Łacina - Forum Latinum

Szanowni Czytelnicy Forum!

Gdzie znajde zasady przenoszenia/podzialu pomiedzy wersami dla wyrazow lacinskich i greckich (zapisanych alfabetem lacinskim)?

Czy wyrazy "lacinskie" wystepujace w biologicznych nazwach systematycznych bedace slowami wzietymi z innych jezykow (nowozytnych) z doczepiona koncowka lacinska podlegaja regulom przenoszenia/podzialu pomiedzy wersami jak wyrazy lacinskie czy tez jak wyrazy z odpowiednich jezykow nowozytnych? Chodzi mi np. o takie nazwy systematyczne jak Equus przewalskii (od nazwiska Przewalski), Wieslochia weissi (Wieslochia - od nazwy niemieckiego miasta Wiesloch, weissi- od niemieckiego nazwiska Weiss), Liparis loeselii (Loesel -nazwisko niemieckie).

Z gory dziekuje za pomoc

Serdecznie pozdrawiam

Adam

Szanowny Użytkowniku Borealisie (Adamie),
hmm... no i właściwie tu się kończy, co można powiedzieć na pewno. Otóż zasad jednolitych w starożytności nie było, ponieważ nie było wtedy (jak piszą fachowcy - mnie się wydaje, że były, tylko nie mamy przechowanych tekstów z nimi) ani reguł ortograficznych (w naszym rozumieniu), ani znaków interpunkcyjnych. A skoro dzielenie wyrazów podpada pod ortografię... cóż, jesteśmy skazani tylko na przeglądanie tekstów, a z nich - ponownie odwołując się do znawców tematu, takich jak Martin West - nie wynika totalnie nic. Co prawda ustalono w 1990 roku pewne zasady edycji tekstów, odnoszące się m.in. do kwestii dzielenia wyrazów (przedrukowano je z polskim tłumaczeniem w np. w "Eos" z 1994 r.), ale ich oddźwięk jest bardzo słaby, więc praktyka wydawnicza i tak robi co chce.
Te zasady, które mamy, są bardzo podobne do polskich:
- wyrazy złożone dzielimy w miejscu złożenia (np. abs-traho)
- wyrazy proste dzielimy zgodnie z podziałem na sylaby (np. scri-bo, tem-pus, ), przy czym:
a) jeśli miejsce łamania przypada na zbitkę trzech lub czterech spółgłosek, powinniśmy dzielić po drugiej z nich (np. unc-tus, trans-trum)
b) jeśli w miejscu łamania występuje tzw. muta cum liquida (spółgłoska zwarta + spółgłoska płynna), uznajemy je za części tej samej sylaby, rozpoczynają ją (np. pu-bli-cus)
c) no i oczywiście jako jeden dźwięk uznajemy takie zapisy jak: qu [zawsze], gu [po "n"], su [przed samogłoską], th, ph, ch.

Natomiast co do drugiego pytania: wydaje mi się, że tak. Tzn. powinniśmy zachowywać dzielenie oryginalne, czyli łacińskie - to się poniekąd wiąże z wymową, którą także przecież powinniśmy starać się odzwierciedlać, jak to tylko możliwe. Nawet jeśli tylko nam się wydaje, jak wymowa wyglądała.

Zgodnie z zasadami, które są wyżej, podane przez Ciebie przykłady trzeba byłoby podzielić tak:
e-quus prze-wals-ki-i
wies-lo-chi-a we-is-si (jeżeli czytamy w sposób zlatynizowany: [wejissi], nie [wajssi])
li-pa-ris loe-se-li-i ("oe" w łacinie też jest jednym dźwiękiem)

No i tyle wykładu ode mnie.
Pozdraw,

Lisek

Wielce Szanowny Lisku

Dziekuje bardzo za odpowiedz!!!!
Czy to co przytoczyles to streszczenie zasad z "Eos" czy te tradycyjne zasady "praktyka wydawnicza"? Czy mialbys moze namiary na zasady z "Eos" - nazwa artykulu, nr zeszytu i strony???

Nie udalo mi sie nigdzie znalezc zasad WYMOWY biologicznych nazw systematycznych. Czy spotkales sie moze gdzies z takimi zasadami?

Pozdrawiam

Adam

Eminentissime ac reverendissime Adama,
tak, to co przywołałem, przedstawia zasady, które powinno się stosować - właśnie te z "Eos". Wydrukowano je bodaj w numerze 2 (to półrocznik) w roku 1994, i w oryginale, i w tłumaczeniu (Mariana Plezi), można je także znaleźć dokładnie w takiej samej formie w którymś z "Meandrów" (przedrukowano je po prostu), ale nie pamiętam zupełnie, w którym roczniku trzeba by szukać. Tutaj można znaleźć spisy treści wszystkich numerów - mnie akurat link nie chce się otworzyć, ale jeśli zajrzysz do zawartości numerów z początku lat 90., na pewno traisz na dokładną lokalizację.

Hmm... z tego, co wiem, nie konstruuje się osobnych zasad wymowy dla poszczególnych języków specjalistycznych. Kodyfikacji jednoznacznej tutaj, rzecz jasna, nie ma (bo i kto miałby o nich zadecydować?), ale w podręcznikach i gramatykach np. dla lekarzy czy prawników pozostaje się przy wymienieniu "klasycznych" wariantów wymowy.

Pozdraw,

Lisek

Szanowny Lisku

Dziekuje za dodatkowe informacje!

Pozdrawiam serdecznie

Adam