De bello Gallico, I, 1 i dalej

Pomoc w tłumaczeniu z łaciny na język polski.
Banaccio
Civis Romanus
Posty: 86
Rejestracja: czw 05 paź 2006, 18:40

De bello Gallico, I, 1 i dalej

Post autor: Banaccio »

Proszę o pomoc. Znowu z Cezarem, tym razem od początku:

Gallia est omnis divisa in partes tres, quarum unam incolunt Belgae, aliam Aquitani, tertiam qui ipsorum lingua Celtae, nostra
Galli appellantur. Hi omnes lingua, institutis, legibus inter se differunt.


Cała Galia dzieli się na trzy części, z których pierwszą zamieszkują Belgowie, drugą Akwitani, trzecią ci, którzy we własnym języku Celtami, w naszym Gallami są nazywani.

Gallos ab Aquitanis Garumna flumen, a Belgis Matrona et
Sequana dividit. Horum omnium fortissimi sunt Belgae, propterea quod a cultu atque humanitate provinciae longissime absunt,
minimeque ad eos mercatores saepe commeant atque ea quae ad effeminandos animos pertinent important, proximique sunt
Germanis, qui trans Rhenum incolunt, quibuscum continenter bellum gerunt.


Gallów od Akwitanów oddziela rzeka Garumna, od Belgów Matrona i Sekwana. Z nich wszystkich najdzielniejsi są Belgowie, ponieważ od zbytku i wykwintnego trybu życia prowincji są najbardziej oddaleni, najrzadziej do nich przybywają kupcy oraz są sprowadzane te rzeczy, które prowadzą do zniewieścienia duszy a także są najbliżsi Germanom, którzy zamieszkują drugą stronę Renu, z którymi prowadzą nieustanną wojnę.

Qua de causa Helvetii quoque reliquos Gallos
virtute praecedunt, quod fere cotidianis proeliis cum Germanis contendunt, cum aut suis finibus eos prohibent aut ipsi in eorum
finibus bellum gerunt.


Z tego powodu Helweci przewyższają pozostałych Gallów pod względem męstwa, ponieważ w codziennych niemal starciach z Germanami walczą, ponieważ (cum expicativum?) albo wypierają ich ze swoich teranów, albo sami na ich ziemiech prowadzą wojnę.

Eorum una, pars, quam Gallos obtinere dictum est, initium capit a flumine Rhodano, continetur Garumna
flumine, Oceano, finibus Belgarum, attingit etiam ab Sequanis et Helvetiis flumen Rhenum, vergit ad septentriones.


Jedna częś z nich, którą jak powiedziano zajmują Gallowie, zaczyna się od rzeki Rodan, jest ograniczona rzeką Garumną, terytorium Belgów, dociera także do Renu od (strony) Sekwanów i Helwetów, ciągnie się na północ.

Belgae ab extremis Galliae finibus oriuntur, pertinent ad inferiorem partem fluminis Rheni, spectant in septentrionem et orientem solem.

(Ziemie) Belgów zaczynają się w najdalszych granicach Galii, sięgają do dalszej części rzeki Ren, patrzą na północ i wschodnie słońce?.

Aquitania a Garumna flumine ad Pyrenaeos montes et eam partem Oceani quae est ad Hispaniam pertinet; spectat inter
occasum solis et septentriones.


Akwitania rozciąga się od rzeki Garumny do gór Pirenejów i tej strony Oceanu, po której jest Hiszpania, spogląda między zachodnie słońce i północ?.
zabili mi żółwia
Banaccio
Civis Romanus
Posty: 86
Rejestracja: czw 05 paź 2006, 18:40

Post autor: Banaccio »

2. Apud Helvetios longe nobilissimus fuit et ditissimus Orgetorix. Is M. Messala, [et P.] M. Pisone consulibus regni cupiditate
inductus coniurationem nobilitatis fecit et civitati persuasit ut de finibus suis cum omnibus copiis exirent: perfacile esse, cum
virtute omnibus praestarent, totius Galliae imperio potiri.


U Helwetów długo najznakomitszym i najbogatszym był Orgetorix. On za konsulatu M. Messali i P. M. Pisona z powodu pragnienia władzy królewskiej zawiązał spisek wśród arystokracji i przekonał współplemieńców, żeby ze swych terenów z całym wojskiem? wyszli: że jest bardzo łatwo, ponieważ (cum expicativum?) pod względem dzielności nad wszystkimi górują, całą władzę w Galii zdobędą?.

Id hoc facilius iis persuasit, quod undique loci natura Helvetii
continentur: una ex parte flumine Rheno latissimo atque altissimo, qui agrum Helvetium a Germanis dividit; altera ex parte
monte Iura altissimo, qui est inter Sequanos et Helvetios; tertia lacu Lemanno et flumine Rhodano, qui provinciam nostram ab
Helvetiis dividit.


Z taką łatwością ich do tego przekonał, ponieważ ziemia Helwetów jest z natury otoczona zewsząd: z jednej strony bardzo głęboką i szeroką rzeką Ren, która ziemię Helwetów oddziela od Germanów; z drugiej strony bardzo wysoka góra Iura, która jest między Helwetami i Sekwanami; z trzeciej jezioro Lemanno i rzeka Ren, która odziela naszą prowincję od Helwetów.

Na razie tyle zrobiłem.
zabili mi żółwia
Awatar użytkownika
Gorn
Quaestor
Posty: 240
Rejestracja: śr 22 lut 2006, 19:11
Lokalizacja: Szczecin

Post autor: Gorn »

in orientem solem spectare - patrzeć (być zwróconym) ku wschodzącemu słońcu, czyli po prostu na wschód.
ODPOWIEDZ