Łacina - Forum Latinum

Dzień dobry jestem nowy na tym forum, więc pragnę wszystkich przywitać . Rozpocząłem naukę łaciny całkiem niedawno. Zacząłem się uczyć deklinacji w miarę wszystko ogarniam nurtuje mnie tylko dat. i abl. pluralis pierwszej deklinacji . Wiem , że w niektórych wyrazach końcówka abl. i dat. pluralis jest
-abus np. filiabus czyli córkom, ale spotkałem się z inną formą jaką jest filiabusque jak również deabusque może mi ktoś mniej więcej to wytłumaczyć ? O co chodzi z tą końcówką que ,czy to jakieś wyjątki ?

filiis filiabusque
synom i córkom

deis deabusque
bogom i boginiom


-que spójnik: i, oraz, a także, a przy tym, równocześnie, i tak, mianowicie, i dlatego, a raczej, zwłaszcza, a więc, albo, przeciwnie, natomiast, a nawet (-que ... -que – tak ... jak ...).

jest to enklityka

końcówka "abus" w 1 deklinacji zamiast "is" została wprowadzona dla rozróżnienia rodzaju męskiego od żeńskiego, które wyglądałby (brzmiały) tak samo. np. filiis filiis(que) gdzie 1 jest od filius, a 2 od filia

moje pytanie brzmi: które gramatyki twierdzą, że enklityka zmienia akcent, a które, że nie? które mają rację?

To nie końcówka, tylko enklityka "que", znacząca "i". Końcówka "-abus" pojawia się najczęściej w sytuacjach wymagających odróżnienia Dat./Abl. 1/2 deklinacji, które byłyby w przeciwnym razie identyczne, to dlatego "bogowie I boginie", "synowie I córki".

Ubiegł mnie sm, ale co napisałem zostawiam i odpowiem na nowe pytanie.

Że (pięknie zaczęte zdanie) enklityki zmieniają akcent-zgadzają się, o ile mi wiadomo, wszyscy. Niezgoda panuje w kwestii tego, czy zmieniają tak, że akcent jest następnie ustalany według regularnych zasad akcentuacji, czy tak, że wyraz jest akcentowany na ostatnią sylabę przed enklityką.

Fluvius Magnus pisze:
Że (pięknie zaczęte zdanie) enklityki zmieniają akcent-zgadzają się, o ile mi wiadomo, wszyscy. Niezgoda panuje w kwestii tego, czy zmieniają tak, że akcent jest następnie ustalany według regularnych zasad akcentuacji, czy tak, że wyraz jest akcentowany na ostatnią sylabę przed enklityką.

o to mi chodziło, źle zapamiętałem tę kwestę i dlatego źle zadałem pytanie

w której gramatyce znajdę informację, że akcent jest zawsze na sylabie poprzedzającej enklitykę?

Dziękuje bardzo Panom za szybką odpowiedź, udał się wam rozwiać moje wątpliwości jeszcze raz dziękuje

Nasuwa mi się kolejne pytanie Panowie ,a mianowicie dlaczego filiis filiabusque , a nie filiis et filiabus ?

Trochę to skomplikowane czy mógł by mi ktoś wyjaśnić to na chłopski rozum?? Poczytałem trochę o tym i nie za bardzo ogarniam.

Tak naprawdę nie ma w tym nic skomplikowanego - różnica między konstrukcją syntaktyczną filiis et filiabus a filiis filiabusque jest mniej więcej taka sama, jak między polskimi synowie i córki a synowie oraz córki. Kwestia upodobania stylistycznego.

A nawiązując jeszcze do kwestii akcentuacji wyrazów posiadających doczepkę enklityczną: z tego, co ja wiem, nie ma jednolitej praktyki. Chociaż muszę przyznać, że czytałem na ten temat dość dawno temu, więc coś w świecie łacinników mogło ulec zmianie... Jeśli jesteście, Panowie, żądni głębszej wiedzy co do stanowisk badaczy, polecam artykuł F. Planka na odnośny temat.

Dziękuje Alopex za rozjaśnienie tematu czyli tak naprawdę filiis et filiabus i filiis filiabusque jest sobie równe to znaczy mają takie same znaczenie, synonim?

NilfgaardVoice pisze:czyli tak naprawdę filiis et filiabus i filiis filiabusque jest sobie równe to znaczy mają takie same znaczenie

Właśnie tak, zaiste.

Dziękuję Wam wszystkim za rozjaśnienie tematu .