A co z ius Romanum?

[Bq]

Ej normalnie ludziska!:)
Wszyscy tak zainteresowani łaciną i kulturą, a tu NIC dosłownie nie ma na temat prawa rzymskiego!!
Przecież to temat rzeka, a do tego jak interesująca! Aktualnie uczę się do egzaminu i stwierdziłem, że można by coś na ten temat popisac - rozwiązywanie kazusów i stosowanie łacińskich fomuł jest GENIALNE
Sporządzanie testamentu itp

Można by w tym wątku co tydzień poruszać inną kwestię.
Można także zaczać czytać niektóre dzieła pod kątem prawa rzymskiego - nawet nie wiecie, ile w taki sposób dałoby się wyciągnąć z mowy w obronie Archisza lub z mowy przeciwko Werresowi

Co wy na to? Może by zacząć od tematu małżeństwa w Imperium Romanum w końcowym okresie REpubliki?
znaleźć materiały nie byłoby trudno - a to będzie strasznie ciekawy sposób - jak sądzę - na zapoznanie się z łacińską kulturą od drugiej strony.
W końcu - jakby nie było - ius Romanum wniosło do świata nowożytnego tyle samo (o ile nie więcej) - niż sama lingua Latina.

więc? Avanti...?:-)

Ps.
Wydaje mi się, że ten dział forum pasuje idealnie do tego tematu, choć miałem problem z dobrym jego wyborem

Liczę na odzew!

[Martinus Petrus Garrulus]

pięknie, ślicznie, wspaniale

masz rację... mowa pro Archia byłaby ciekawa pod tym względem... niechże mi ktoś wreszcie wytłumaczy, bo czytając mowę w tłumaczeniu i oryginale nie rozumiem fragmentu mówiącym o tym, w jaki sposób można było wpisać się na liste obywateli... tam jest coś o zamieszkiwaniu w jakimś miejscu powyżej 60 dni, czy coś... jutro sprawdzę i przytocze cytat

[Bq]

No sposobów było kilka, zależy kim byłes.

I. Jesli jesteś człowiekiem spoza Rzymu - przed 90 rokiem przed naszą erą można by Cie tylko Adoptować. potem po wojnie domowej w 90 p.n.e. została wydana Lex Julia et Plautia Papiria – która nadawała obywatelstwo wszystkim obywatelom italii, którzy złożą broń w ciągu 60 dni od jej nadania.
Potem dochodzi constitutio antoniniana Karakalli z 270 r n.e. - zakładała nadanie obywatelstwa wszystkim mieszkańcom Imperium romanu - to data graniczna, Rzym przestaje byc "pańśtwem=miastem" a staje się faktyzcnym państwem, rozciągniętym na całe swoje terytorium.

II. Jeśli jesteś osobą alieni iuris (należysz do kogos - jestes np. niewolnikiem) możesz zostać wyzowlony przez swojego Pana na dwa sposoby:

manumisio testamentaria directa - w testamencie rozkazuej mojemu spadkobiercy wyzwolić ciebie (gdyż jeśli tego nie zrobiłby - nie spełniłby jednego z warunków zawartych w testamencie - nie dostałby spadku).

Manumissio censu - twój pan mógł iśc do pretora i prosić go o wpisanie Ciebie na listę obywateli.

Manumissio vindicta - najbardziej skomplikowana - trzeba było przed pretorem wszcząć proces, w jego pierwszej fazie - zwanej in iure - przed pretorem występował twoj pan i ty, do tego trzecia osoba, zwana adsetor libertatis - ten kładł na Tobie kij wypowiadając słowa "hunc liberum esse aio" na co pretor pytał się ciebie, czy temu oponujesz - gdy tego nie robiłeś, pretor mógł wyzwolić niewolnika.

Jednak pamiętać należy, że wyzwolenia takie nie zmieniają was w obywateli, tylko w Latynów (jednostki upośledzone pod pewnymi względami prawnymi).

a tak to jest tych sposobów jeszcze wieeeele

[Bq]

Hej no, ludziska!:)
Nie mówcie, ze tak ot rzucicie w kąt prawo rzymskie, co? To tak samo, jak zaapominać o łacinie!

Nie wierzę, że nie macie żadnych pytań lub zagadnień z nim związanych, na które natrafić mogliście podczas lektury tekstów starożytnych - piszcie to będziemy się wszyscy nad nimi zastanawiać!

[Keraunos]

A jaki sposób wyzwolenia dawał zamianę w Rzymianina a nie w Latyna? Z republiki oczywiście bo za cesarstwa było to prostsze.

[jozek]

Stan wolności (Status Libertatis)
Summa divisio (wprowadzona na wzór logiki stoików i podziałów posulowanych przez Cycerona):
-liberi
-servi,mancipia,homines, famuli
Co do stanowiska prawnego (zdolnośc prawna, zdolnośc do czynn, pr.): in condicione servorum nulla est differentia
Manumissiones:

- m. testamento (mortis causa) - wyzwalano ( w testamencie, od czasów cesarstwa także w kodycylu potwierdzonym w testamencie) formułą w trybie rozkazującym: Stichus servus meus liber esto.
Wyzwoleńca, w związku z pobytem jego dawnego pana w orcus, zwano libertus orcinus. Takie wyzwolenie dopuszczalne było jako czynnośc warunkowa.

-m. vindicta, znana już w okresie XII tablic , przez in iure cessio

- również o dawnym rodowodzie m. censu - upoważniony przez pana niewolnik wnioskował do cenzora o wpisanie do do spisu obywateli. Ten sposób zanikł za pryncypatu wraz z wyjściem z użycia censusu.

M. censu od zawsze przyznawała obywatelstwo rzymskie, dwie poprzednio wymienione manumissiones prawdopodobnie dopiero od 312r. przed Chr.

W okresie późnej republiki pojawiły się wyzwolenia pretorskie, mniej formalne, ale nie powodujące nabycia obywatelstwa rzymskiego:
- manumissio inter amicos - przed świadkami
-per epistulam - poprzez list do wyzwalanego
-być może za pryncypatu bylo już znane m. per mensam seu per convivii adhibitione - przez zaproszenie do stołu pana.
Od Lex Iunia Norbana (9 r?) wyzwoleni wedle wyżej wymienionych sposobów uzysykiwali status Latini coloniarii, Latini Iuniani. Mieli upośledzony status, zwłaszcza co do dziedziczenia.

Na podstawie: W. Litewski Rzymskie prawo prywatne

[jozek]

Jeszcze w Digestach na ten temat :
LIBER QUADRAGESIMUS

Dig. 40.1.0. De manumissionibus.
Dig. 40.2.0. De manumissis vindicta.
Dig. 40.3.0. De manumissionibus quae servis ad universitatem pertinentibus imponuntur.
Dig. 40.4.0. De manumissis testamento.
Dig. 40.5.0. De fideicommissariis libertatibus.
Dig. 40.6.0. De ademptione libertatis.
Dig. 40.7.0. De statuliberis.
Dig. 40.8.0. Qui sine manumissione ad libertatem perveniunt.
Dig. 40.9.0. Qui et a quibus manumissi liberi non fiunt et ad legem aeliam sentiam.
Dig. 40.10.0. De iure aureorum anulorum.
Dig. 40.11.0. De natalibus restituendis.
Dig. 40.12.0. De liberali causa.
Dig. 40.13.0. Quibus ad libertatem proclamare non licet.
Dig. 40.14.0. Si ingenuus esse dicetur.
Dig. 40.15.0. Ne de statu defunctorum post quinquennium quaeratur.
Dig. 40.16.0. De collusione detegenda.

W Institutiones Iustiniani :
Liber primus :
tituli: III, IV, V, VI, VII


Zamieściłem indeks Digestów , aby dac pewną orientację w zawartości księgi . Jest to oczywiście zbiór fragmentów z wielu jurystów.
Zachęcam do przejrzenia. W Institutiones też można coś znaleźć.
Oczywiście jest to dzieło z VI w. po Chr. , z interpolacjami. Należy mieć to na uwadze.

[jozek]

Od siebie mogę zaproponować następujące tematy do dyskusji:
-societates publicanorum, aregentariorum i inne, societas w ogóle -kwestie osobowości prawnej, zakresu działania, wewnętrznej struktury spółek, ich umocowania prawnego itp.
- societas- collegium - fiscus - wzajemne relacje, podobieństwa, różnice itp.
- kontrakty literalne w prawie greckim, recepcja ich do prawa rzymskiego, funkcjonowanie, księgi rachunkowe bogatych Rzymian
-banki i ich działalność od II w przed Chr,. do końca

Zapraszam do pisania na w.w tematy, może ktoś czytał monografie na ten temat i może coś polecić? (zwł. j. polski, angielski, rosyjski )