Cicero, In Catilinam Prima

Pomoc w tłumaczeniu z łaciny na język polski.
Awatar użytkownika
Polor
Civis Latinus
Posty: 41
Rejestracja: czw 20 wrz 2007, 23:34

Cicero, In Catilinam Prima

Post autor: Polor »

Witam!

Najpierw zrobiłem ten post częścią starego tematu - ale skoro nikt go tam nie zauważał postanowiłem go wstawić jako odrębny temat równocześnie robiąc ze starego odnośnik.

Problemem mym jest zdanie:
[...] constrictam iam horum omnium scientia teneri coniurationem tuam non vides?

Moje tłumaczenie:
(Czy) Nie widzisz, że constrictam iam horum omnium scientia powstrzymany został twój spisek?

Proskrybcje:
constrictus, -a, -um = wąski, ściśnięty > w tekście fem.acc.sing.
constringo, -strinxi, -strictum 3 = łączyć, związać, ograniczać, obejmować > w tekście fem.acc.sing. part.perf.pass.
iam = teraz, właśnie teraz, natychmiast
horum > masc.gen.plur. od hic, haec, hoc
omnium > masc.gen.plur. od omnis, -e
scientia, -ae = wiedza, wiadomość > nom.sing./ abl.sing./ voc.sing.

Dla constrictam wybadałem dwie etymologie ale to niczego nie zmienia - tyle że jeśli to uznać za participium to ma to słowo więcej znaczeń. Zagadkowa dla mnie pozostaje scientia - myślę, że to ablativus ale za nic nie pasi mi to wszystko.

Kołodziejczyk przetłumaczył ten kawałek: [...] z chwilą uwiadomienia o tym całego senatu [...] ale jak on to wyczytał z powyższych proskybcji???

Dzieki za ewentualne uwagi.

P.S. Scientia może być participium od scio. Wtedy zbiór możliwych przypadków zwiększa się.
Mafdżer
Quaestor
Posty: 203
Rejestracja: sob 31 gru 2005, 10:02
Lokalizacja: e rure

Post autor: Mafdżer »

mi się wydaję że to ablativus(rei efficientis) dosłownie został powtszymany wiedzą tych wszystkich
Hic ego barbarus quia non intellegor ulli ...
Mafdżer
Quaestor
Posty: 203
Rejestracja: sob 31 gru 2005, 10:02
Lokalizacja: e rure

Post autor: Mafdżer »

morfologicznie rzeczywiście ta forma odpowiada participium praesentis activi w netrum pluralis(nom,acc , voc) ale składniowo chyba nie pasuje do całości :) najprostsze rozwiązania sa najlepsze po prostu ablativus towarzyszący stronie biernej :wink:
Hic ego barbarus quia non intellegor ulli ...
Awatar użytkownika
Polor
Civis Latinus
Posty: 41
Rejestracja: czw 20 wrz 2007, 23:34

Post autor: Polor »

no ale o co chodzi z tym constrictam??

Bo resztę już rozumiem: tzn. Nie widzisz, że constrictam teraz własni wszystkich tu obecnych wiedzą został powstrzymany twój plan.
Unum castigabis, hic vindictam erit.
Centum emendabis, hi gratiam non habebitis.
Mafdżer
Quaestor
Posty: 203
Rejestracja: sob 31 gru 2005, 10:02
Lokalizacja: e rure

Post autor: Mafdżer »

Nie widzisz że twój spisek osłabiony został powtrzymany przez tych wszystkich

constringo ma także inne znaczenia oprócz wiązania itd np ;osłabić i wtedy byłoby by to participium atributivum , ale to tylko mój punkt widzenia :wink:
Hic ego barbarus quia non intellegor ulli ...
Awatar użytkownika
Polor
Civis Latinus
Posty: 41
Rejestracja: czw 20 wrz 2007, 23:34

Post autor: Polor »

Dzięki twoim uwagom przyporządkowania acc. constrictam do coniurationem (powinienem na to wpaś po użytym rodzaju). I uważam, że lepiej constrictam wyprowadzić od constrictus:

Nie widzisz, że ścisły spisek twój wszystkich obecnych tu wiedzą został powstrzymany.

Nie wiem tylko czy przyporządkowanie "ścisły" do "constrictus" nie jest za dużym naciąganiem...

Inna rzecz, że wdzięczny jestem za uwagi; formy gramatyczne złoczyły się wreszcie w całość.
Unum castigabis, hic vindictam erit.
Centum emendabis, hi gratiam non habebitis.
Awatar użytkownika
Gorn
Quaestor
Posty: 240
Rejestracja: śr 22 lut 2006, 19:11
Lokalizacja: Szczecin

Post autor: Gorn »

A czy 'scientia tenere' nie moze miec znaczenie tego, co 'memoria tenere' ?
Wtedy byloby:
"Nie widzisz, że spisek twój, który został powstrzymany, jest już znany przez tych wszystkich" albo "(...)który został już powstrzmany, jest znany(...)"

Zauwazcie, ze 'teneri' to cz. ter. Przeciez został powstrzymany, to by chyba było 'tenta esse'.
Powiedzcie co o tym sadzicie.
Mafdżer
Quaestor
Posty: 203
Rejestracja: sob 31 gru 2005, 10:02
Lokalizacja: e rure

Post autor: Mafdżer »

constrictam z domyślnym esse to byłby pierwszy infinitivus , drugi teneri scientia rzeczywiscie pasuje tym bardziej ze zachowuje praesens :wink: mi to pasuje
Hic ego barbarus quia non intellegor ulli ...
Awatar użytkownika
Polor
Civis Latinus
Posty: 41
Rejestracja: czw 20 wrz 2007, 23:34

Post autor: Polor »

No ale co wtedy z horum omnium - według tłumaczenia Gorna pwinno to być w acc. a jest w gen.
Unum castigabis, hic vindictam erit.
Centum emendabis, hi gratiam non habebitis.
Mafdżer
Quaestor
Posty: 203
Rejestracja: sob 31 gru 2005, 10:02
Lokalizacja: e rure

Post autor: Mafdżer »

wydaje mi się że Gorn nie ujął tego w accusativie :wink: horum omnium tyczy się do scientia , scientia horum omnium dosłownie wiedza tych wszystich według mnie to gentivus subiectivus jest znany wszystkim , przez wszystkich po prostu wszyscy wiedzą .
Hic ego barbarus quia non intellegor ulli ...
Mafdżer
Quaestor
Posty: 203
Rejestracja: sob 31 gru 2005, 10:02
Lokalizacja: e rure

Post autor: Mafdżer »

genetivu przecież nie możemy wiązac jedynie z funckją dzierżawczą :wink:
Hic ego barbarus quia non intellegor ulli ...
Awatar użytkownika
Polor
Civis Latinus
Posty: 41
Rejestracja: czw 20 wrz 2007, 23:34

Post autor: Polor »

Ale w tłumaczeniu Gorna zdaje mi się, że scientia teneri (ponieważ potraktował to łącznie) odnosi się do coniurationem a nie do horum omnium: "spisek jest znany". W każdym bądź razie nie daje się w takim wypadku horum omnium przetłumaczyć innaczej niż przez celownik albo biernik. Tzn. że tłumaczenie dosłowne nie jest tu możliwe.

Inna sprawa: Czy verbum deponentium może występować jak verbum regens w konstrukcji ACI: np. Puerum stultum fuisse arbitror??
Unum castigabis, hic vindictam erit.
Centum emendabis, hi gratiam non habebitis.
Mafdżer
Quaestor
Posty: 203
Rejestracja: sob 31 gru 2005, 10:02
Lokalizacja: e rure

Post autor: Mafdżer »

tak przetlumaczyc doslownie raczej się nie da :wink:

verbum deponens może byc jako verbum regens :wink:
Hic ego barbarus quia non intellegor ulli ...
Awatar użytkownika
Gorn
Quaestor
Posty: 240
Rejestracja: śr 22 lut 2006, 19:11
Lokalizacja: Szczecin

Post autor: Gorn »

No jak chcesz doslownie to to by bylo tak:
"Czy nie widzisz, że spisek twój, który został powstrzymany (costricta; esse w domysle), jest już trzymany wiedzą tych wszystkich (gen.)" albo "(...)który został już powstrzymany, jest trzymany(...)"

"trzymany wiedzą tych wszystkich" czyli "znany przez tych wszystkich"

Pozdro
Awatar użytkownika
Polor
Civis Latinus
Posty: 41
Rejestracja: czw 20 wrz 2007, 23:34

Post autor: Polor »

hmm... Ale myslę, że w zdaniu chodzi o to że wiedza senatu powstrzymała ten spisek. W takim ujęciu jakie ty proponujesz spisek zostaje powstrzymany - nie wiadomo przez kogo - poza tym, że jest już znany senatowi. Powstrzymanie nie wynika z wiedzy o tym spisku (mogę się mylić ale tak to rozumiem)

Poza tym pytam raz jeszcze. Czy moje tłumaczenie (przy pomocy Mafdżera uczynione), skoro proponujecie inne rozwiązania, jest niepoprawne?? "Nie widzisz, że twój ścisły spisek teraz właśnie wszystkich tu obecnych wiedzą został powstrzymany"??
ODPOWIEDZ