Końcówke que w pierwszej deklinacji

[NilfgaardVoice]

Dzień dobry jestem nowy na tym forum, więc pragnę wszystkich przywitać . Rozpocząłem naukę łaciny całkiem niedawno. Zacząłem się uczyć deklinacji w miarę wszystko ogarniam nurtuje mnie tylko dat. i abl. pluralis pierwszej deklinacji . Wiem , że w niektórych wyrazach końcówka abl. i dat. pluralis jest
-abus np. filiabus czyli córkom, ale spotkałem się z inną formą jaką jest filiabusque jak również deabusque może mi ktoś mniej więcej to wytłumaczyć ? O co chodzi z tą końcówką que ,czy to jakieś wyjątki ?

[sm]

filiis filiabusque
synom i córkom

deis deabusque
bogom i boginiom


-que spójnik: i, oraz, a także, a przy tym, równocześnie, i tak, mianowicie, i dlatego, a raczej, zwłaszcza, a więc, albo, przeciwnie, natomiast, a nawet (-que ... -que – tak ... jak ...).

jest to enklityka

końcówka "abus" w 1 deklinacji zamiast "is" została wprowadzona dla rozróżnienia rodzaju męskiego od żeńskiego, które wyglądałby (brzmiały) tak samo. np. filiis filiis(que) gdzie 1 jest od filius, a 2 od filia

moje pytanie brzmi: które gramatyki twierdzą, że enklityka zmienia akcent, a które, że nie? które mają rację?

[Fluvius Magnus]

To nie końcówka, tylko enklityka "que", znacząca "i". Końcówka "-abus" pojawia się najczęściej w sytuacjach wymagających odróżnienia Dat./Abl. 1/2 deklinacji, które byłyby w przeciwnym razie identyczne, to dlatego "bogowie I boginie", "synowie I córki".

Ubiegł mnie sm, ale co napisałem zostawiam i odpowiem na nowe pytanie.

Że (pięknie zaczęte zdanie) enklityki zmieniają akcent-zgadzają się, o ile mi wiadomo, wszyscy. Niezgoda panuje w kwestii tego, czy zmieniają tak, że akcent jest następnie ustalany według regularnych zasad akcentuacji, czy tak, że wyraz jest akcentowany na ostatnią sylabę przed enklityką.

[sm]

Że (pięknie zaczęte zdanie) enklityki zmieniają akcent-zgadzają się, o ile mi wiadomo, wszyscy. Niezgoda panuje w kwestii tego, czy zmieniają tak, że akcent jest następnie ustalany według regularnych zasad akcentuacji, czy tak, że wyraz jest akcentowany na ostatnią sylabę przed enklityką.

o to mi chodziło, źle zapamiętałem tę kwestę i dlatego źle zadałem pytanie

w której gramatyce znajdę informację, że akcent jest zawsze na sylabie poprzedzającej enklitykę?

[NilfgaardVoice]

Dziękuje bardzo Panom za szybką odpowiedź, udał się wam rozwiać moje wątpliwości jeszcze raz dziękuje

[NilfgaardVoice]

Nasuwa mi się kolejne pytanie Panowie ,a mianowicie dlaczego filiis filiabusque , a nie filiis et filiabus ?

[sm]

http://perseus.uchicago.edu/cgi-bin/phi ... isandshort

[NilfgaardVoice]

Trochę to skomplikowane czy mógł by mi ktoś wyjaśnić to na chłopski rozum?? Poczytałem trochę o tym i nie za bardzo ogarniam.

[Alopex Lagopus]

Tak naprawdę nie ma w tym nic skomplikowanego - różnica między konstrukcją syntaktyczną filiis et filiabus a filiis filiabusque jest mniej więcej taka sama, jak między polskimi synowie i córki a synowie oraz córki. Kwestia upodobania stylistycznego.

A nawiązując jeszcze do kwestii akcentuacji wyrazów posiadających doczepkę enklityczną: z tego, co ja wiem, nie ma jednolitej praktyki. Chociaż muszę przyznać, że czytałem na ten temat dość dawno temu, więc coś w świecie łacinników mogło ulec zmianie... Jeśli jesteście, Panowie, żądni głębszej wiedzy co do stanowisk badaczy, polecam artykuł F. Planka na odnośny temat.

[NilfgaardVoice]

Dziękuje Alopex za rozjaśnienie tematu czyli tak naprawdę filiis et filiabus i filiis filiabusque jest sobie równe to znaczy mają takie same znaczenie, synonim?

[Alopex Lagopus]

czyli tak naprawdę filiis et filiabus i filiis filiabusque jest sobie równe to znaczy mają takie same znaczenie

Właśnie tak, zaiste.

[NilfgaardVoice]

Dziękuję Wam wszystkim za rozjaśnienie tematu .