Daty z odwróconym "C"

[Regiomontanus]

Witam,

Wpadła mi w ręce XVII-wieczna Wulgata klementyńska. Na stronie tytułowej jest data wydania:

Coloniae Agripine, Sumpt. Balthaf ab Egmont et Sociorum CI) I)CLVIIII

gdzie ) to odwrócone C.

W wikipedii wyczytałem, że odwrócone C jest używane w alternatywnm sposobie
zapisu rzymskich dat, w którym CI)=1000, I)=500 , więc
CI) I)CLVIIII = 1000 + 500 + 100 + 50 + 9 =1659.

Nie spotkałem się wcześniej z powyższym sposobem zapisu dat, czy jest to zapis spotykany w tekstach starożytnych, czy też raczej wymysł późniejszy?

[mjs]

Bardzo ciekawy temat! Zajrzyj koniecznie do pierwszego tomu "Historii powszechnej cyfr" Georges'a Ifraha.

W skrócie za Ifrahem:
Liczbę 1.000 oddawano na początku symbolem okręgu przekreślonego pionową linią (coś a la greckie duże "phi"). Dwa współśrodkowe okręgi przekreślone pionową linią oznaczały 10.000, trzy - 100.000 itd. Te przekreślone okręgi uległy z czasem stylizacji w: CI), CCI)), CCCI))) itd. Połowa współśrodkowych przekreślonych okręgów dała I)) dla 5.000, I))) dla 50.000 itd. (W sumie rzymskie "D" dla oznaczenia liczby 500 wygląda tak, jakby powstało z I), ale tego wprost Ifrah nie twierdzi; możliwe jednak, że nie dość uważnie przejrzałem jego dzieło.) Te formy były rzymskie, lecz wydaje się, że Rzymianie nie trzymali się ich długo. Sporadycznie pojawiają się aż do okresu renesansu.

[Regiomontanus]

Bardzo ciekawy temat! Zajrzyj koniecznie do pierwszego tomu "Historii powszechnej cyfr" Georges'a Ifraha.

Dzieki, z pewnością zajrzę - wygląda interesująco, sądząc z tytułu.

(W sumie rzymskie "D" dla oznaczenia liczby 500 wygląda tak, jakby powstało z I), ale tego wprost Ifrah nie twierdzi; możliwe jednak, że nie dość uważnie przejrzałem jego dzieło.)

Po napisaniu tego postu przeczytałem "Jezyk Łaciński z elementami epigrafiki i numizmatyki rzymskiej" B. Awianowicza, gdzie autor potwierdza pisze, że 1000 oznaczano symbolem (I) albo Φ (przekreślony okrąg) , stąd 500 to połowa takiego symbolu, czyli D.