Strona 1 z 1

Nie samym chlebem człowiek żyje

: ndz 21 sie 2022, 16:14
autor: Milonium
Dzień dobry,
mam trudności z następującym zdaniem z Ewangelii wg św. Mateusza 4,4: "Non in solo pane vivit homo." Użycie in z ablatiwem nakazywałoby mi przetłumaczyć je jako "Nie w samym chlebie człowiek żyje". Nie znalazłem informacji świadczących o możliwości używania in w funkcji instrumentalis. Dlatego zwracam się z uprzejmą prośbą o wyjaśnienie, co mi w tym przekładzie umyka.

Re: Nie samym chlebem człowiek żyje

: wt 08 lis 2022, 21:14
autor: Alopex Lagopus
Nie podejrzewam św. Hieronima o wierne trzymanie się zasad składniowych łaciny klasycznej. Nie zdziwiłbym się, gdyby należało rozpatrywać to miejsce jako kalkę z greki:
Οὐκ ἐπ᾽ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος, ἀλλ᾽ ἐπὶ παντὶ ῥήματι ἐκπορευομένῳ διὰ στόματος θεοῦ.
W tej wersji jest ἐπὶ z datywem, które można tłumaczyć np. przez zależność ('zależny od chleba') albo cel ('dla chleba'). Te użycia są wtórne względem podstawowego, lokatywnego ('przy', 'na' albo 'w'), któremu w łacinie odpowiada ... in :) Tu szukałbym dalszego ciągu rozwiązania zagadki.