Łacina - Forum Latinum

Witajcie.

Podjąłem próbę przetłumaczenia tekstu o Sofoklesie, jednak nie jestem zbyt ufny w swoje translatorkie umiejętności, to też uprzejmie proszę o sprawdzenie błędów.

------------------

De Sophocle a filiis in iudicium vocato.
Sophocles ad summam senectutem tragoedias fecit. Cum propter id studium rem familiarem neglegere videretur, a fillis in iudicium vocatus est, ut illum quasi desipientem a re familiari removerent iudices. Tum senex dicitur fabulam, quam in manibus habebat et proxime scripserat, Oedipum Colonum, recitasse iudicibus quaesisseque, num illud carmen desipientis videretur. Qua tragoedia recitata sententiis iudicum liberatus est.


O Sofoklesie przez synów do sądu wezwanym.
Sofokles do najwyższej starości tragedie robił. Kiedy wskutek tego zajęcia majątek wydawał się zaniedbywać, przez synów do sądu jest wezwany, aby tego (Sofoklesa) prawie tracącego rozum od majątku sędziowie odsunęli. Wtedy mówi się że starą historię, którą w rękach miał i przedtem napisał, „Edyp w Kolonos”, odczytał sędziom i zapytał, czyż ta sztuka teatralna wydawała się być (dziełem) szaleńca (???). Wobec tego że tragedia została wygłoszona wyrokiem sądu wolny jest.

------------------

Z góry dziękuję.


edycja:

Przepraszam, ale zapomniałem jeszcze o jednym tekście. Co prawda widziałem że na tym forum był szczątkowo przetłumaczony, ale raczej nie było to pomocne:

------------------

Lingua Graeca Romanis aliena non erat
Multis viris Romanis lingua Graeca nota erat, sed non omnes litteris Graecis magno studio se debant. Iuste venusteque reprehendit Marcus Cato Aulum Albinum. Albinus, qui cum L.Luccullo consul fuit, res gestas Romanas Graeca lingua scriptitavit. In praefatione, quam historiae suae praemisit, ad hanc sententiam scripsit: "Fortasse , lector candide, quaedam in meis libris parum composite aut non eleganter scriptum invenies. Nam sum vir Romanus, natus in Latio, Graeca lingua nobis alienissima est". Cato ea verba legens "Cur - inquit - Gracea lingua res Romanas scripsisti? Nemo te ad hoc perpulit".

Język grecki Rzymianom nie był obcy.
Wielu Rzymianom był znany język grecki, lecz nie wszyscy oddawali się studiowaniu liter greckich z wielkim entuzjazmem. Słusznie i z wdziękiem skarcił Marcus Kato Aulusa Albinusa. Albinus, który z Lukullusem był konsulem, dzieje Rzymian w języku greckim spisał. W przedmowie, którą historię swoją naprzód zapowiadał, do tej zdanie napisał. "Być może, czytelniku uważny, coś w moich książkach odkryjesz mało uporządkowanego albo nie elegancko napisanego. Albowiem jestem Rzymianinem, urodzony w Lacjum, Greka jest nam najbardziej obca". Kato te słowa czytający mówi: „Dlaczego napisałeś greką dzieje Rzymian? Nikt ciebie do tego nie zmuszał".

------------------

Pozdrawiam.

Z podręcznika Jurewicza i Winniczuk dla lektoratów szkół wyższych.

Davifde, rursus "fecit"-/perf. zrobił; sporządził, /s/tworzył/ uważasz za praesens /facit/ ? I "perpulit"/perf.zmusił/za praesens /perpellit/! Wprawdzie perfectum ma charakter skutkowy i często znaczy skutek czynności /zrobił i ma zrobione- np.Odi - znienawidziłwm i nienawidzę/ /, ale chyba jest tak, że kiedy nie potrafisz znależć słówka, to uważasz go za praesens /pello-pulsi/. Ale nie rozróżniać "facit, fecit" to już przesadyzm. A jeszcze błędnie poprawiać, co Ci się nierzadko zdarza. Vae parvulos corrumpentibus atque alumnis corruptis !
Errare humanum est, perseverare autem diabolicum attamen false corrigere et ignorantiam docere" vitiosissumum puto. !!! Quis Te ad malam cogitationem perpulit, nunc perpellit et saepe Quo animo impulsus tanta deliquisti? Quando non delinques ? Falsi doctoris partes accipis, qua lege caduca ? Non tantum hoc ignorantiae vitium esse videtur, sed animi nimis procacis. Muta iam istam mentem, eripe Te erroribus alios corrumpend !i Abice iam istam Tuam superbiam ignorantis !

Tum senex dicitur fabulam, quam in manibus habebat et proxime scripserat, Oedipum Colonum, recitasse iudicibus quaesisseque, num illud carmen desipientis videretur.


Tam na końcu jest coniunctivus impf pass, ale nie wiem jakie to zdanie podrzędne. Czy chodzi o zdanie pytające zależne?

Z góry dzięki za odpowiedź.

sbsssj pisze: Czy chodzi o zdanie pytające zależne?

Myślisz poprawnie, num jest partykułą pytajną i wprowadza zdanie podrzędne interrogātiō (quaestiō) oblīqua

Jeszcze raz dzięki.

Cały czas ćwiczę tłumaczenie tekstów. Ostatnio zabrałem się za "De Thesauro..." ale, tak jak przy poprzednich tekstach, nie wiem jakie błędy popełniłem, więc byłbym wdzięczny gdyby ktoś sprawdził. Nie zakładam nowego tematu żeby nie śmiecić. : Przy okazji też uczę się rozpoznawania konstrukcji gramatycznych, więc powypisywałem w nawiasach te które byłem w stanie zauważyć.

De thesauro in agro latente

Agricola senex mortem (ACI) appropinquare sentiens filios ad lectum suum convocavit et "Videtis - inquit - me a vobis iam discessurum brevi esse (ACI): in agro meo thesaurus defossus esse dicitur (NCI) ibique magnae divitiae esse dicuntur (NCI); has vos reperturi esse mihi videmini (NCI)". Filii statim ab eo petiverunt, ut locum accuratius indicaret. At pater animam iam efflans: "Si diligenter foderitis, - inquit - ipsi reperietis". Filii, cum patri funus iustum paravissent, statim in agro terram effoderunt, sed nihil effodere poterant. Denique labore tam fatigati erant, ut fodere desierint. Pater eos fefelisse videbatur. Sed autumno agrum viderunt uberrimas fruges peperisse, terra enim fossa atque herbis inutilibus liberata erat. Pater igitur filios non fefellerat, cum animos eorum ad assiduum laborem incitavisset: nam in assiduo labore thesaurus esse vere dicitur.


O skarbie na polu ukrytym.

Stary rolnik czując że śmierć nadchodzi synów do łoża swojego wezwał i „Widzicie – mówi – że teraz ja przez was niedługo zostanę oddalony: mówi się że na polu moim skarb został zakopany i mówiło się że tam wielkie bogactwa są; wydaje mi się, że wy te znajdziecie". Synowie natychmiast przed tym udali się, żeby miejsce starannie przygotowane ustalić. A wtedy ojciec ducha swojego wyzionął: „Jeśli pilnie będziecie kopać – mówi – jego znajdziecie”. Synowie, gdy pogrzeb ojca odpowiednio przygotowali, natychmiast na polu ziemię rozkopali, lecz nic wykopać nie mogli. Wreszcie pracą zostali tak zmęczeni, że pola zaniechali. Wydawało się że ojciec ich oszukał. Lecz jesienią wydawało się że pole płodne, rodziło owoce, ziemia bowiem od ziół i kanałów (?) została uwolniona. Ojciec więc synów nie oszukał, gdy ich duchy do stałej pracy ponaglał: ponieważ mówi się, że w ciągłej pracy skarb jest wiosną.

Jeszcze coś, w zasadzie nawet ważniejsze bo w ogóle nie wiem jak to przetłumaczyć (chyba jest tutaj jakieś nagromadzenie ablativusa absolutusa, a przy tym się gubię). Fragment tekstu:

Dux, etsi aequum locum non videbat suis, tamen fretus numero copiarum, confligere cupiebat. Licet tibi scipserim, ut ad me venires, tamen intellego te hic ne verbo quidem levare me posse; rogem te iterum, ut venias, mulierem aegram? Sine te igitur sim?