Łacina - Forum Latinum

'... vincito aut nervo aut compedibus quindecim pondo, ne maiore, aut si volet, minore vincito.' -> "... niech skrępuje albo sznurem, albo dybami o wadze 15. funtów, nie więcej, lub jeśli chce, mniej niech (go) krępuje."

Chodzi mi przede wszystkim o ten fragment: '... ne maiore, aut si volet, minore vincito.'

'... non potest aequum ab iniquo discernere.' -> "... nie może odróżniać sprawiedliwego od niesprawiedliwego."

[w zdaniu chodzi o rzeczy] '... quae prius confuse ab aliis...' -> "... które wcześniej były mieszane przez innych..."

loquendi -> mowie?
prespici potest -> może być dostrzegana?

I jeszcze jedna wątpliwość: 'Perceptis his verbis Servius dicit...' -> "Rozumiejąc jej słowa [Ust. XII tablic] Serwiusz mówi...". Problem mam z trzema pierwszymi słowami.

Z góry dziękuję i pozdrawiam.

petunia pisze:'... vincito aut nervo aut compedibus quindecim pondo, ne maiore, aut si volet, minore vincito.' -> "... niech skrępuje albo sznurem, albo dybami o wadze 15. funtów, nie więcej, lub jeśli chce, mniej niech (go) krępuje."

Chodzi mi przede wszystkim o ten fragment: '... ne maiore, aut si volet, minore vincito.'

Musisz zwracać uwagę na końcówki. "Maiore" nie znaczy "więcej", a "minore" nie znaczy "mniej".

'... non potest aequum ab iniquo discernere.' -> "... nie może odróżniać sprawiedliwego od niesprawiedliwego."

Wygląda OK, ale jest wyrwane z kontekstu.

[w zdaniu chodzi o rzeczy] '... quae prius confuse ab aliis...' -> "... które wcześniej były mieszane przez innych..."

Zapomniałaś przytoczyć czasownika. W ogóle byłoby lepiej, gdybyś przytoczyła całe zdania, nikt tu (myślę) nie jest telepatą.

loquendi -> mowie?

Nie.

prespici potest -> może być dostrzegana?

PERspici. Może być przejrzany/a/e/dostrzegany/a/e (wiele zalezy od kontekstu).

I jeszcze jedna wątpliwość: 'Perceptis his verbis Servius dicit...' -> "Rozumiejąc jej słowa [Ust. XII tablic] Serwiusz mówi...". Problem mam z trzema pierwszymi słowami.

Wygląda to na ablativus absolutus.

'Ni iudicatum facit, secum ducito, vincito aut nervo aut compedibus quindecim pondo, ne maiore, aut si volet, minore vincito.'

W takim razie "nie większej, lub jeśli chce, mniejszej niech (go) krępuje"? [mając na myśli wagę]

'Servius dialecticam attulit ad ea, quae prius confuse ab aliis aut respondebantur aut agebantur; adiunxit iuri civili et loquendi elegantiam...'

"Serwiusz dialektykę dodał do tych (rzeczy) , które wcześniej były zmieszane przez innych lub były opowiadane lub prowadzone; dodał prawu cywilnemu i mowie wykwintności..."

Nadal problem mam ze słowami: 'confuse' i 'loquende'.

'Perceptis his verbis...' - czy poprawne jest moje tłumaczenie "Rozumiejąc jej słowa..."?

petunia pisze:'Ni iudicatum facit, secum ducito, vincito aut nervo aut compedibus quindecim pondo, ne maiore, aut si volet, minore vincito.'

W takim razie "nie większej, lub jeśli chce, mniejszej niech (go) krępuje"? [mając na myśli wagę]

OK.

'Servius dialecticam attulit ad ea, quae prius confuse ab aliis aut respondebantur aut agebantur; adiunxit iuri civili et loquendi elegantiam...'

"Serwiusz dialektykę dodał do tych (rzeczy) , które wcześniej były zmieszane przez innych lub były opowiadane lub prowadzone; dodał prawu cywilnemu i mowie wykwintności..."

Nadal problem mam ze słowami: 'confuse' i 'loquende'.

A potrafisz powiedzieć, co to są za części mowy? "Confuse" z pewnością nie jest czasownikiem (a próbujesz tak tłumaczyć, stąd problem), co do loquendi, znowu nie zwracasz uwagi na końcówki (i stąd problem).

BTW. "dialectica" to będzie po prostu logika.

'Perceptis his verbis...' - czy poprawne jest moje tłumaczenie "Rozumiejąc jej słowa..."?

(pomijając, że nie znam kontekstu) Niezupełnie. Przyjrzyj się "his".

Naprawdę próbowałam i nie jestem w stanie tego przełożyć.

O ile to możliwe, prosiłabym o napisanie poprawnej wersji:

'Servius dialecticam attulit ad ea, quae prius CONFUSE ab aliis aut respondebantur aut agebantur; adiunxit iuri civili et LOQUENDI elegantiam...'

' "... (fragmenty przepisów z Ust. XII tablic) Si volet, plus dato. Tertiis nundinis in partis secanto." PERCEPTIS HIS VERBIS Servius dicit...'

Zaznaczyłam z czym mam problem (już trzeci raz...).

Confuse - przysłówek od "confusus", czyli odpowiada na pytanie "jak?"
Loquendi - genetivus. Ściśle rzecz biorąc gerundium to oznacza "mówienie" raczej niż "mowę", ale to drobiazg. Problem w tym, że w Twoim tłumaczeniu napisałaś "mowie" czyli komu?czemu? - byłby to dativus. Tymczasem po łacinie masz "kogo?czego?" - genetivus. To jedyny problem. Jak to zmienisz, to będzie ok.

Perceptis his verbis - przetłumaczyłaś "his" jako "jej" i Biberius zwrócił Ci uwagę, żebyś przyjrzała się końcówce. His verbis - abl. od "haec verba" - "te słowa", a nie "jej słowa".
Zmień te drobiazgi w Twoim przekładzie i będzie do przyjęcia. Nie panikuj

Podsumowując :


'Servius dialecticam attulit ad ea, quae prius confuse ab aliis aut respondebantur aut agebantur; adiunxit iuri civili et loquendi elegantiam...' -
"Serwiusz dialektykę dodał do tych (rzeczy), które wcześniej przez innych bezładnie albo były opowiadane albo prowadzone; dodał prawu cywilnemu wykwintności i mówienia..." (trochę bez sensu brzmi ten ostatni fragment)

'Perceptis his verbis Servius dicit...' - "Pojmując, Serwiusz mówi tymi słowami..."?

I jeszcze dwa nowe zdania. Mam nadzieję, że poprawne. Proszę o ewentualne poprawienie.

‘Servius, iuris peritus, iure ac legibus competitorem, qui vicerat, superare statuit.’ -> “Serwiusz, prawnik, prawem i ustawami, postanowił wziąć górę nad konkurentem, który był zwyciężył.”

‘Qui in forum mox advenerint, Marci Tulli orationem audient.’ -> „Ci, którzy wkrótce przybędą na rynek, będą słyszeć przemowę Marka Tuliusza.”

Dobrze?

petunia pisze:Podsumowując :

'Perceptis his verbis Servius dicit...' - "Pojmując, Serwiusz mówi tymi słowami..."?

Zauważywszy/usłyszawszy te słowa/ po usłuszeniu tych słów (w zależności od kontekstu), Serwiusz powiedział:...

macie rację, to wygląda na Abl. abs, wiec nie traktowałbym "verbis" jako instrumentalisa

petunia pisze: ‘Servius, iuris peritus, iure ac legibus competitorem, qui vicerat, superare statuit.’ -> “Serwiusz, prawnik, prawem i ustawami, postanowił wziąć górę nad konkurentem, który był zwyciężył.”

‘Qui in forum mox advenerint, Marci Tulli orationem audient.’ -> „Ci, którzy wkrótce przybędą na rynek, będą słyszeć przemowę Marka Tuliusza.”

wydaję sie, ze tłumaczenie jest pprawne:) w końcu to Ty, Petunio, znasz cały kontekst.

Ja dokonałbym tylko kosmetycznych poprawek:
Serwiusz, uczony w prawie, przy pomocy ustaw i prawa postanowił wziąć górę nad rywalem, który (wcześniej) zwyciężył.

Pozdrawiam:D