiązać? Z książkami, czy z osobami przychodzącymi i stąd końcówka "i" wskazująca liczbę mnogą...?


Puellae scholas auditurae in aulam veniunt. - podobnie jak poprzednio. Wiem według jakiej odmiany się odmienia, ale dlaczego akurat taka końcówka imiesłowu?


Studiosi libros lecturi in bibliotheca sunt. - Jak wyżej... lecturi...


Potestisne Latine intellegere. - w ogóle nie rozumiem pierwszego słowa.


Scientia linguae Latine vobis proderit. - Nauka zdradzi wam język łaciński? Dlaczego nie ma tu nic w bierniku?


Poteritis non solum sententias Latinas saepe usitatas sed etiam vocabula e lingua Latina deducta intellegere. - Nie rozumiem pierwszego słowa. W ogóle nie rozumiem zdania niestety. Tzn. częściowo: Poznać/rozumieć nie tylko używane sentencje łacińskie, ale także wyrazy wyprowadzone z języka łacińskiego... I tutaj znowu dlaczego lingua Latina jest w mianowniku?




Proszę o pomoc.

Ojej aleś przyłożył roboty

Puer studiosus est et litteris operam dat.
Chłopak jest pracowity i zajmuje się (poświęca sie) ksiażkami (wiedzą, nauką).

Non solum multa vocabula Europaearum linguarum e lingua Latina sunt decucta sed etiam multa dicta et proverbia Latina Europae populis nota sunt, exempli gratia: bonnum publicum, pro publico bono.
Nie tylko liczne słowa języków europejskich są wyprowadzone z języka Łacińskiego lecz znane są także narodom liczne powiedzenia i przysłowia łacińskie , na przykład: dobro publiczne, dla dobra publicznego, są znane narodom europejskim.
Źle połączyłeś nie Latina Europe, ale Europe populis

Discipuli verba magistri sui libenter audiunt.
Siebie nikt nie słucha - uczniowie słuchają słów, a dokłądnie:
Uczniowie chętnie słuchają słów nauczyciela.

Etiam amici mei libros tuos spectaturi mecum veniunt.
Także moi przyjaciele ze mną przychodzą aby zobaczyć twoje ksiażki.
Końcówka zwiazana z amici - to oni są tymi osobami co przychodzą oglądać.

Puellae scholas auditurae in aulam veniunt.
to samo powiązać z puellae bo to one przychodzą

Studiosi libros lecturi in bibliotheca sunt.
Studiosi powiązać z lecturi - oni przychodzą do biblioteki aby czytać.

Potestisne Latine intellegere.
Czy możecie (potraficie) zrozumieć łacinę?
pierwszy wyraz to połączenie potestis - możecie - ne - partykuły pytajnej odpowiadajacej polskiemu czy
a potestis pochodzi od prosum

Scientia linguae Latine vobis proderit.
Znajomość języka łacińskiego wam pomoże
proderit - to fururus od prosum - pomagać

Poteritis non solum sententias Latinas saepe usitatas sed etiam vocabula e lingua Latina deducta intellegere.
Będziecie mogli nie tylko rozumieć często używane zdania łacińskie ale także słowa wyprowadzone (wywodzące się) z języka łącińskiego.
poteritis jak poprzednio to fururus od prosum - pomagać

Mam nadzieję że nic nie pokręciłem niech ktoś lepiej jeszcze sprawdzi

Keraunos pisze:Źle połączyłeś nie Latina Europe, ale Europe populis

Tłumaczysz to "narodom europejskim". Ale przecież Europae nie jest tutaj w rodzaju męskim i tymbardziej w takim samym przypadku...

Puer studiosus est et litteris operam dat.
Chłopak jest pracowity i zajmuje się (poświęca sie) ksiażkami (wiedzą, nauką).

opera to praca, trud - w połączeniu z dat znaczy poświęcać się (etc.)? Czy to dat się odmienia? Proszę o wyjaśnienie.

Discipuli verba magistri sui libenter audiunt.
Siebie nikt nie słucha - uczniowie słuchają słów, a dokłądnie:
Uczniowie chętnie słuchają słów nauczyciela

.

No tu się mogłem domyślić, że znaczenie ma być takie, jednak jeśli wykładowca mnie spyta dokładnie o znaczenie słów, to jestem zielony, bo jak niby to połączyć w logiczną całość? Ma ktoś pojęcie?

Etiam amici mei libros tuos spectaturi mecum veniunt.
Także moi przyjaciele ze mną przychodzą aby zobaczyć twoje ksiażki.
Końcówka zwiazana z amici - to oni są tymi osobami co przychodzą oglądać.

Puellae scholas auditurae in aulam veniunt.
to samo powiązać z puellae bo to one przychodzą

Studiosi libros lecturi in bibliotheca sunt.
Studiosi powiązać z lecturi - oni przychodzą do biblioteki aby czytać.

To jak się dokładnie te końcówki stosuje? Dodajemy taką samą jaką ma podmiot mający wykonać daną czynność tak?

a potestis pochodzi od prosum

Od possum .

Poteritis non solum sententias Latinas saepe usitatas sed etiam vocabula e lingua Latina deducta intellegere.
Będziecie mogli nie tylko rozumieć często używane zdania łacińskie ale także słowa wyprowadzone (wywodzące się) z języka łącińskiego.

Tu proszę o wyjaśnieni kwestii, o której wspomniałem wcześniej, czyli dlaczego lingua Latina jest w mianowniku, skoro e łączy się z abl. a do tego czy właśnie tak tłumaczymy mianownik w tym wypadku? Czy to normalne?

Myśle że moje tłumaczenia sa dobre ale czy uda mi się wszytsko wytłumaczyć to nie wiem. Spróbuję ale może będzie trzeba na Bq czy trifidiusa poczekać, bo oni w zawiłościach gramatyki sa lepsi.

Vendeur pisze:opera to praca, trud - w połączeniu z dat znaczy poświęcać się (etc.)? Czy to dat się odmienia? Proszę o wyjaśnienie.

Dokładnie tak
Zjajdziesz to w słowniku np. łanowskiego pod:
operam dare - poświecać czemuś uwagę, gotowość ponoszenia trudu
To wyrżenie idiomatyczne.

Discipuli verba magistri sui libenter audiunt.
audiunt słuchają
kto słucha - discipuli - wiec nominativus
słuchają czego - więc accustativus - verba -(acc neutrum od verbum - liczba mnoga)
słów - kogo - więc genetivus - magistri sui - swojego nauczeyciela

Vendeur pisze:To jak się dokładnie te końcówki stosuje? Dodajemy taką samą jaką ma podmiot mający wykonać daną czynność tak?

Dokładnie tak rodzaj participium futuri activi dostosowujemy do wyrazu określanego.


Z potestis to jasne że od possum

e lingua Latina deducta intellegere.
Lingua latina nie jest w mianowniku a w ablativie z długim a.

A tego z Europae populis na razie jakoś nie daje rady Ci wytłumaczyć. Myśle że tak jest ale cięzko mi na to znaleźć gramatyczne wyjaśnienia.

[
Tłumaczysz to "narodom europejskim". Ale przecież Europae nie jest tutaj w rodzaju męskim i tymbardziej w takim samym przypadku...

Już tłumaczę! Tutaj znajduje się genetiwus w roli przydawki, dlatego można tłumaczyć to przymiotnikowo.

Dosłownie brzmiałoby to "ludom Europy lub ew. ludom w Europie <ale to stanowiłoby najbardziej sztuczny przekład, jaki widzialem "

Ine przykładyna takie tłumaczenie to min.:

Civitas Romanorum - Państwo rzymskie

Liber scientiae - Mądra Książka


a w zdaniu "Discipuli verba magistri sui libenter audiunt" - będzie to w całosći przetłumaczone brzmiało "Uczniowie chętnie słuchają słów swojego nauciela. Nie wiem czemu cioągel ktos gubił przysłówek "libenter"

Pozdrawiam!