Strona 1 z 1

tłumaczenie inskrypcji z nagrobka biskupa

: śr 24 maja 2006, 11:55
autor: paweł
Proszę pomóżcie dokończyć to tłumaczenie i sprawdźcie to, co jest. Jest to inskrypcja z nagrobka biskupa:

Hic Sepultus iacet pater reverendus in christo andreas dei gratia episcopus poznaniensis mortuus anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo nono die martis in vigilia epifaniniarum domini oriundus de bnyn cuius anima vitam habeat perpetuam et requiescat in sancta pace quia compatiens atque benignus donante domino semper extitit.

Tu leży (jest) pochowany ojciec ........ w Chrystusie Andrzej, z Bożej łaski biskup poznański, zmarły Roku Pańskiego 1479 dnia we wtorek w wigilię Epifanii Pańskiej, pochodzący z Bnina, którego dusza życie wieczne wiedzie i spoczywa w świętym pokoju.....[/b]

Re: tłumaczenie inskrypcji z nagrobka biskupa

: pt 26 maja 2006, 22:07
autor: Ogniomistrz
paweł pisze:quia compatiens atque benignus donante domino semper extitit
"ponieważ (..) i dobroć oddane Panu zawsze (...)" <więcej z tym zrobić nie mogę>
reverendus
"pobożny, pełen czci, pełen szacunku, bogobojny"

"reverendus in Christo" > "oddany Chrystusowi"

Re: tłumaczenie inskrypcji z nagrobka biskupa

: pn 03 lip 2006, 19:51
autor: Gorn
paweł pisze:cuius anima vitam habeat perpetuam et requiescat in sancta pace
A czy tu nie będzie coniunctivus?
aby dusza którego miała [wiodła] życie wieczne i spoczywała w świętym pokoju.....

Taki mały gramatyczny comeback :) (choc pewnie i tak się myle ;d )
Pozdrawiam

: pn 03 lip 2006, 21:50
autor: Flavius Aetius
Wykluczam w tym wypadku jakiekolwiek zdanie względne po zaimku "cuius" i sądzę, że chodzi o dwa coniunctivy iussivy ("habeat" i "requiescat"), a zatem "niech jego dusza ma życie wieczne oraz niech spoczywa w pokoju świętym".
Co się zaś tyczy zdania po spójniku "quia", to jest to zdanie przyczynowe, lecz Twoje tłumaczenie, Ogniomistrzu, jest nieco niedokładne, albowiem donante Domino to ablativus absolutus, więc owo zdanie będzie w tłumaczeniu wyglądało następująco: " Ponieważ zawsze wyróżniał się współczuciem i dobrocią, gdy Bóg go obdarzał."
Forma "reverendus" to właściwie part. fut. pass. (gerundivum) od "revereri", ale tłumaczenie go jako "czcigodny" jest poprawne.

: pn 03 lip 2006, 22:20
autor: Flavius Aetius
Ponieważ pojawiły się pewne głosy (a dokładnie jeden miło brzmiący głos) powątpiewające w w poprawność translacji: "Ponieważ zawsze wyróżniał się współczuciem i dobrocią, gdy Bóg go obdarzał", dotyczące zamiany "obdarzał" na stronę bierną, spieszę zaznaczyć, że problem leży gdzie indziej. Otóż proszę zwrócić uwagę na obecność participium praesentis act., którego nie sposób przełożyć w stronie biernej, lecz użyte przeze mnie w znaczeniu czynnym podkreśla współrzędność czasową zdania nadrzędnego i podrzędnego. Biskup wyróżniał się tamtymi cechami zawsze w tym jednym, określonym momencie, gdy Bóg go nimi obdarzał, a zatem spójnik "gdy" nie wyraża tutaj historycznego następstwa obu czynności, lecz jednoczesność ich przebiegu

: pn 03 lip 2006, 23:07
autor: Martinus Petrus Garrulus
"Tu spoczywa [dosł: leży] pochowany w Chrystusie czcigodny ojciec Andrzej z Bożej łaski biskup poznański, zmarły w Roku Pańskim 1479 we wtorek, w wigilię Uroczystości Objawienia Pańskiego, pochodzący z Bnina, którego dusza niechże żywot wieczny [dosł: niech ma zycie wieczne] i spoczywa w świętym pokoju, ponieważ zawsze wyróżnaił się współczuciem i dobroczynnością [dosł: okazywał się być współczującym i dobroczynnym] ilekroć Bóg go doświadczał."

jest jeszcze jedna możliwość: związek pomiędzy "benignus" a "donare" - "pobłażliwy" i "pobłażać, odpuszczać" - "pobłażliwy ilekroć bóg mu pobłażał..." ale to mało prawdopodobne aby taka było :wink:

"donare" w łacinie kościelnej występuje czasem w znaczeniu: "doświadczać"... np: "Deus dolore eum donavit" - "Bóg doświadzczył go cierpieniem" - o Hiobie