First Latin Reader Fabulae 1-3

[A_Kornel]

Drodzy forumowicze,

zwracam się do was z uprzejmą prośbą o ocenę moich tłumaczeń. Będę wam serdecznie wdzięczny za wszelakie wasze uwagi, ukazane błędy, poprawę niedociągnięć oraz wasze opinie jak dany fragment powinien być przetłumaczony.

Serdecznie dziękuję za okazaną pomoc i wyrozumiałość. Z niecierpliwością czekam na wasze odpowiedzi.


THE STORY OF PERSEUS
1. Set Adrift
Haec nārrantur ā poētīs dē Perseō. Perseus fīlius erat Iovis, maximī deōrum. Avus eius Ācrisius appēllābatur.
Te rzyczy są opowiadane przez poetów o Perseuszu. Perseusz był synem Jowisza, najpotężniejszego z bogów. Dziadek jego zwał się Arcisius.

Ācrisius volēbat Perseum, nepōtem suum, necāre; nam propter oraculum puerum timebat.
Acrisius chciał uśmiercić swego wnuka; albowiem zgodnie z wyrocznią, bał się chłopca.

Comprehendit igitur Perseum, adhūc infantem, et cum mātre in arcā ligneā inclūsit.
Pojmał więc Perseusza, dotychczas jeszcze niemowlę, i zamknął wraz z matką do drewnianej skrzyni.

Tum arcam ipsam in mare conjēcit. Danaē, Perseī māter, magnopere territa est; tempestās enim magna mare turbābat. Perseus autem in sinū matris dormiēbat.
Potem samą skrzynie wrzucił (wraz z nimi) do morza. Danae, matka Perseusza wielce jest przerażona; albowiem silna burza wzburzała morze. Perseusz z kolei spał na łonie matki.
 
2. Cast on an Island

Juppiter tamen haec omnia vidit, et fīlium suum servāre cōnstituit.
Jupiter jednak to wszystko widział, i postanowił ocalić swego syna.

Fēcit igitur mare tranquillum, et arcam ad īnsulam Serīphum perdūxit. *** īnsulae Polydectēs tum rēx erat.
Tak więc uczynił morze spokojnym i poprowadził skrzynię do wyspy Seriphos. Której to wyspy następnie królem był Polydectes.

Postquam arca ad lītus appulsa est, [Danaē in harenā quietem capiebat(1)]. Post breve tempus ā piscatōre quodam reperta est, et ad domum rēgis Polydectis adducta est. Ille mātrem et puerum benignē excēpit, et sēdem tūtam in fīnibus suīs dedit. Danaē hoc dōnum libenter accēpit, et prō tantō beneficio rēgī grātiās ēgit.
Po tym skrzynia przybiła do plaży. [Danae na piasku (1]???????)] Po krótkim czasie została odnaleziona przez jakiegoś rybaka, i przyprowadzona do domu króla Polydectisa. Tenże matkę i chłopca serdecznie ugościł i dał bezpieczną/strzeżoną rezydencję w obrębie granic. Danae chętnie przyjęła ten dar, i za tak wielkie dobrodziejstwo podziękowała/ okazała podziękowanie królowi.
 
3. Perseus Sent on His Travels
Perseus igitur multōs annōs ibi habitāvit, et cum mātre suā vītam ēgit beātam.
Tak więc Perseusz przez wiele lat tam mieszkał, i wraz z matką swoją prowadził szczęśliwe życie.

At Polydēctes Danaēm magnopere amābat atque eam in mātrimōnium dūcere volēbat.
Jednak Polydectes wielce Danae kochał oraz chciał ją poślubić (uczynić swą żoną).

Hoc tamen cōnsilium Perseō minimē gratum erat. Polydēctes igitur Perseum dīmittere constituit.
Ten jednak plan wcale jemu był rad [Perseusz nie był rad z tego planu/zamiaru]. Tak więc Polydektes postanowił pozbyć się Perseusza.

Tum juvenem ad sē vocāvit et haec dīxit: ''Turpe est vitam hanc ignāvam agere; jam dudum tū adulēscēns es; quousque hīc manebis? Tem¬pus est arma capere et virtūtem praestāre. Hinc abī, et caput Medūsae mihi refer."
Następnie zawołał do siebie młodzieńca i toż powiedział: „Niegodne/ wstydliwe jest prowadzić takie nieaktywne/ tchórzliwe życie. Długo już jesteś dorosłym; jak długo/ do kiedy tu pozostaniesz? Czas już chwycić za broń i dowieść męstwa. Od teraz odejdź i przynieś mi głowę Meduzy.

[Fluvius Magnus]

"zgodnie z wyrocznią"-tutaj chyba lepiej dosłownie "z powodu wyroczni"
"wielce jest przerażona"-wątpię, żeby to było praesens historicum
"następnie królem był"- raczej "wtedy"
" [Danae na piasku (1]???????)]"-zgadywałbym, że "odpoczywała", ale słownik nie daje mi podkładki dla takiej interpretacji
"jakiegoś rybaka"-to był konkretny, ale nienazwany w tym tekście rybak(i o tym właśnie mówi quidam")
"w obrębie granic"-"fines" można spokojnie traktować jako "państwo/terytorium"
"okazała podziękowanie"-czemu "okazała"?
"Ten jednak plan wcale jemu był rad"-jakoś tłumacz Googla mi się skojarzył

No i kilka niezgrabności w szyku.

Tam gdzie zastanawiasz się nad dwoma wariantami-z takim tekstem to tylko kwestia gustu.

To pewnie nie wszystko, ale cieszę sie, ze mogłem (spróbować) pomóc.

[A_Kornel]

Dzięki ci Fluwiuszu,

"Ten jednak plan wcale jemu był rad"-jakoś tłumacz Googla mi się skojarzył

Faktycznie, jedzie to Google, ale to "mój google w głowie" - starałem się przełożyć konstrukcję z dativem na polski (a la staropolszczyzna np. Jemuż był on wielkim przyjacielem itp.) "Hoc tamen cōnsilium Perseō minimē gratum erat"
Nie wiem czy to powinno być: "Jemuż (Persuszowi) plan ten był ledwie/ w ogóle przyjemny .... i tu kicha, jak do diabła przełożyć z dativem przymiotnik (gratus - przyjemny, akceptowalny, mile widziany) tj. Plan ten był Perseuszowi wielce "nieakceptowalny, nieprzyjemny, "nie po myśli"?
Czy po prostu przywalić po żołniersku "Nie podobał mu się jego plan/ zamiar"?

"okazała podziękowanie"-czemu "okazała"?

W tej książeczce "grātiās agere" jest opisane jako "to express thanks/ gratitude" - okazać wdzięczność, wyrazić podziękowania. Nie wiem czy to tylko figura stylistyczna czy po prostu przywalić żołnierskim "podziękowała mu"?

LOL, właśnie zauważułem że forum automatycznie ocenzurowało mi dopełniacz od zaimka wskazującego haec - "h*u*j*u*s"

Co o tym sądzi kolega Fluwiusz?

[Fluvius Magnus]

Faktycznie, jedzie to Google, ale to "mój google w głowie" - starałem się przełożyć konstrukcję z dativem na polski (a la staropolszczyzna np. Jemuż był on wielkim przyjacielem itp.) "Hoc tamen cōnsilium Perseō minimē gratum erat"
Nie wiem czy to powinno być: "Jemuż (Persuszowi) plan ten był ledwie/ w ogóle przyjemny .... i tu kicha, jak do diabła przełożyć z dativem przymiotnik (gratus - przyjemny, akceptowalny, mile widziany) tj. Plan ten był Perseuszowi wielce "nieakceptowalny, nieprzyjemny, "nie po myśli"?

Ja bym się za bardzo nie starał zachowywać dativu. "Nie w smak był mu ten plan" etc. Można mnożyć przykłady, spróbuj oddać łaciński sens przez ładne polskie zdanko, bez kurczowego trzymania się oryginału. Przynajmniej ja tak to widzę. Tłumaczenie słowo po słowie i z kalkami jest dobre, żeby sprawdzić, czy uczniaki się nie nauczyły przekładu na pamięć. A to chyba nie jest taka sytuacja

"W tej książeczce "grātiās agere" jest opisane jako "to express thanks/ gratitude" - okazać wdzięczność, wyrazić podziękowania. Nie wiem czy to tylko figura stylistyczna czy po prostu przywalić żołnierskim "podziękowała mu"?"

Problem w tym, że w angielskim "wyraża się" i "wdzięczność", i "podziękowania", a w polskim tylko to pierwsze. Ja bym został przy "wyraziła/okazała wdzięczność", "podziękowała" jakoś dziwnie sugeruje "dzięks królu".

LOL, właśnie zauważułem że forum automatycznie ocenzurowało mi dopełniacz od zaimka wskazującego haec - "h*u*j*u*s"

Trochę mnie właśnie zmyliły te gwiazdki

[A_Kornel]

Dziękuję Fluwiuszu za poświęcony czas. Jeżeli będziesz miał jeszcze jakiekolwiek uwagi oraz porady, bardzo chętnie się z nimi zapoznam.