Strona 1 z 1

Varia - prośba o sprawdzenie i poprawienie

: pt 13 kwie 2007, 12:25
autor: hernion
Witam wszystkich!
Prosiłbym o zapoznanie się z moim roboczym tłumaczeniem jednej Varii i poprawienie gdzię trzeba, o ile to możliwe.
Z góry bardzo dziękuję!!!

Quoniam non potest id fieri, quod vis, id velis, quod possit. In poematis, in picturis usus venit, ut delectentur imperiti laudentque ea, quae laudanda non sint. Alexander Magnus "Bellum - inquit - cum captivis et feminis gerere non soleo; armatus sit oportet, quem oderim". Rectum est, ut eos, qui nobis carissimi esse debeant, aeque ac nosmet ipsos amemus. Mos est Syracusis, ut, si qua de re ad senatum referatur, dicat sententiam, qui velit. Nominatim nemo rogatur. Varro dicit Musas Plautino sermone locuturas fuisse, si Latine loqui vellent. Cicero scribit: "Nuntiatum est nobis a M. Varrone venisse eum Roma pridie et, nisi de via fessus esset, continuo ad nos venturum fuisse. Themistocles noctu ambulabat, quod somnum capere non posse.

Ponieważ nie może stać się to, czego chcesz, to chciej tego, co może. Potrzeba na wiersze na obrazy przyszła żeby bawiły niedoświadczonych (???) i chwalili te, które nie powinny być chwalone. Aleksander Wielki "Wojny - mówi - z jeńcami i z kobietami nie mam w zwyczaju prowadzić, uzbrojonym trzeba być, żebym nienawidził." Słuszne jest, żeby tych, którzy są nam bardzo drodzy równie kochać, jak my samych siebie kochamy. Zwyczaj był w Syrakuzach, żeby, jeśli jakaś sprawa była w senacie przedstawiana, używać sformułowań, jakich się chciało.(???) Nikt nie jest zapytany imiennie. Varro mówi, że Plaut(???) miał zamiar rozmawiać z Muzami, jeśli po łacinie chciałyby mówić. Cyceron pisze: " Doniesiono nam przez M.Varrona (???), że przybył do Rzymu wczoraj i jeśli nie będzie zmęczony drogą, do nas ma zamiar przyjść. Temistokles przechadzał się nocą, gdyż nie mógł zasnąć.

P.S. Tak przy okazji, może ktoś wie co znaczy zdanie : Cecidit arbor caesa cadensque cecidit cadentem. Próbuję to tłumaczyć, ale to chyba trzeba rozumieć jakoś metaforycznie bo głupoty wychodzą. Dziękuję.

: pt 13 kwie 2007, 20:12
autor: maurizia de sully
Cecidit arbor caesa cadensque cecidit cadentem.

Powinno być "caedentem" na końcu.
Upadło ścięte drzewo i upadając zabiło ścinającego.
Nic w tym metaforycznego nie ma, jak widać :)

A teraz te Varia (a nie "ta" Varia!!).
Na początek poprawię Ci parę najgrubszych błędów tam, gdzie je zrobiłeś :)

In poematis, in picturis usus venit, ut delectentur imperiti laudentque ea, quae laudanda non sint.
Potrzeba na wiersze na obrazy przyszła żeby bawiły niedoświadczonych (???) i chwalili te, które nie powinny być chwalone.


Nie tłumacz "usus" jako "potrzeba", ale jako zwyczaj; a "in" + abl. nie odpowiada na pytanie "dokąd?", jak w twoim przekładzie, ale na pytanie "gdzie?"; zamiast "na" daj po prostu "w".

armatus sit oportet, quem oderim". uzbrojonym trzeba być, żebym nienawidził."

Sens chyba uchwyciłeś, ale trochę to po polsku jest niezdarnie.
Pamiętaj, że "quem" to accusativus od "qui" "ten, kto", czyli w bierniku: "ten, kogo".

Mos est Syracusis, ut, si qua de re ad senatum referatur, dicat sententiam, qui velit.
Zwyczaj był w Syrakuzach, żeby, jeśli jakaś sprawa była w senacie przedstawiana, używać sformułowań, jakich się chciało.(???)


Tutaj ta sama uwaga. "qui" nie odnosi się do "sformułowań". ale do ludzi. Jest to nom.sg. "(ten), kto" będący podmiotem do "velit".

Varro dicit Musas Plautino sermone locuturas fuisse, si Latine loqui vellent. Varro mówi, że Plaut(???) miał zamiar rozmawiać z Muzami, jeśli po łacinie chciałyby mówić.

To Muzy mają mówić, a nie Plaut. Masz "locuturAS", czyli rodzaj żeński l.mn., a nie męski, l.poj. Słówko "Plautino" jest przymiotnikiem określającym rzeczownik "sermo". "Sermo Plautinus" - "mowa Plautyńska".

Popraw i przeslij ponownie :)

: pt 13 kwie 2007, 23:03
autor: Biberius Vinius Mero
maurizia de sully pisze:Cecidit arbor caesa cadensque cecidit cadentem.

Powinno być "caedentem" na końcu.
Upadło ścięte drzewo i upadając zabiło ścinającego.
Nic w tym metaforycznego nie ma, jak widać :)
To jest zdanko mnemotechniczne pozwalające zapamiętać formy od cado (cadere, cecĭdi, casum) i caedo (caedere, cecīdi, caesum). Chyba znam lepsze:

Cedo facit cessi, cecidit cado, caedo cecidi

bo zawiera w sobie również "cedo" i na dodatek jest wierszem. Ale - żeby nie było tak ze wszech miar różowo - ewidentnie postklasycznym. :wink: