Ćwiczenia ACI - czy dobrze?

[Banaccio]

Szyk wyrazów:

S1. Mówię, że chłopiec jest dobrym przyjacielem - Puerum amicum bunum esse dico.
S2. Mówię, ze dobry chłopiec jest przyjacielem - Puerum bonum amicum esse dico.
S3. Mówię, że dobry przyjaciel jest chłopcem - Amicum bonum puerum esse dico.
S4. Mówię, że twój dobry przyjaciel jest moim rolnikiem - Te amicum bonum agricolam me esse dico.

Następstwo czasowe:

N1. Mówię, że chłopcy idą - Pueros properare dico.
N2. Mówię, że chłopcy poszli (lub:szli, tak?) - Pueros properavisse dico.
N3. Moię, że chłopcy będą szli (lub: pujdą, tak?) - Pueros properaturos esse dico.
N4. Powiedziałem, że chłopcy poszli\szli - Pueros properavisse dixi.
N5. Powiedziałem, ze chłopcy idą - Pueros properare dixi.
N6. Powiedziałem, że chłopcy będą szli/pujdą - Pueros properaturos esse dixi.

Czemu (jeśli dobrze rozumiem) w ACI infinitivus futuri act. i pass. ma zmienione końcówki - nie: - urus, - ura, - urum, lub w plur - uri, - urae, - ura, tylko ma je w accusativie. Przecież to podmiot i jego przydawki mają być w acc, nie infinitivus..??

Jeszczde jedno pytanie: inf. preaes. pass czasowników 3 kon. jkoś dziwnie wygląda. Tworzy się go odrzucając końówkę -ere inf act, i dodaje -i, tak?
Np: legi, emi, vinci, agi, capi, carpi, scribi, etc. Tylko wtedy czasem wygląda jak 1.os. sing. perfecti activi...??

[maurizia de sully]

Szyk wyrazów:

S1. Mówię, że chłopiec jest dobrym przyjacielem - Puerum amicum bunum esse dico.
S2. Mówię, ze dobry chłopiec jest przyjacielem - Puerum bonum amicum esse dico.
S3. Mówię, że dobry przyjaciel jest chłopcem - Amicum bonum puerum esse dico.

Szyk wyrazów w wypadku tych zdań jest w łacinie TOTALNIE BEZ ZNACZENIA.
Te trzy zdania po łacinie, bez względu na szyk, są wieloznaczne i nie masz żadnego sposobu, by stwierdzić, że w pierwszym z nich chodzi o to, że chłopiec jest dobrym przyjacielem, a w trzecim, że dobry przyjaciel jest chłopcem. Ale poza tym wszystkie te zdania są poprawne, tyle, ze w pierwszym zrobiłeś literówkę: "bonum" powinno być, a nie "bunum".


S4. Mówię, że twój dobry przyjaciel jest moim rolnikiem - Te amicum bonum agricolam me esse dico.

To zdanie jest niepoprawne. "twój" i "moim" to są zaimki dzierżawcze, więc nie zastępuj ich osobowymi!!
Tuum bonum amicum agricolam meum esse dico.

Czasy zrobiłeś dobrze.

Czemu (jeśli dobrze rozumiem) w ACI infinitivus futuri act. i pass. ma zmienione końcówki - nie: - urus, - ura, - urum, lub w plur - uri, - urae, - ura, tylko ma je w accusativie. Przecież to podmiot i jego przydawki mają być w acc, nie infinitivus..??

Tak, ale w przypadku, gdy masz do czynienia z formą złożoną czasownika (czasownik posiłkowy + participium), to participium jest jednocześnie przydawką do podmiotu. Dlatego też dopasowuje się do podmiotu pod względem rodzaju i liczby.
"amatus est" w a.c.i. zachowuje się tak samo jak "stultus est"

Jeszczde jedno pytanie: inf. preaes. pass czasowników 3 kon. jkoś dziwnie wygląda. Tworzy się go odrzucając końówkę -ere inf act, i dodaje -i, tak?
Np: legi, emi, vinci, agi, capi, carpi, scribi, etc. Tylko wtedy czasem wygląda jak 1.os. sing. perfecti activi...??[/quote]

Tak się właśnie tworzy. I faktycznie czasami wygląda.... "legi" to może być albo 1sg.ind.pf.act. albo inf.pr.pass. - formy homonimiczne.
Tak to już jest
Dlatego tłumaczenie z łaciny sprawia czasem kłopot

[Banaccio]

Dziękuję

Pytałem o szyk, bo na stronie:

http://lacina.strefa.pl/index.php?dzial ... &opcja=aci

jest napisane, że po tym się odróżnia co jest podmiotem a co dopełnieniem, że podmiot jest pierwszy, dopełnienie drugie w kolejności.

[Castlereigh]

Tak, ale w przypadku, gdy masz do czynienia z formą złożoną czasownika (czasownik posiłkowy + participium), to participium jest jednocześnie przydawką do podmiotu. Dlatego też dopasowuje się do podmiotu pod względem rodzaju i liczby.
"amatus est" w a.c.i. zachowuje się tak samo jak "stultus est"

Tak tylko dla porządku: "amatus" i "stultus" w zestawieniach "amatus est" i "stultus est" nie są przydawką, tylko orzecznikiem. A ten w łacinie zawsze dopasowuje się do podmiotu (jak przydawka), tak jak po polsku orzecznik przymiotnikowy/imiesłowowy:

Jasio jest chłopcem - Jasio: podmiot, jest chłopcem: orzeczenie. Po polsku bez dopasowania przypadku do podmiotu, po łacinie z.
Jasio jest duży - Jasio: podmiot, jest duży: orzeczenie. Po polsku orzecznik się dopasuje, po łacinie też.
Jasio jest sprzedany - jak wyżej.

Nie jestem fanką orzeczeń imiennych i głupich pomysłów polskiej gramatyki (jak rodzaj niemęskoosobowy...), tylko pokazuję, że są.

[Banaccio]

Czy może ktoś podać kilka trudnijszych zdań + czasownik rządzący do poćwiczenia ACI/ NCI? Bo wkrótce sprawdzian, dobrz byłoby poćwiczyć trudniejszwj, bardziej zagmatwane przykłady..

[Banaccio]

Tzn . Zwykłych zdań i czasownik rządzący za pomocą ktrego trzeba by te zdania przekształcić na ACI/NCI

[maurizia de sully]

Dziękuję

Pytałem o szyk, bo na stronie:

http://lacina.strefa.pl/index.php?dzial ... &opcja=aci

jest napisane, że po tym się odróżnia co jest podmiotem a co dopełnieniem, że podmiot jest pierwszy, dopełnienie drugie w kolejności.

W takim razie, na stronie podana jest informacja błędna. Szyk w łacinie NIGDY NIE WSKAZUJE na to, co jest podmiotem, a co dopełnieniem. Cała właśnie zabawa ze zdaniami w a.c.i. polega na tym, że są niejednoznaczne

Tak tylko dla porządku: "amatus" i "stultus" w zestawieniach "amatus est" i "stultus est" nie są przydawką, tylko orzecznikiem.

Tak, słusznie. Bardzo dziękuję za poprawienie błędu

Czy może ktoś podać kilka trudnijszych zdań + czasownik rządzący do poćwiczenia ACI/ NCI? Bo wkrótce sprawdzian, dobrz byłoby poćwiczyć trudniejszwj, bardziej zagmatwane przykłady..

Proponuję, byś sobie wziął zdania z którejś z czytanek w Twoim podręczniku i pouzależniał je od "constat"
A potem przyślij do sprawdzenia

[Aulus Camillus Mancamento]

Szyk wyrazów w wypadku tych zdań jest w łacinie TOTALNIE BEZ ZNACZENIA.

Śmiem się nie zgodzić. Ponieważ w łacinie w bardziej naturalnym szyku przymiotniki stoją po określanym rzeczowniku, można stwierdzić, do którego rzeczownika przydawka się odnosi (dlatego w pewnym stopniu przedstawione tłumaczenia będą prawidłowymi). Nie da się natomiast określić z odpowiednią dozą pewności, co jest podmiotem, a co predykatywem.
Tak mnie uczono

[maurizia de sully]

Śmiem się nie zgodzić. Ponieważ w łacinie w bardziej naturalnym szyku przymiotniki stoją po określanym rzeczowniku, można stwierdzić, do którego rzeczownika przydawka się odnosi (dlatego w pewnym stopniu przedstawione tłumaczenia będą prawidłowymi). Nie da się natomiast określić z odpowiednią dozą pewności, co jest podmiotem, a co predykatywem.
Tak mnie uczono

Źle Cię uczono.

[Banaccio]

No więc oto zdania, które zmieniłem używając słów, które wprowadzają ACI:

1. Ancillae in casa laborant -> Ancillas in casa laborare constat -
Wiadomo, ze niewolnice pracują w domu.
2. Domina non laborant -> Placet dominam non laborare -
Podoba się, ze pani nie pracuje.
3. Ancilla dominae aquam portat-> Ancillam dominae aquam portare video- Widzę, że niewolnica niesie pani wodę.
4. Apud Romanos multi et clari oratores erant->Apud Romanos multos et claros oratores fuisse scimus - Wiemy, ze u Rzymian byli liczni i słąwni mówcy.
5. Cicero non solum clarus orator sed etiam scriptor egregius erat->
Fateor Cicerum(?) non solum clarum oratorem sed etiam scriptorem egregium fuisse - Przyznaję, że Cyceron był nie tylko sławnym mówcą ale również wybornym pisarzem

[Celtis]

Ciceronem

[Banaccio]

6. Cicero orationibus suis multos viros defendebat - Cyceron swoimi mowami bronił wielu mężów.
ACI (constat) - Cicerum(?) orationibus suis multos viros defendisse constat - Wiadomo, że Cyceron swoimi mowami bronił wielu mężów.

7. Cicero patriae prodesse studebat - Cyceron próbował pomagać ojczyźnie.
ACI (constat) - Cicerum(?-ciągle, kurde, ten Cyceron, a ja nie wiem jak brzmi acc..) patriae (dat.) prodesse studuisse constat.

ad. 7 - czy tak należy robić, jeśli do podmiotu jest więcej niż jeden czasownik, np. starał się pomagać, usiłował powiedzieć etc?

[Celtis]

acc. od Cicero brzmi "Ciceronem", jak przystało na III deklinację

podmiot łączy się bezpośrednio z jednym czasownikiem - orzeczeniem, a ten. w infinitivie z kolei "podlega" pod orzeczenie, z podmiotem nie ma nic wspólnego. a a.c.i. w takim przypadku robi się "piętrowo", czyli właśnie tak, jak wyszło Tobie

[Banaccio]

A reszta jesk ok?

[Celtis]

tak przynajmniej wygląda