Łacina - Forum Latinum

Errare humanum est. Docto viro vivere est cogitare. Cupidus legendi libros; paratus ad docendum; fortis in pugnando. Audiendo, videndo, sentiendo et homines et bestiae discunt. Docendo discimus. In agendo virtutes cernuntur. Cupidi eramus et audiendi et vivendi poetam clarum. Diu cogitando amicos elige! Omnes beate vivendi cupidi sumus.


Bladzenie ludzkie jest. Zyciem uczonego meza jest rozmyslanie. Ksiazka czytania pozada; do uczenia przygotowanie; mezny w walczeniu. Sluchaniu, patrzniu, odczuwaniu i czlowiek i zwierze uczniem. Uczony nauczyciel. W robieniu maz byl spostrzegawczy. Poeta slawny, pozadal byl sluchania i patrznia. Dlugi czas myslano o wyborze przyjaciol. wszyscy szczesliwi pozadaja zycia.

dwa pierwsze zdanie to przykłady na genetivus po czasowniku esse i połączenie z infinitivem, które zwykle tłumaczymy "Cechą kogoś jest coś", więc Błądzenie jest cechą ludzką oraz Rozmyślanie jest cechą życia uczonego męża.

Zdania kolejne są przykładami użycia gerundium, czyli rzeczownika odczasownikowego.

Cupidus legendi libros > Żądny czytania książek

fortis in pugnando > Mężny w walce

Audiendo, videndo, sentiendo et homines et bestiae discunt. > Ludzie i zwierzęta uczą się słuchania, patrzenia i odczuwania.

Docendo discimus > Uczymy się nauczać

In agendo virtutes cernuntur. > cnoty są odróżniane w działaniu

Cupidi eramus et audiendi et vivendi poetam clarum. > byliśmy żądni słuchania i patrzenia na sławnego poetę

Diu cogitando amicos elige! > wybieraj przyjaciół długo myśląc

Omnes beate vivendi cupidi sumus. > Wszyscy jesteśmy żadni szczęśliwego życia.


Patrz dokładnie na osoby czasowników i nie tłumacz mec hanicznie

postaram sie uwazniej tlumaczyc i bardzo dziekuje za wskazowki sa bardzo cenne.pozdrawiam.

jilly pisze:dwa pierwsze zdanie to przykłady na genetivus po czasowniku esse i połączenie z infinitivem, które zwykle tłumaczymy "Cechą kogoś jest coś", więc Błądzenie jest cechą ludzką oraz Rozmyślanie jest cechą życia uczonego męża.

Skarbie, a można wiedzieć, GDZIE TY WIDZISZ GENETIVUS w zdaniach: "Errare humanum est" i "Docto viro vivere est cogitare"???????
Czyżby kłopoty z deklinacją?

Ogólnie powyższe wytłumaczenie jest absolutną bzdurą.
W zdaniu "errare humanum est" mamy podmiot w postaci bezokolicznika. Lub jak kto woli nom. gerundii: "Błądzenie jest ludzkie". Nie ma tam żadnych genetivów oczywiście.

Podobnie w zdaniu "Docto viro vivere est cogitare". Tam bezokolicznik (lub nominativus gerundii) jest nie tylko w funkcji podmiotu, ale też w funkcji orzecznika. Zdanie należy rozumieć: "Dla uczonego człowieka życie jest myśleniem".

Jilly się pokręciło oczywiście. Pewnie skojarzył się jej "genetivus characteristicus", którego przykładem może być zdanie: "errare HOMINIS est". Wówczas ten genetivus tłumaczylibyśmy jako "jest cechą człowieka".

Audiendo, videndo, sentiendo et homines et bestiae discunt. > Ludzie i zwierzęta uczą się słuchania, patrzenia i odczuwania.

Nie rozumiem tego zdania. Nie powinno byc audiendum, videndum i sentiendum? Wydaje mi sie, ze powinien byc accusativus.

przy takim tłumaczeniu rzeczywiście powinien - wyjściowe zdanie nie znaczy, że uczą się tych rzeczy, tylko za ich pomocą.

Dokładnie. Celtis ma rację, a Jilly źle przetłumaczyła.
Powinno być "ludzie i zwierzęta uczą się słuchaniem, widzeniem, czuciem", albo bardziej po polsku: "ludzie i zwierzęta uczą się słuchając, patrząc, czując."
Tak samo jak "fama crescit eundo" - "plotka rośnie idąc" (bo nie da się dosłownie przetłumaczyć; byłoby coś w stylu: "plotka rośnie iściem").

Jilly również źle przetłumaczyła "docendo discimus".
A co znaczy to zdanie - widać na górze strony
Dosłownie: "uczymy się uczeniem innych".

ojej to teraz już mi sie troszke poplątało, co jest dobrze a co źle ale i tak dziękuje za zainteresowanie i pomoc

fortis in pugnando > Mężny w walce

Chyba (dokładniej) powinno byc: Mężny w walczeniu. Jak myslicie?