Zdania podrzędnie złożone - ćwiczenia przed sprawdzianem

Pomoc w tłumaczeniu z łaciny na język polski.
Qassar
Peregrinus
Posty: 2
Rejestracja: pn 21 lis 2011, 07:32

Zdania podrzędnie złożone - ćwiczenia przed sprawdzianem

Post autor: Qassar »

Witam

Zamieszczam ten temat z prośbą o pomoc dla siebie. W środę mam poprawę ze zdań podrzędnych, niestety pierwszy sprawdzian nie poszedł mi za dobrze. Staram się, więc przygotować na środę tłumacząc zdania i pisząc jaki ma ono typ. Problem jest taki, że ogólnie mam duże problemy z tłumaczeniami i dlatego zwracam się tutaj o pomoc, jeśli znajdzie się ktoś życzliwy, by mi sprawdzał to co napisałem : ). Przy okazji, może to niektórych z was rozbawić, bo moje tłumaczenia czasami potrafią być tak złe, że aż zabawne.

Oto pierwsza porcja moich zdań i ich moje tłumaczenia:

1. Quum deficere Alexandrum amici viderent, quaerunt, quem imperii faciat heredem.

Ponieważ, przyjaciele widzieli, że Aleksander umiera, zapytali kto władzę przejmie w dziedzictwie.

Zdanie przyczynowe z cum/quum causale

2. Antiquis temporibus magistratus Romani deos orabant, ut res populi Romani meliores amplioresque facerent.

W starożytnych czasach urzędnicy rzymscy bogów prosili, aby republikę rzymską czynili lepszą i wspanialszą.

Zdanie dopełnieniowe z ut obiectivum

3. Dux exercitum suum per montes ducebat, ne hostibus potestatem pugnandi daret

Wódz poprowadził wojsko swoje przez góry, aby nie dawać wrogom sposobności do bitwy.

Zdanie celowe z ut finale

4. Caesar equitatem ex castris educi iubet, ut suum quisque locum teneat.

Cezar rozkazał, że jazda z obozu wyruszy, aby każdy swoje pozycje obsadził.

Zdanie celowe z ut finale

5. Tanta est potestas veritatis, ut se ipsam sua claritate defendat.

Tak wielka jest moc prawdy, że siebie sama swoją jasnością obroni.

Zdanie skutkowe z ut consecutivum

6. Tantalus, rex Phrygiae, tam carus deis erat, ut ad convivia eorum invitaretur.

Tantalus, król Frygii, tak drogi był bogom, iż był zapraszany na wspólne ucztowanie

Zdanie skutkowe z ut consecutivum

7. Saepe mihi accidit, ut in nocte ligna incidi audirem, et semel defunctos pariter colloquentes ego et socius meus ceteris dormientibus manifeste percepi, et ex his duobus signis crastino subsecuturum esse funus intellexi.

Zdarzało mi się często, iż słyszałem w nocy ścinanie drzew, i tylko ta ja, i mój towarzysz spostrzegłem kończących wspólną rozmowę i pozostałych przyłapanych śpiących, i zauważyłem ich z dwoma znakami nadchodzącej bezpośrednio jutrzejszej śmierci.

To zdanie raczej mnie pokonało :P, ogólnie wykłada mi na zdanie skutkowe z ut consecutivum.

8. Dariusz, rex Persarum, hortantibus amicis, ut Graeciam in suam redigeret potestatem, classem quingentarum navium comparavit.

Dariusz, król Persów, zachęcany przez przyjaciół, aby Grecję podporządkował swojej władzy, przygotował flotę pięciuset okrętów.

Zdanie dopełnieniowe z ut obiectivum.

9. Persarum reges voluptatis causa ita dividebant annum, ut hiemem Babylone, in Mediam aestatem agerent.

Królowie persów z powodu wygody tak dzielili rok, iż zimę w Babilonni i w Medii spędzali tak samo.

Zdanie skutkowe z ut consecutivum

10. Accidit Athenis, ut una nocte omnes hermae deicerentur.

Zdarzyło się w Atenach, iż jednej nocy wszystkie hermy były zburzone.

Zdanie dopełnieniowe z ut obiectivum

11. Litterae, quum sint paucae, varie tamen collocatae, innumerabilia verba efficiunt.

Litery, mimo że są małe, różnie jednak ułożone, stanowią niezliczone słowa.

Zdanie przyzwolenia z quum/cum concessivum

12. Agesilaus persuasit Lacedaemoniis, ut exercitus emitterent in Asiam bellumque regi inferrent.

Agesilaos przekonał Lacedemończyków, aby wojsko wysłali do Azii i wojnę królowi wydali.

Zdanie dopełnieniowe z quum/cum obiectivum

13. Si quaesitum ex sapiente sit, stellarum numerus par an impar sit, nescire se dicat.

Jeślibyś zapytał mędrca, czy liczba gwiazd jest parzysta czy nie, odpowie że nie wie.

Zdanie względne modus potentialis i zdanie pytajne zależne

Na koniec zdanie do którego dodatkowo trzeba wstawić czasownik „volo” w odpowiedniej formie. Trochę mnie to zdanie pokonało.

14. Dies me deficiat, si reges imperatoresque temere in hostium terram transgressos cum maximis cladibus suis exercituumque suorum enumerare … (volo)

Dzień mi się skończy, jeśli krolowie i imperatorowie przypadkiem wkraczając do wrogiej ziemi, chcieli największe swoje klęski i swojego wojska wyliczyć.

Nie wiem w jakiej osobie i czasie powinno stać volo ani jaki dać modus.

To wszystko jak na teraz. We wtorek będę dalej przygotowywał się do sprawdzianu i znowu przerobię jakieś zdania. Może nawet ktoś z was ma jakieś na których mógłbym potrenować?

Dziękuje z góry i pozdrawiam.
Awatar użytkownika
Alopex Lagopus
Praetor
Posty: 834
Rejestracja: czw 18 lis 2010, 18:35

Re: Zdania podrzędnie złożone - ćwiczenia przed sprawdzianem

Post autor: Alopex Lagopus »

W takim razie zobaczmy...

1. (po ponieważ nie stawia się przecinka) - tutaj ja mam pytanie: Na pewno w zdaniu jest viderent i quaerunt?
to zdanie uznałbym raczej za czasowe ("kiedy widzieli...")
no i pozostaje jeszcze jedno zdanie podrzędne do określenia.
2. taki byłby sens. Chyba można uznać, że dobrze.
3. "poprowadził" to aspekt dokonany. A jaki w zdaniu jest użyty czas?
hmm... potestas to bardzo wieloznaczny termin. Ale można go tłumaczyć i tak.
4. raczej: "rozkazał wyprowadzić jazdę z obozu" (dosł. "żeby jazda została z obozu wyprowadzona")
i jeszcze "swoje miejsce" ew. :"swoją pozycję" (liczba pojedyncza)
5. OK
6. gdzie w tekście jest "wspólne"?
7. za moment
8. nie: "zachęcany przez przyjaciół" - hortantibus odnosi się do amicis i całość będzie tworzyła konstrukcję Ablatywu Absolutu. Sens jest jak najbardziej ten sam, ale gramatyka troszkę inna.
9. (Persów/perscy - tak będzie lepiej) + co z aestatem (i tu zdaje się też powinna być Media a nie Mediam)
10. deicio to raczej "obalać, zrzucać z czegoś", ale zburzone też ewentualnie może być.
natomiast powiedziałbym raczej, że będzie to zdanie podmiotowe (kto/co się zdarzyło)
11. varie to "różnie", ale może lepiej będzie dać "rozmaicie". I tak samo: nie "stanowią" a chyba "tworzą"?
12. OK
13. dlaczego "jeślibyś"? Tutaj jest zastosowany zwrot ogólny. Poza tym: jeśli jest dicat to raczej nie: "odpowie" (znowu sens ok, ale nie do końca zgodnie z gramatyką).
Zdanie względne potrzebowałoby spójnika względnego (qui itp.). Ale tez na w...

Co do zdania 7.:
taka sama sytuacja jak w zdaniu 10 - ut związane z accidit (czyli podmiotowe)
semel = raz; pariter = razem
uwaga: ego et socius meus percepi defunctos (=ci, którzy już skończyli = gdy skończyli pracę) pariter colloquentes
+ ceteris dormientibus = cum ceteri dormirent
ex his signis - z tych znaków [intellexi - pojąłem/zrozumiałem]
koncówka wygląda mi na: że jutro odbędzie się pogrzeb, ale 100% pewności nie mam.

No i ostatnie:
14. Dies me deficiat to taki zwrot: "dnia by mi brakło, [gdybym... (coś tam robił)]"
volo będzie orzeczeniem zdania warunkowego (bo "jeśli chciałbym"), a z drugiej strony będzie związane z ACI ("wymieniać"). Modus, a co za tym idzie - tryb, będzie taki sam jak w zdaniu głównym. Na osobę wskazuje zaimek w zdaniu głównym.

Ogólnie bardzo ładnie. Jeśli chcesz potrenować proponuję przejrzeć zdania jakie zamieszcza w swojej Składni łacińskiej Z. Samolewicz. Przy każdym paragrafie jest co najmniej kilka. Problem w tym, że jest to książka na poziom dzisiejszych studiów (pierwotnie uczyli się z niej gimnazjaliści, ale było to dość dawno temu:D), więc czasami może być trudno.
Tyle ode mnie.
Uwaga: Ponieważ liczba użytkowników, którzy nie czytają podstawowych założeń regulaminu, sukcesywnie wzrasta, posty szczególnie irytująco łamiące zasady będą kasowane. Bez względu na żadne płacze i protesty.
Pozdrawiam.
AL
ODPOWIEDZ