Łacina - Forum Latinum

Szyk wyrazów:

S1. Mówię, że chłopiec jest dobrym przyjacielem - Puerum amicum bunum esse dico.
S2. Mówię, ze dobry chłopiec jest przyjacielem - Puerum bonum amicum esse dico.
S3. Mówię, że dobry przyjaciel jest chłopcem - Amicum bonum puerum esse dico.
S4. Mówię, że twój dobry przyjaciel jest moim rolnikiem - Te amicum bonum agricolam me esse dico.

Następstwo czasowe:

N1. Mówię, że chłopcy idą - Pueros properare dico.
N2. Mówię, że chłopcy poszli (lub:szli, tak?) - Pueros properavisse dico.
N3. Moię, że chłopcy będą szli (lub: pujdą, tak?) - Pueros properaturos esse dico.
N4. Powiedziałem, że chłopcy poszli\szli - Pueros properavisse dixi.
N5. Powiedziałem, ze chłopcy idą - Pueros properare dixi.
N6. Powiedziałem, że chłopcy będą szli/pujdą - Pueros properaturos esse dixi.

Czemu (jeśli dobrze rozumiem) w ACI infinitivus futuri act. i pass. ma zmienione końcówki - nie: - urus, - ura, - urum, lub w plur - uri, - urae, - ura, tylko ma je w accusativie. Przecież to podmiot i jego przydawki mają być w acc, nie infinitivus..??

Jeszczde jedno pytanie: inf. preaes. pass czasowników 3 kon. jkoś dziwnie wygląda. Tworzy się go odrzucając końówkę -ere inf act, i dodaje -i, tak?
Np: legi, emi, vinci, agi, capi, carpi, scribi, etc. Tylko wtedy czasem wygląda jak 1.os. sing. perfecti activi...??

Szyk wyrazów:

S1. Mówię, że chłopiec jest dobrym przyjacielem - Puerum amicum bunum esse dico.
S2. Mówię, ze dobry chłopiec jest przyjacielem - Puerum bonum amicum esse dico.
S3. Mówię, że dobry przyjaciel jest chłopcem - Amicum bonum puerum esse dico.

Szyk wyrazów w wypadku tych zdań jest w łacinie TOTALNIE BEZ ZNACZENIA.
Te trzy zdania po łacinie, bez względu na szyk, są wieloznaczne i nie masz żadnego sposobu, by stwierdzić, że w pierwszym z nich chodzi o to, że chłopiec jest dobrym przyjacielem, a w trzecim, że dobry przyjaciel jest chłopcem. Ale poza tym wszystkie te zdania są poprawne, tyle, ze w pierwszym zrobiłeś literówkę: "bonum" powinno być, a nie "bunum".


S4. Mówię, że twój dobry przyjaciel jest moim rolnikiem - Te amicum bonum agricolam me esse dico.

To zdanie jest niepoprawne. "twój" i "moim" to są zaimki dzierżawcze, więc nie zastępuj ich osobowymi!!
Tuum bonum amicum agricolam meum esse dico.

Czasy zrobiłeś dobrze.

Czemu (jeśli dobrze rozumiem) w ACI infinitivus futuri act. i pass. ma zmienione końcówki - nie: - urus, - ura, - urum, lub w plur - uri, - urae, - ura, tylko ma je w accusativie. Przecież to podmiot i jego przydawki mają być w acc, nie infinitivus..??

Tak, ale w przypadku, gdy masz do czynienia z formą złożoną czasownika (czasownik posiłkowy + participium), to participium jest jednocześnie przydawką do podmiotu. Dlatego też dopasowuje się do podmiotu pod względem rodzaju i liczby.
"amatus est" w a.c.i. zachowuje się tak samo jak "stultus est"

Jeszczde jedno pytanie: inf. preaes. pass czasowników 3 kon. jkoś dziwnie wygląda. Tworzy się go odrzucając końówkę -ere inf act, i dodaje -i, tak?
Np: legi, emi, vinci, agi, capi, carpi, scribi, etc. Tylko wtedy czasem wygląda jak 1.os. sing. perfecti activi...??[/quote]

Tak się właśnie tworzy. I faktycznie czasami wygląda.... "legi" to może być albo 1sg.ind.pf.act. albo inf.pr.pass. - formy homonimiczne.
Tak to już jest
Dlatego tłumaczenie z łaciny sprawia czasem kłopot

Dziękuję

Pytałem o szyk, bo na stronie:

http://lacina.strefa.pl/index.php?dzial ... &opcja=aci

jest napisane, że po tym się odróżnia co jest podmiotem a co dopełnieniem, że podmiot jest pierwszy, dopełnienie drugie w kolejności.

maurizia de sully pisze:
Tak, ale w przypadku, gdy masz do czynienia z formą złożoną czasownika (czasownik posiłkowy + participium), to participium jest jednocześnie przydawką do podmiotu. Dlatego też dopasowuje się do podmiotu pod względem rodzaju i liczby.
"amatus est" w a.c.i. zachowuje się tak samo jak "stultus est"

Tak tylko dla porządku: "amatus" i "stultus" w zestawieniach "amatus est" i "stultus est" nie są przydawką, tylko orzecznikiem. A ten w łacinie zawsze dopasowuje się do podmiotu (jak przydawka), tak jak po polsku orzecznik przymiotnikowy/imiesłowowy:

Jasio jest chłopcem - Jasio: podmiot, jest chłopcem: orzeczenie. Po polsku bez dopasowania przypadku do podmiotu, po łacinie z.
Jasio jest duży - Jasio: podmiot, jest duży: orzeczenie. Po polsku orzecznik się dopasuje, po łacinie też.
Jasio jest sprzedany - jak wyżej.

Nie jestem fanką orzeczeń imiennych i głupich pomysłów polskiej gramatyki (jak rodzaj niemęskoosobowy...), tylko pokazuję, że są.

Czy może ktoś podać kilka trudnijszych zdań + czasownik rządzący do poćwiczenia ACI/ NCI? Bo wkrótce sprawdzian, dobrz byłoby poćwiczyć trudniejszwj, bardziej zagmatwane przykłady..

Tzn . Zwykłych zdań i czasownik rządzący za pomocą ktrego trzeba by te zdania przekształcić na ACI/NCI

Banaccio pisze:Dziękuję

Pytałem o szyk, bo na stronie:

http://lacina.strefa.pl/index.php?dzial ... &opcja=aci

jest napisane, że po tym się odróżnia co jest podmiotem a co dopełnieniem, że podmiot jest pierwszy, dopełnienie drugie w kolejności.

W takim razie, na stronie podana jest informacja błędna. Szyk w łacinie NIGDY NIE WSKAZUJE na to, co jest podmiotem, a co dopełnieniem. Cała właśnie zabawa ze zdaniami w a.c.i. polega na tym, że są niejednoznaczne

Castlereigh pisze:
Tak tylko dla porządku: "amatus" i "stultus" w zestawieniach "amatus est" i "stultus est" nie są przydawką, tylko orzecznikiem.

Tak, słusznie. Bardzo dziękuję za poprawienie błędu

Banaccio pisze:Czy może ktoś podać kilka trudnijszych zdań + czasownik rządzący do poćwiczenia ACI/ NCI? Bo wkrótce sprawdzian, dobrz byłoby poćwiczyć trudniejszwj, bardziej zagmatwane przykłady..

Proponuję, byś sobie wziął zdania z którejś z czytanek w Twoim podręczniku i pouzależniał je od "constat"
A potem przyślij do sprawdzenia

maurizia de sully pisze:Szyk wyrazów w wypadku tych zdań jest w łacinie TOTALNIE BEZ ZNACZENIA.

Śmiem się nie zgodzić. Ponieważ w łacinie w bardziej naturalnym szyku przymiotniki stoją po określanym rzeczowniku, można stwierdzić, do którego rzeczownika przydawka się odnosi (dlatego w pewnym stopniu przedstawione tłumaczenia będą prawidłowymi). Nie da się natomiast określić z odpowiednią dozą pewności, co jest podmiotem, a co predykatywem.
Tak mnie uczono

Aulus Camillus Mancamento pisze: Śmiem się nie zgodzić. Ponieważ w łacinie w bardziej naturalnym szyku przymiotniki stoją po określanym rzeczowniku, można stwierdzić, do którego rzeczownika przydawka się odnosi (dlatego w pewnym stopniu przedstawione tłumaczenia będą prawidłowymi). Nie da się natomiast określić z odpowiednią dozą pewności, co jest podmiotem, a co predykatywem.
Tak mnie uczono

Źle Cię uczono.

No więc oto zdania, które zmieniłem używając słów, które wprowadzają ACI:

1. Ancillae in casa laborant -> Ancillas in casa laborare constat -
Wiadomo, ze niewolnice pracują w domu.
2. Domina non laborant -> Placet dominam non laborare -
Podoba się, ze pani nie pracuje.
3. Ancilla dominae aquam portat-> Ancillam dominae aquam portare video- Widzę, że niewolnica niesie pani wodę.
4. Apud Romanos multi et clari oratores erant->Apud Romanos multos et claros oratores fuisse scimus - Wiemy, ze u Rzymian byli liczni i słąwni mówcy.
5. Cicero non solum clarus orator sed etiam scriptor egregius erat->
Fateor Cicerum(?) non solum clarum oratorem sed etiam scriptorem egregium fuisse - Przyznaję, że Cyceron był nie tylko sławnym mówcą ale również wybornym pisarzem

Ciceronem

6. Cicero orationibus suis multos viros defendebat - Cyceron swoimi mowami bronił wielu mężów.
ACI (constat) - Cicerum(?) orationibus suis multos viros defendisse constat - Wiadomo, że Cyceron swoimi mowami bronił wielu mężów.

7. Cicero patriae prodesse studebat - Cyceron próbował pomagać ojczyźnie.
ACI (constat) - Cicerum(?-ciągle, kurde, ten Cyceron, a ja nie wiem jak brzmi acc..) patriae (dat.) prodesse studuisse constat.

ad. 7 - czy tak należy robić, jeśli do podmiotu jest więcej niż jeden czasownik, np. starał się pomagać, usiłował powiedzieć etc?

acc. od Cicero brzmi "Ciceronem", jak przystało na III deklinację

podmiot łączy się bezpośrednio z jednym czasownikiem - orzeczeniem, a ten. w infinitivie z kolei "podlega" pod orzeczenie, z podmiotem nie ma nic wspólnego. a a.c.i. w takim przypadku robi się "piętrowo", czyli właśnie tak, jak wyszło Tobie

A reszta jesk ok?

tak przynajmniej wygląda