Czasowniki nieprzechodnie i przechodnie

Problemy gramatyczne i ich rozwiązania.
Astrea
Peregrinus
Posty: 21
Rejestracja: ndz 10 paź 2010, 21:08

Czasowniki nieprzechodnie i przechodnie

Post autor: Astrea »

Czy mógłby mi ktoś wytłumaczyć, które czasowniki w łacinie nazywamy przechodnimi, a które nieprzechodnimi? Z góry dziękuję za udzielenie pomocy :)
Awatar użytkownika
Flavius Aetius
Propraetor
Posty: 1115
Rejestracja: pt 28 kwie 2006, 22:23

Re: Czasowniki nieprzechodnie i przechodnie

Post autor: Flavius Aetius »

Podobnie jak w języku polskim, czasownik przechodni w łacinie to taki, który posiada dopełnienie bliższe (zawsze w acc.) i w związku z tym może tworzyć stronę bierną, np.
Iulia Marcum vocat - Julia woła Marka = Marcus a Iulia vocatur - Marek jest wołany przez Julię
Caesar copias trans Rhenum traduxit - Cezar przeprowadził wojska przez Ren = Copiae a Caesare trans Rhenum traductae sunt - Wojska zostały przeprowadzone przez Cezara przez Ren.
W przypadku czasownika nieprzechodniego jest odwrotnie, np.
Puer in scholam properat - Chłopiec zdąża do szkoły. Nie można utworzyć strony biernej.
W słowniku czasowniki przechodnie oznaczone są jako "trans.", to jest "transitiva", nieprzechodnie - "intrans.", "intransitiva", ponieważ pewne znaczenia tego samego czasownika mogą być przechodnie, inne zaś nie.
Quod sis, esse velis, nihilque malis;
Summum nec metuas diem nec optes.
Marcus Valerius Martialis X, 47 12-13
ODPOWIEDZ