Sprawa Smoka Wawelskiego

Pomoc w tłumaczeniu z łaciny na język polski.
Awatar użytkownika
Regiomontanus
Quaestor
Posty: 262
Rejestracja: śr 23 kwie 2008, 18:39
Lokalizacja: Consortio Populorum

Sprawa Smoka Wawelskiego

Post autor: Regiomontanus »

Erat enim in cuiusdam scopuli anfractibus monstrum atrocitatis immanissimae, quod quidam holophagum dici putant.

... tak się zaczyna opowieść o Smoku Wawelskim w kronice Kadłubka. Zastanawia mnie to słowo holophagus. Moje słowniki nie rejestrują takiego slowa, a dostępne mi polskie tłumaczenie tego fragmentu używa w tym miejscu "ciałożerca" - dlaczego właśnie tak? Nie znam greki, ale holos to chyba cały, a phagus to pożeracz (?), więc chyba raczej całożerca?

W każdym razie, zawsze myślałem, że to smok to draco, więc dlaczego Kadłubek użył holophagus? Czy te dwa słowa oznaczały to samo? A może to wcale nie był smok? :-)
Montani semper liberi
R. K. Miller
Senator
Posty: 309
Rejestracja: śr 18 kwie 2007, 15:34
Lokalizacja: Vereinigte Staaten von Groß-Österreich

Post autor: R. K. Miller »

Stawiam na modę na greckie nazwy, czyli szpanerstwo, stosunkowo powszechne na Zachodzie w dojrzałym średniowieczu. Godna polecenia tutaj zwłaszcza piękna książka: Walter Berschin, Grecko-łacińskie średniowiecze od Hieronima do Mikołaja z Kuzy, przeł. K. Liman, Gniezno 2003 .

Jeśli chodzi o nazwę, to zdecydowanie całożerca, jak holocaustum- całopalenie.

Bodaj śp. prof. Plezia gdzieś wywodził tego smoka z przygód Aleksandra Wielkiego, czytałem o tym w książce-wywiadzie z nim, ale czy to faktycznie tak było, nie wiem.

A kształt jego? To co stoi w Krakowie też nie jest klasycznym średniowiecznym draco ;).



[edit.]

Wincenty mógł go jeszcze odmienić po grecku, a nie zrobił tego :D.
Bons fut li siecles al tens ancienor,
Quer feit i ert e justise et amor,
Si ert credance, dont or n’i at nul prot ;
Toz est mudez, perdude at sa color :
Ja mais n’iert tels com fut als ancessors.
Awatar użytkownika
mjs
Quaestor
Posty: 221
Rejestracja: śr 21 maja 2008, 00:57
Lokalizacja: terra Gothorum

Post autor: mjs »

Jako ciekawostkę dodam, że pewnej wymarłej rybie z ery dinozaurów (kuzynce nadal żyjącej latimerii) nadano nazwę Holophagus : - )
(vivat google)
et eunt homines mirari alta montium, et ingentes fluctus maris, et latissimos lapsus fluminum, et Oceani ambitum, et gyros siderum, et relinquunt se ipsos, nec mirantur (S. Augustini Confessiones)
Awatar użytkownika
Regiomontanus
Quaestor
Posty: 262
Rejestracja: śr 23 kwie 2008, 18:39
Lokalizacja: Consortio Populorum

Post autor: Regiomontanus »

mjs pisze:Jako ciekawostkę dodam, że pewnej wymarłej rybie z ery dinozaurów (kuzynce nadal żyjącej latimerii) nadano nazwę Holophagus : - )
(vivat google)
Też to znalazłem, ale wątpię, żeby Kadłubek o tym wiedział :-)

Chociaż z drugiej strony kto wie, może ten smok był rybą :-)
Montani semper liberi
R. K. Miller
Senator
Posty: 309
Rejestracja: śr 18 kwie 2007, 15:34
Lokalizacja: Vereinigte Staaten von Groß-Österreich

Post autor: R. K. Miller »

Która zjadła Wandę, co nie chciała Niemca? :)

Kreacjoniści nazywają dinozaury (kolejna grecka nazwa ;) )smokami właśnie.

Świetny pomysł żeby czytać Kadłubka w oryginale. Udało mi się kupić jakiś czas temu za 20 zł. wydanie w nowych Monumentach, którą to cenę uważam za krzywdzącą dla bł. Wincentego...
Bons fut li siecles al tens ancienor,
Quer feit i ert e justise et amor,
Si ert credance, dont or n’i at nul prot ;
Toz est mudez, perdude at sa color :
Ja mais n’iert tels com fut als ancessors.
ODPOWIEDZ