Proszę o sprawdzenie i ewentualne poprawki.

[marcia122]

1. Przetłumacz na język polski:
Secunda synodus centrum quinquaginta Patrum sub Theodosio seniore Constantynopoli congregata est, quae Macedonium, Spiritum Sanctum Deum esse negantem, condemnans, consubstantialem Patri et Filio sanctum Spiritum demonstravit, dans symboli formam, quam tota Graecorum et Latinorum confessio in Ecclesia praedicat.

Drugi sobór zebrał 150 ojców podczas urzędu Teodezjusza władcy Konstantynopola, gdzie Macedoniusze zaprzeczali, że Duch Święty jest Bogiem, wskazali współistotność Ojca i Syna wskazali Ducha Świętego w postaci symbolu gdzie wszyscy Greccy i Łacińscy wyznawcy w Kościele głoszą.

2. Przeczytaj uważnie tekst i odpowiedz na pytania:
Si quis dixerit non esse ex ipsius Christi Domini institutione seu iure divino, ut beatus Petrus in primatu super universam Ecclesiam habeat perpetuo successores; aut Romanum Pontificem non esse beati Petri in eodum primatu succesorem: anathema sit.
a) Wymień po polsku dwa błędy, które wedle ustaleń soboru powodują ekskomunikę:
-Jeśli ktoś mówi, że Piotr nie jest następcą, prawowitą głową Kościoła.
-Nie toleruje Prymatu Rzymskiego.
b) Co znaczy zwrot : anathema sit? Jaką funkcję spełnia forma sit?
Niech będzie wykluczony. Sit- coniunctivus praesentis- nakaz.

3. Przetłumacz zwroty i objaśnij składnię:
a) una sabbati- w czasie szabatu coniunctivus praesentis
b) ad frangendum panem- do łamania chleba- gerundium
c) cum convenissemus- kiedy się zeszli – coniunctivus plusqvamperfecti.

[mjs]

Ad 1. Rozbiłem to zdanie na części składowe:

Secunda synodus centrum quinquaginta Patrum...

Drugi sobór stu pięćdziesięciu ojców...
Patrum jest w gen. plur.
Zamiast centrum powinno być centum.

... sub Theodosio seniore Constantynopoli congregata est,...

sub Theodosio seniore = dosł. pod starszym Teodozjuszem, lepiej: pod przewodem Teodozjusza (por. polską starszyznę);
Constantynopoli (abl.) = w Konstantynopolu
...pod przewodem Teodozjusza został zebrany...

... quae Macedonium, Spiritum Sanctum Deum esse negantem, condemnans,...

który potępiając Macedoniusza twierdzącego (mówiącego), że Duch Święty nie jest Bogiem,...
(tutaj: nego = zaprzeczam, że = mówię, że nie)

...consubstantialem Patri et Filio sanctum Spiritum demonstravit,...

...określił Ducha Świętego jako współistotnego Ojcu i Synowi...
(mamy tu acc. dupplex: consubstantialem Spiritum)

...dans symboli formam, quam tota Graecorum et Latinorum confessio in Ecclesia praedicat.

... dając formę wyznania wiary (symbolu), którą głosi w Kościele całe wyznanie (pewnie lepiej: wszyscy wyznawcy spośród) Greków i Łacinników (w sensie chrześcijan Zachodu).

W całości:
Pod przewodem Teodozjusza został zebrany drugi sobór 150 Ojców, który, potępiając Macedoniusza twierdzącego (mówiącego), że Duch Święty nie jest Bogiem, określił Ducha Świętego jako współistotnego Ojcu i Synowi, dając formę wyznania wiary (symbolu), którą głoszą w Kościele wszyscy wyznawcy spośród chrześcijan Wschodu i Zachodu.

Ad 2.

a) Wymień po polsku dwa błędy, które wedle ustaleń soboru powodują ekskomunikę:

- że św. Piotr nie ma, z ustanowienia Chrystusa Pana lub prawa Bożego, następców w prymacie ponad całym (powszechnym) Kościołem;
- że biskup Rzymu nie jest następcą św. Piotra w tymże prymacie (co właściwie jest tożsame z błędem nr 1 podanym przez Ciebie)

b) Co znaczy zwrot : anathema sit? Jaką funkcję spełnia forma sit?
Niech będzie wykluczony. Sit- coniunctivus praesentis- nakaz.

Chyba można by to oddać nawet mocniej: Niech będzie wyklęty.

Ad 3.
a) una sabbati = prima (dies) sabbati = pierwszy dzień tygodnia lub pierwszy dzień po szabacie (sobocie)
sabbatum = szabat, sobota (w łacinie chrześcijańskiej), niekiedy także tydzień
una w wyrażeniu una sabbati jest ponoć arameizmem
jakie to formy? una to liczebnik główny, choć logiczniej byłoby użyć liczebnika porządkowego prima, sabbati to gen. sing. od sabbatum

b)

ad frangendum panem- do łamania chleba- gerundium

Stawiałbym tu na gerundivum, czyli part. fut. passivi, bo mamy tu accusatiw, a jak pisze A. Krasnowolski w swojej "Gramatyce łacińskiej": "gerundium w accusat. nie może mieć dopełnienia (chyba neutrum zaimka lub przymiotnika) i przechodzi w tym razie w gerundivum". Czyli:
frangere panem = łamać chleb
frangendus panis = chleb mający być łamanym (gerundivum)
ad frangendum = do łamania
ad fragendum panem = do łamania chleba (można by to odczytywać zarówno jako gerundium jaki i jako gerundivum), ale przyjrzyjmy się liczbie mnogiej:
frangere panes = łamać chleby
frangendi panes = chleby mające być łamanymi
ad frangendos panes = do łamania chlebów (gerundivum)
niepoprawnie: ad frangendum panes (gerundium) [tak przynajmniej mówi cytowany A. Krasnowolski, ale może niepotrzebnie komplikuję?]

c)

cum convenissemus- kiedy się zeszli – coniunctivus plusqvamperfecti.

kiedy (ponieważ, chociaż) się zeszliśmy
con. plusquamperf. activi