Cicero, ORATIO IN LUCIUM CATILINAM PRIMA in senatu habita

[Żabcia]

Quousque tandem abutere, Catilina, patientia nostra? quam diu etiam furor iste tuus nos eludet? quem ad finem sese effrenata iactabit audacia? Nihilne te nocturnum praesidium Palati, nihil urbis vigiliae, nihil timor populi, nihil concursus bonorum omnium, nihil hic munitissimus habendi senatus locus, nihil horum ora voltusque moverunt? Patere tua consilia non sentis, constrictam iam horum omnium scientia teneri coniurationem tuam non vides? Quid proxima, quid superiore nocte egeris, ubi fueris, quos convocaveris, quid consilii ceperis, quem nostrum ignorare arbitraris?


Quousque tandem abutere, Catilina, patientia nostra?
Dokądże wreszcie nadużywać będziesz, Katylino, cierpliwości naszej?

Quam diu etiam furor iste tuus nos eludet?
Której od dłuższego czasu także twój szał ten oto z nas wyszydza.

Quem ad finem sese effrenata iactabit audacia?
Którego nieokiełznany bezczelność... (nie mogłam się połapać o co chodzi)

Nihilne te nocturnum praesidium Palati,
niczym dla ciebie nocna straż Palatynu,
nihil urbis vigiliae,
niczym czuwanie mieszkańców miasta,
nihil timor populi,
niczym bojaźń ludu,
nihil concursus bonorum omnium,
niczym zgromadzenie wszystkich obywateli,
nihil hic munitissimus habendi senatus locus,
niczym nasze strzeżone miejsce posiedzeń senatu,
nihil horum ora voltusque moverunt?
........... ???

Patere tua consilia non sentis, constrictam iam horum omnium scientia teneri coniurationem tuam non vides?
Przyznam szczerze – miałam problemy i ze słówkami i z tłumaczeniem.

Quid proxima,
..... ostatnia
quid superiore nocte egeris,
......poprzednia noc (oddalić?)
ubi fueris,
gdzie uciekasz,
quos convocaveris,
których wzywanie,
quid consilii ceperis,
....... powziąć plan,
quem nostrum ignorare arbitraris?
(uważać)



Wiem, że moje próby „tłumaczenia” są jednym słowem :TRAGICZNE:, dlatego byłabym bardzo wdzięczna gdybyście zechcieli sprawdzić mi to co wymęczyłam i pomogli przetłumaczyć to, czego sama nie zdołałam.

Jest to dość pilna sprawa.

[innuendo]

Nihilne te nocturnum praesidium Palati,
niczym dla ciebie nocna straż Palatynu

czyż...

tutaj Cyceron pyta, dlatego musi się to zaczynać, jak pytanie

[Żabcia]

Nihilne te nocturnum praesidium Palati,
niczym dla ciebie nocna straż Palatynu

czyż...

tutaj Cyceron pyta, dlatego musi się to zaczynać, jak pytanie

Nie rozumiem?

[innuendo]

Nihilne te nocturnum praesidium Palati, nihil urbis vigiliae, nihil timor populi, nihil concursus bonorum omnium, nihil hic munitissimus habendi senatus locus, nihil horum ora voltusque moverunt?

Czy niczym dla ciebie jest.........

Masz bowiem ne i pytajnik na końcu

[maurizia de sully]

Quam diu etiam furor iste tuus nos eludet?
Której od dłuższego czasu także twój szał ten oto z nas wyszydza.

"quam diu" - jak długo.
eludet - FUTURUM.

Quem ad finem sese effrenata iactabit audacia?
Którego nieokiełznany bezczelność... (nie mogłam się połapać o co chodzi)

"quem ad finem" = "ad quem finem" (od "finis, is")
"nieokiełznana bezczelność" dobrze. Dodaj jeszcze "tua" i "se iactabit" (FUTURUM)

nihil horum ora voltusque moverunt?
........... ???

nic cię (to "cię" było na początku tego długiego zdania: "te") nie poruszyły ich twarze i oblicza?
Patere tua consilia non sentis, constrictam iam horum omnium scientia teneri coniurationem tuam non vides?
Przyznam szczerze – miałam problemy i ze słówkami i z tłumaczeniem.

Tutaj masz ACI. Zacznij od "non sentis?" i "non vides?" (to są pytania do Katyliny), a potem "że... " i masz inif: "patere" w pierwszym zdaniu; "teneri" w drugim (inf. bierny). I accusativy: "tua consilia" (orzeczenie do patere) i "coniurationem tuam" (orzeczenie do "teneri").
Podpowiem, że "scientia" jest w abl. i że "teneri scientia" to tyle, co "być poznanym"
Quid proxima,
..... ostatnia
quid superiore nocte egeris,
......poprzednia noc (oddalić?)

proxima nocte i superiora nocte to ABLATIVY. Czyli nie "noc" (nom.), ale przypadek zależny odpowiadający na pytanie "kim? czym?"
egeris - 2sg.con.pf.act. od "ago"
ubi fueris,
gdzie uciekasz,

fueris (nie ma nic wspólnego z uciekaniem) - 2sg.con.pf.act od "sum"
quos convocaveris,
których wzywanie,

"quos" - lepiej "jakich", albo po prostu "kogo?"
convocaveris - 2sg.con.pf.act. od "convoco"

Ogólnie tłumacz te coniunctiwy, jak zwykły czas przeszły trybu oznajmującego.

quid consilii ceperis,
....... powziąć plan,

Dobrze, tylko jeszcze w odpowiedniej osobie i czasie.
quid - tutaj "jaki plan" (dosłownie "co z planu")
quem nostrum ignorare arbitraris?

Tu też masz ACI.
Sądzisz, że kto z nas nie wie?
To pytanie jest zdaniem głównym i od niego uzależnione są wcześniejsze pytania: "czy sadzisz, że ktokolwiek z nas nie wie, co robiłeś...."

[Żabcia]

jestem bardzo wdzięczna za pomoc.

Ratujecie moją ocenę z łaciny... Jeszcze raz dziękuję

[Żabcia]

Czyli:

Quam diu etiam furor iste tuus nos eludet?
Jak długo także szał twój ten oto będzie z nas wyszydzał?

Quem ad finem sese effrenata iactabit audacia?
Którego nieokiełznany bezczelność... (nie mogłam się połapać o co chodzi)

"quem ad finem" = "ad quem finem" (od "finis, is")
"nieokiełznana bezczelność" dobrze. Dodaj jeszcze "tua" i "se iactabit" (FUTURUM)

Którego przy granicy niekiełznana bezczelność(...?)
Nie wiem co znaczy "tua" i "se iactabit"

Patere tua consilia non sentis, constrictam iam horum omnium scientia teneri coniurationem tuam non vides?
Przyznam szczerze – miałam problemy i ze słówkami i z tłumaczeniem.

Tutaj masz ACI. Zacznij od "non sentis?" i "non vides?" (to są pytania do Katyliny), a potem "że... " i masz inif: "patere" w pierwszym zdaniu; "teneri" w drugim (inf. bierny). I accusativy: "tua consilia" (orzeczenie do patere) i "coniurationem tuam" (orzeczenie do "teneri").
Podpowiem, że "scientia" jest w abl. i że "teneri scientia" to tyle, co "być poznanym"

Nie czujesz, że ojcowie .....(nie wiem jak przetłumaczyć "tua consilia" - coś z radą)
Nie widzisz, że trzymasz ..... (j.w. - coś ze spiskiem)


Quid proxima,
..... ostatnia
quid superiore nocte egeris,
......poprzednia noc (oddalić?)

Ostatnią nocą, poprzednią nocą działałeś


ubi fueris,
gdzie byłeś

quos convocaveris,
których zwoływałeś? (?)


quid consilii ceperis,
Jaki plan powziąłeś?


Proszę jeszcze raz o sprawdzenie tego co wymyśliłam na podstawie powyższych rad. I jeszcze raz dziękuję.

[Hetka]

Mam wielką prośbę o pomoc w tłumaczeniu frgmentu tekstu "oratio in lucium..." : O di immortales! ubinam gentium sumus? quam rem publicam habemus? in qua urbe vivimus? Hic, hic sunt in nostro numero, patres conscripti, in hoc orbis terrae sanctissimo gravissimoque consilio, qui de nostro omnium interitu, qui de huius urbis atque adeo de orbis terrarum exitio cogitent! Hos ego video consul et de re publica sententiam rogo et, quos ferro trucidari oportebat, eos nondum voce vulnero!

[giertas]

przedstaw własną próbę tłumaczenia, a wtedy pomożemy

[Hetka]

Próbowałam coś tłumaczyć ale nie ma to jakiegoś sensu i nie wszystkie słowa zdołalam przetłumaczyć:

O wy nieśmiertelni! wśród jakiego ludu jesteśmy? jaką republikę mamy? w jakim mieście żyjemy? Hic, hic sunt in nostro numero, patres conscript (tutaj mam problem), w tym świecie sanctissimo gravissimoque consilio, qui de nostro omnium interitu, qui de huius urbis atque adeo de orbis terrarum exitio cogitent! (tutaj mam problem). Ja widze konsula i republike sententiam rogo et, quos (tutaj mam problem) nieść morderstwo trzeba, jeszcze nie wołać ranny!

[innuendo]

patres conscripti -> senatorowie

[Hetka]

*O di immortales! ubinam gentium sumus?-O wy nieśmiertelni! wśród jakiego ludu jesteśmy?
*quam rem publicam habemus?-jaką republikę mamy?
*in qua urbe vivimus?-w jakim mieście żyjemy?
*Hic, hic sunt in nostro numero, patres conscripti -Ci tutaj są nasi liczyć senatorowie
*in hoc orbis terrae sanctissimo gravissimoque consilio, qui de nostro omnium interitu- w tym świecie uświęcony ważny konsul który za nami całkiem się wstawi
*qui de huius urbis atque adeo de orbis terrarum exitio cogitent!- który te miasta i do tego stopnia świat wyjść myślał
*Hos ego video consul et de re publica sententiam rogo et, quos ferro trucidari oportebat, eos nondum voce vulnero!- to ja widzę konsula i republikę zdanie pytać i który niosę trucidari trzeba było ten sam nondum wołam rany!

prosze o poprawki bo nie wszystko ma sens

[myszka_20]

Napisał to Horacy.... ale nie mogę nigdzie znaleźć tłumaczenia; ( : "Tu ne quaesieris -scire nefas -quem mihi, quem tibi finem di dederint" ..wiem, że : scire to znaczy wiedzieć, znać, nefas- świętokradztwo, bezbożność, finem - wydaje mi się, że od finis, finis (??), di -od deus, dei -bogowie (mniej spotykana forma) a dederint - od :do,dare (??), a "quaesieris" to zupełnie nie wiem od czego.

mam jeszcze pytanie odnośnie do zdania:
"Ne putaveris me ad quemquam longiores epistulas scribere!"
wiem, że "scribere" to znaczy pisać, epistulas jest od epistula, epistulae -list, quemquam to nie wiem od czego;/, longiores - to chyba coś z długim, putaveris -od puto, putare, putavi -zastanawiać się, oceniać, uznawać (??) - czyli: oceń! (??)

I jeszcze 3 małe wątpliwości:
1. "Ne patefaciamus aures assentatoribus".. czy tłumaczenie tego "nie odsłaniaj uszu pochlebcom" jest poprawne??..bo tak jakoś dziwnie brzmi..
i 2. "Ne id tibi curae sit!"
-Nie ono tobie byłoby troską..?? Czy to jakis inny coniunctivus, a nie optativus?
3. i jeszcze ostatnie zdanie: "Domi exspectemus potius quam hic ante ostium" ?

z góry wielkie dzieki:)

[innuendo]

*O di immortales! -O wy nieśmiertelni!

A dlaczego wy skoro jest tu zwrot do bogów?

[giertas]

Myszko_20! Spójrz na temat - Horacy ma się nijak do Oratio in Catilinam. Mogłaś stworzyć nowy temat.
Nie żebym był złośliwy czy się czepiał - po prostu chodzi o przejrzystość forum