Proszę przetłumaczyć tekst, wskazać i nazwać konstrukcje, objaśnić podkreślone wyrazy w kontekście tekstu.
De nodo Gordio- O więzle gordyjskim
Aleksander Magnus exercitum per Prygiam Asiae provinciam duxisse traditur. NCI
per Prygiam Asiae- składnia nazw miast acc w Prygiam
Przekazuje się, że Aleksander Wielki dowodził wojskiem na Prowincji Azji- Frydze.
Claro illus provinciae oppido Gordium a Gordio nomen fuit.(byla od być)
Nazwa tamtego słynnego miasta prowincji Gordium było od imienia Gordiusza.
Illus- pronomen demonstrativa, G. Sg illae, ilia,illud
In hoc oppido invenniebatur illa arx et illud vehiculum quo Gordium, Midae patrem, vectum esse constat. ACI.
Wiadomo, że w tym mieście był postawiony ten łuk i ten wóz, z którym Gordiusz, ojciec Midasa jest przewożony.
Invenniebatur- ind imperfect pass 3 sg był postawiony
Gordium agricolam virum iustum et nobilem fuisse scriptores antiqui tradunt. Aci znowu:)
Antyczni/ Starożytni (co lepiej?) pisarze przekazują, że (co robić jak 4 wyrazy są w ACC w Aci, który wybrać jako podmiot zdania?) Gordium było rolnicze, sprawiedliwe i znane.
Hic aliquando vehiculo in agros vehebatur , cum Iuppiter his verbis regnum ei promosit.
Na tym miejscu kiedyś wóz był ciągnięty przez pola właśnie gdy (cum w tym miejscu można tak tłumaczyć?) Jowisz obiecał tamtemu panowanie tymi słowami:
''Isto cum vehiculo non in agros propera, sed ut arcem occupes''
Tam wraz z wozem nie bez pośpiechu/ nie śpiesząc się na pola, lecz tutaj zajmij się łukiem.
Propera- przymiotnik pośpieszny
Huius enim provinciae te regem futurum esse praedico. Aci Oznajmiam Ci, że wodzem będziesz naprawdę tej prowincji. Po polsku ładniej: Zapewniam Cię, że naprawdę będziesz wodzem tej prowincji.
Huius- pronomen demonstrativa gen sg hic, haec, hoc
Gordius, postquam a civibus rex creatus est, illud vehiculum, omen imperii, in templo collocavit. Goriusz powiedział, że skoro miasto jest tworzone przez króla, ten wóz, znak władzy poświęcił w świątyni.
Illius vehiculi notabile erat iugum adstrictum compluribus nodis, qui explicari non proterant.
Tamten znany wóz był zamkniętym jarzmem wielu węzłów, których nie będą mogli rozwiązać.
proterant- ind imperfect act 3 pl. Będą mogli
adstrictum- zamkniętym rodzaj nijaki przumiotnik
Fuisse quaque hoc oraculum dicitur: ,,Vir ille a quo nodi soluti erunt iniversae Asiae imperium accipiet''
Także tutaj przepowiednia była głoszona: Ten mężczyzna, który będzie rozwiązywał węzeł otrzyma świat azjatyckiego imperium.
soluti erunt- będzie rozwiązywał
Italgque cupivit Aleksander illud oraculum explere et.Tak więc tego Aleksandra będą pożadać by spełnił wyrocznię.
Nihil interest inquit inter manum et gladium. Nie stanowi różnicy- powiedział wśród rąk i ...
Omnibus loris gladio ruptis oraculum vel elusit vel explevit.
Wszystkie zbroje... nie wiem o co tu chodzi.
De rupe Tarpeia O skale tarpejskiej
Rupes Tarpeia montis Capitolini pars erat. Skała Tarpejska była częścią wzgórza kapitalońskiego.
De rupis nomine antiqui scriptores ita narrant. Antyczni pisarze tak opowiadają o nazwie skały.
Romuli temporibus Sabini bellum cum Romanis gerebant. W czasach Romulusa Sabini prowadzili wojnę z Rzymianami. Arcis Capitolinae custos Tarpeius erat. Tarpeusz był obrońcą/ stróżem wzgórza kapitolońskiego. Tarpeia, eius filia,sacerdos erat et arcem vespere deserebat,nam aquam in templum portare debat. Tarpeja jego córka była kapłanką i wieczorem opuszczała wzgórze ponieważ była winna nosić wodę do świątyni.Tatius, Sabinorum dux, Tarpeiam, videt et puellae auxilio Capitolum occupare constituit.Tacjusz, wódz Sabinów widzi Tarpeję i postanawia zająć Kapitol za pomocą dziewczyny. Italque Tarpeiae occurit: Trade mihi- inquit- arcem; ego tibi pulchrum praeminum dabo. Tak więc wybiega na przeciw i ,,Oddaj mi powiedział- wzgórze, ja oddam Tobie piękną nagrodę. Quid habere cupis? Co pragniesz mieć? Da mihi respondet Tarpeia- sinistrarum manuum vestrarum ornamenta.Daj mi odpowiada Tarpeja ozdoby waszych lewych rąk.
Tatium puellae dona promissise scripotres dicunt. Pisarze mówią, że Tarpejusz obiecał dziewczynie podarek. Et Tarpeiam hostes in arcem duxisse tradunt. I przekazuje, że Tarpeja wprowadziła wrogów na wzgórze . Sed Sabini sinistris manibus praeter ornamenta scuta quoque portabant, quibus Tarpeiam necaverunt. Ale Sabini oprócz ozdób na lewej ręce nosili tarcze, którymi zabili Torpeję. Tum Romanos rupem a Tarpiae nomine appellavisse historici antiqui putant. Aci
Historycy starożytni twierdzą, że Rzymianie wtedy właśnie nazwali skałę od imienia Torpeji.
Erat- ind imper act esse 3 sg
nomine abl sg dek 3 społgłoskowa
temporibus- abl pl. Dek 3 spółgłoskowa abl temoparis
eius pronomia demonstrativa, is,ea, id G sg
Trade- imper praes act 2sg kon 3
tibi- promonina person d sg
dabo- 1sg ind praes act
promissise- inf perf act kon 3
quibus- pronomia relativa abl pl.
Necaverunt- ind perf act 3 pl. kon1