Witam sedecznie.
Zaleźliśmy z młodzieżą stary dokument dot. wizytacji biskupiej na terenie naszej prafii. Prosi my o pomoc w tłumaczeniu.
Witam serdecznie i proszę o pomoc
Witam serdecznie i dziękuję za zainteresowanie. To jest ten dokument.
Są to cztery kartki. Nie ma na nich numeracji. Jeżeli mógłbyś pomóc będziemy wdzięczni.
Łabischin oppidium in finibus Cuiaviae, acclesia laterita, bebe extructa, bene tecta ab opidianis. In ciborio desunt linteola, et reliqua mundanta.
Portatile unicum , aliud in ciborio.In baptisterio deest linteum ad illud tegendum.In sacrarioo locum huminissimus, ut casuale, vestes semper sint humidae.Calices sunt octo argentei cum patenis, ex his duo deaurati, monstrantia argentea deaurata tota.Cruces duae, unus totus deargentatus(!) pcificale argentums, crucifixum arvum argentums, ampulae duae argenteae, serzinki kitayczne ze złotem, tkani czarny ety alia, quorum omnium habetur sufficientia, conscriptum inventarium asservatur in sacristia cum argento et aliud upud victoricos. Casulae in summa sunt 12, cappae 2, dalmatyki 2, albae de kitayka cum auratis crucibus sunt aliae duae antiquae. Ecclesia tituli s. Nicolai.
-----------------------------------------------------------------------
Pomeraniae anno Domini 1582 et 1583 peracta, referenc actus visitationum in Nowe, Lalkowy, Jania, Piaseczno, Pieniążjkowo, Komorsk, Opalenie, Skórcz, Grabowo, Tymawa, Czarny Las et Bzowo.
Attamen futile esse et prorsus erroneum quo titulus praedicat, ex actibus illis luce clarius patet, omnes enim post Annom 1596, fortasse s. 1598, sunt seruipti.
Quam ob causam in fine Visitationum, Rozrażewski Episcopi locum capient
---------------------------------------------------------------------------
Parochiales villae: Obossna, Szmogorzewo, Jeżewo, Kania, Opporowo . Plebanus habetn mansos 2.
Dopminus possidet, illis utifruitur.
Idem dominus collator percipit omnes, videlicet Mamlicze, Smogorzewo, Kania missalium.
Collator Magnificus Dnus Stanislaus Latalski, Capitaneus Iunicladislaviensis, Tucholiensis, Haeretici nulli.
Dnus Capitaneus praedictus praesumitur esse haereticus, tamen solet adesse templo, servitoribusiubet, promovet.
D. Capitaneus percipit fructus plebani, plebanus not est, tantum commedarius, Laurentius a Kazimierz dioecesis Gnesnesis, de cuiuscommenda, ordinatione, a D. olim Zuidowski Suffraganeo Gnesnesi anno 1554 constant, resident, con cionatur, habitum, tonsuram gerit decentem, testimonium bonum de vitae castotate habet.
Pauper est, eleemosyna magis vivit.
Hortos habet 4 , de quibus sexagenanm percipit.
Magister scholae Ioanes, uxoratus , pertium seu salarium nullum habet, tamen offocio suo satisfacit.
Ecclesia iam a 4 annis vacat absque rectore seu plebano.
Est templum s. TYhomae ex hac partec fluvii Nothes versus Cuiaviam, ubi olim erat parochialis, praedicta vero ecclesia est ultra fluvium iam in Polinia maiori, qui fluvius limitat dioecesim, et dictus fluvius dicitur Nothesz.
In eo templo s. Thomae non cerlebratur missa eo, quod ibi sepultus sit haereticusmolendinator quidam a duobus annis.
Est ertiam oraculum s. Crucia extra civitatem, , tituli sicut dictum est; celebratur aliquoties in anno.
Est ecclesia itidem extra civitatem s. Joannis Baptistae con secrt, celebratur aliquoties in anno, fundo caret.
Habent praediciti oppidiani expeditam processionem cum divinissimo Sacramento pro festo Visitationis B.M Virginis, Dedicationis temple, s. Nicolai a moderno legato, egent confirmatione loci Ordinarii, sine qua nihil incipi volunt.
Sunt libri quatuor in theologia, Sermones cum Commentario, Biblia, legati a quodam Nicolao Luczka ecclesiae, quos servat Proconsul domi suae, expectans, dum, fuerit plabanus; vult ei reddere.
Hospitale est fundatum a Magnifico olim D. Ioanne Latalski, Palatino Posnanensi, ab annis 24 circiter, qui pro eodem xenodochio fundavit censum marcarum 24 in anno, ex quibuus praepositus eiusdem hospitalis percepit 6 marcas, residuum pro usu pauperum expeditum; paupers sunt 14 citra ultra praeter familiam et caeteros.
Curam eius gerit Blasius a Domaniewicze dioec. Gnesnen.; atrium liberalium bacalaures, vir dignus, doctus senex, praepositus eiusdem hospitalis, prtaesidet a 4 annis, caret praesentatione, investiture.
-------------------------------------------------------------------------
Reparetur ecclesia. Plebanus propter probitatem iuvandus.
Cum Abbas impedierit visitationem, ut Visitator retuleerat, repetenta igitur vositatio.
Plebani sunt monachi.
Abbas rettulit visitationem ad Reverendissimum.
Repeternda visitation. Archidiakonus debuerat censuris progredi, cum non posit ab Ordinarii autoritate in parchialibus suis privilegiis eximi.
Są to cztery kartki. Nie ma na nich numeracji. Jeżeli mógłbyś pomóc będziemy wdzięczni.
Łabischin oppidium in finibus Cuiaviae, acclesia laterita, bebe extructa, bene tecta ab opidianis. In ciborio desunt linteola, et reliqua mundanta.
Portatile unicum , aliud in ciborio.In baptisterio deest linteum ad illud tegendum.In sacrarioo locum huminissimus, ut casuale, vestes semper sint humidae.Calices sunt octo argentei cum patenis, ex his duo deaurati, monstrantia argentea deaurata tota.Cruces duae, unus totus deargentatus(!) pcificale argentums, crucifixum arvum argentums, ampulae duae argenteae, serzinki kitayczne ze złotem, tkani czarny ety alia, quorum omnium habetur sufficientia, conscriptum inventarium asservatur in sacristia cum argento et aliud upud victoricos. Casulae in summa sunt 12, cappae 2, dalmatyki 2, albae de kitayka cum auratis crucibus sunt aliae duae antiquae. Ecclesia tituli s. Nicolai.
-----------------------------------------------------------------------
Pomeraniae anno Domini 1582 et 1583 peracta, referenc actus visitationum in Nowe, Lalkowy, Jania, Piaseczno, Pieniążjkowo, Komorsk, Opalenie, Skórcz, Grabowo, Tymawa, Czarny Las et Bzowo.
Attamen futile esse et prorsus erroneum quo titulus praedicat, ex actibus illis luce clarius patet, omnes enim post Annom 1596, fortasse s. 1598, sunt seruipti.
Quam ob causam in fine Visitationum, Rozrażewski Episcopi locum capient
---------------------------------------------------------------------------
Parochiales villae: Obossna, Szmogorzewo, Jeżewo, Kania, Opporowo . Plebanus habetn mansos 2.
Dopminus possidet, illis utifruitur.
Idem dominus collator percipit omnes, videlicet Mamlicze, Smogorzewo, Kania missalium.
Collator Magnificus Dnus Stanislaus Latalski, Capitaneus Iunicladislaviensis, Tucholiensis, Haeretici nulli.
Dnus Capitaneus praedictus praesumitur esse haereticus, tamen solet adesse templo, servitoribusiubet, promovet.
D. Capitaneus percipit fructus plebani, plebanus not est, tantum commedarius, Laurentius a Kazimierz dioecesis Gnesnesis, de cuiuscommenda, ordinatione, a D. olim Zuidowski Suffraganeo Gnesnesi anno 1554 constant, resident, con cionatur, habitum, tonsuram gerit decentem, testimonium bonum de vitae castotate habet.
Pauper est, eleemosyna magis vivit.
Hortos habet 4 , de quibus sexagenanm percipit.
Magister scholae Ioanes, uxoratus , pertium seu salarium nullum habet, tamen offocio suo satisfacit.
Ecclesia iam a 4 annis vacat absque rectore seu plebano.
Est templum s. TYhomae ex hac partec fluvii Nothes versus Cuiaviam, ubi olim erat parochialis, praedicta vero ecclesia est ultra fluvium iam in Polinia maiori, qui fluvius limitat dioecesim, et dictus fluvius dicitur Nothesz.
In eo templo s. Thomae non cerlebratur missa eo, quod ibi sepultus sit haereticusmolendinator quidam a duobus annis.
Est ertiam oraculum s. Crucia extra civitatem, , tituli sicut dictum est; celebratur aliquoties in anno.
Est ecclesia itidem extra civitatem s. Joannis Baptistae con secrt, celebratur aliquoties in anno, fundo caret.
Habent praediciti oppidiani expeditam processionem cum divinissimo Sacramento pro festo Visitationis B.M Virginis, Dedicationis temple, s. Nicolai a moderno legato, egent confirmatione loci Ordinarii, sine qua nihil incipi volunt.
Sunt libri quatuor in theologia, Sermones cum Commentario, Biblia, legati a quodam Nicolao Luczka ecclesiae, quos servat Proconsul domi suae, expectans, dum, fuerit plabanus; vult ei reddere.
Hospitale est fundatum a Magnifico olim D. Ioanne Latalski, Palatino Posnanensi, ab annis 24 circiter, qui pro eodem xenodochio fundavit censum marcarum 24 in anno, ex quibuus praepositus eiusdem hospitalis percepit 6 marcas, residuum pro usu pauperum expeditum; paupers sunt 14 citra ultra praeter familiam et caeteros.
Curam eius gerit Blasius a Domaniewicze dioec. Gnesnen.; atrium liberalium bacalaures, vir dignus, doctus senex, praepositus eiusdem hospitalis, prtaesidet a 4 annis, caret praesentatione, investiture.
-------------------------------------------------------------------------
Reparetur ecclesia. Plebanus propter probitatem iuvandus.
Cum Abbas impedierit visitationem, ut Visitator retuleerat, repetenta igitur vositatio.
Plebani sunt monachi.
Abbas rettulit visitationem ad Reverendissimum.
Repeternda visitation. Archidiakonus debuerat censuris progredi, cum non posit ab Ordinarii autoritate in parchialibus suis privilegiis eximi.
Anka
Moja przymiarka do pierwszej kartki. Wolałbym konfrontację ze skanem oryginału (a propos: moja PW nie doszła?), bo przy niektórych literówkach ciężko się domyślić, jak słowo brzmiało w rękopisie.
Łabiszyn, miasto na skraju Kujaw, kościół z cegły, solidnie zbudowany i takoż pokryty przez mieszczan. W cyborium brak chusteczek lnianych, reszta w porządku. Portatyl jeden, drugi w cyborium. W chrzcielnicy brak ręcznika/narzuty do jej przykrycia. W zakrystii duża wilgoć, tak że ornaty, szaty zawsze są wilgotne. Kielichów 8 srebrnych z patenami, z których dwa pozłacane, monstrancja srebrna cała pozłacana. Krzyże 2, jeden cały pozłacany. Pacyfikał srebrny, mały krucyfiks srebrny, dwie ampułki srebrne, skrzynki? kitajczne ze złotem, tkaniny? czarnej i innej, z których wszystkich wystarcza. Spis inwentarza przechowuje się w zakrystii ze srebrem, a drugi u ekonomów kościelnych. Ornatów w sumie 12, kapy 2, dalmatyki 2, alby z kitajki z krzyżami złotem zdobionymi, dwie inne stare. Kościół pod wezwaniem św. Mikołaja.
PS. Kol. Innuendo, czego może na pierwszy rzut oka nie widać
, jest rodzaju żeńskiego.
Łabiszyn, miasto na skraju Kujaw, kościół z cegły, solidnie zbudowany i takoż pokryty przez mieszczan. W cyborium brak chusteczek lnianych, reszta w porządku. Portatyl jeden, drugi w cyborium. W chrzcielnicy brak ręcznika/narzuty do jej przykrycia. W zakrystii duża wilgoć, tak że ornaty, szaty zawsze są wilgotne. Kielichów 8 srebrnych z patenami, z których dwa pozłacane, monstrancja srebrna cała pozłacana. Krzyże 2, jeden cały pozłacany. Pacyfikał srebrny, mały krucyfiks srebrny, dwie ampułki srebrne, skrzynki? kitajczne ze złotem, tkaniny? czarnej i innej, z których wszystkich wystarcza. Spis inwentarza przechowuje się w zakrystii ze srebrem, a drugi u ekonomów kościelnych. Ornatów w sumie 12, kapy 2, dalmatyki 2, alby z kitajki z krzyżami złotem zdobionymi, dwie inne stare. Kościół pod wezwaniem św. Mikołaja.
PS. Kol. Innuendo, czego może na pierwszy rzut oka nie widać
, jest rodzaju żeńskiego.Serdecznie dziękuję.
A propos oryginału- proboszcz nie chce nam udostępnić. Tekst jest przepisany na maszynie.
Miałam na swojej poczcie informację o PW, ale jak weszłam to nic nie było.
Miałam na swojej poczcie informację o PW, ale jak weszłam to nic nie było.
Anka
Tak, bo sam wyraz innuendo jest rodzaju żeńskiego
Rzeczywiście rękopis byłby lepszy bowiem ktoś zaszalał z dyftongami (acclesia) i końcówkami.
Jednakże było bezowocne i krótko mówiąc błędne w którym/o którym obwieszcza tytuł, z których akt (nie wiem jakie znaczenie actibus tutaj dać) jasno wynika, wszystkie bowiem po roku 1596, może 1598, zostały napisane*
Z tego powodu w/na końcu Rozrażewscy biskupi wybrali miejsce wizytacji.
* Wydaje mi się, że seruipti popsuło się ze scripti. Nie mam niestety rękopisu przed oczami, ale "c" i "e" łatwo pomylić w niektórych duktach pisma.
Wiem, że to takie pi razy oko, ale próbuję to złożyć do kupy
Rzeczywiście rękopis byłby lepszy bowiem ktoś zaszalał z dyftongami (acclesia) i końcówkami.
Jednakże było bezowocne i krótko mówiąc błędne w którym/o którym obwieszcza tytuł, z których akt (nie wiem jakie znaczenie actibus tutaj dać) jasno wynika, wszystkie bowiem po roku 1596, może 1598, zostały napisane*
Z tego powodu w/na końcu Rozrażewscy biskupi wybrali miejsce wizytacji.
* Wydaje mi się, że seruipti popsuło się ze scripti. Nie mam niestety rękopisu przed oczami, ale "c" i "e" łatwo pomylić w niektórych duktach pisma.
Wiem, że to takie pi razy oko, ale próbuję to złożyć do kupy
I am raised up and I will not reject the flute,
O ruler of my mind. Look, he stirs me up,
Euoi, the ivy now whirls me round in Bacchic contest. -Sophocles
O ruler of my mind. Look, he stirs me up,
Euoi, the ivy now whirls me round in Bacchic contest. -Sophocles
To ja jeszcze zasunę tekstem nr 3 i to już wszystko z mojej strony.
Pomysł przeklepywania na maszynie XVII-wiecznej łaciny jest o tyle nieciekawy, że zwykle z nieświadomości gubi się abrewiatury (takie dziwne ogonki, falki nad i pod literami).
Swoją drogą, miejsce tego dokumentu jest chyba w http://www.aag.gniezno.opoka.org.pl/ a nie na plebanii, hmm... ?
------------------------------------
Wsie parafii: Oburznia?, Smogorzewo, Jeżewo, Kania, Oporowo. Pleban posiada 2 włóki. Własność pana, on [tzn. pleban] zapisaną ma [jednak] służebność osobistą.
Tenże pan kolator pobiera całe meszne, tj. z Mamlicz, Smogorzewa i Kani.
Kolator Wielmożny Pan Stanisław Latalski, starosta jarosławski, tucholski. Heretyków brak.
Przypuszcza się, że wspominany Pan Starosta to heretyk, choć zwykł bywać w świątyni, rozkazuje [to samo?] służbie, wspiera.
Pan Starosta pobiera dochody plebana, plebana nie ma, tylko komendarz [=tymczasowy administrator beneficjum], Wawrzyniec z Kazimierza diec. gnieźnieńskiej, o którego ustanowieniu i mianowaniu przez nieżyjącego już Zuidowskiego sufragana gnieźnieńskiego w roku 1554, wytrwały, ???, kaznodzieja, strój i tonsurę nosi przyzwoite, ma dobre świadectwo o czystości życia.
Jest ubogi, żyje głównie z jałmużny.
Zagrodników/ogrody ma 4, od/z których po 60 [groszy?] pobiera.
Kierownik szkoły Jan, żonaty, pensji czyli honorarium żadnego nie otrzymuje, zadowala się swoim stanowiskiem.
Kościół już od 4 lat pozbawiony jest przełożonego czyli plebana.
Jest świątynia św. Tomasza z tej strony rzeki Noteci w kierunku Kujaw, gdzie dawniej był parafialny, wspomniany zaś kościół stoi za rzeką już w Wielkopolsce, która to rzeka wytycza granice diecezji, i zwie się Notecią.
W tejże świątyni św. Tomasza nie odprawia się mszy świętej, gdyż 2 lata temu pochowano tam pewnego młynarza heretyka [dlatego kościół wymaga tzw. rekoncyliacji – przyp. G.]
Za miastem jest pewna kaplica św. Krzyża, pod wezwaniem jako się rzekło, celebruje się tam kilka razy w roku.
Podobnie poza miastem jest kościół św. Jana Chrzciciela, konsekrowany, celebruje się tam kilka razy w roku, gruntu nie posiada.
Wspomniani mieszczanie mają swobodną procesję z Najświętszym Sakramentem na święto Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny, [rocznicy] poświęcenia świątyni, św. Mikołaja od nowego legatu [?], brak zatwierdzenia ordynariusza miejsca, bez którego niczego nie chcą zaczynać.
Są 4 księgi z teologii, “Mowy z komentarzem”, Biblia, zapisane przez jakiegoś Mikołaja Łuczkę kościołowi, które burmistrz trzyma u siebie w domu z zamiarem zwrócenia ich plebanowi, gdy się takowy zjawi.
Szpital ufundowany przez Wielmożnego, nieżyjącego już Pana Jana Latalskiego, wojewodę poznańskiego około 24 lata temu, który dla tegoż szpitala ustanowił roczną daninę 24 grzywien, z których prepozyt tego szpitala otrzymuje 6 grzywien, reszta do dyspozycji ubogich, których jest mniej więcej 14 nie licząc rodziny i innych.
Pieczę nad nim sprawuje Błażej z Domaniewicz diec. gnieźnieńskiej, bakałarz sztuk wyzwolonych, mąż godny, starzec uczony, prepozyt tegoż szpitala, jest przełożonym 4 lata, bez prezenty i inwestytury.
Pomysł przeklepywania na maszynie XVII-wiecznej łaciny jest o tyle nieciekawy, że zwykle z nieświadomości gubi się abrewiatury (takie dziwne ogonki, falki nad i pod literami).
Swoją drogą, miejsce tego dokumentu jest chyba w http://www.aag.gniezno.opoka.org.pl/ a nie na plebanii, hmm... ?
------------------------------------
Wsie parafii: Oburznia?, Smogorzewo, Jeżewo, Kania, Oporowo. Pleban posiada 2 włóki. Własność pana, on [tzn. pleban] zapisaną ma [jednak] służebność osobistą.
Tenże pan kolator pobiera całe meszne, tj. z Mamlicz, Smogorzewa i Kani.
Kolator Wielmożny Pan Stanisław Latalski, starosta jarosławski, tucholski. Heretyków brak.
Przypuszcza się, że wspominany Pan Starosta to heretyk, choć zwykł bywać w świątyni, rozkazuje [to samo?] służbie, wspiera.
Pan Starosta pobiera dochody plebana, plebana nie ma, tylko komendarz [=tymczasowy administrator beneficjum], Wawrzyniec z Kazimierza diec. gnieźnieńskiej, o którego ustanowieniu i mianowaniu przez nieżyjącego już Zuidowskiego sufragana gnieźnieńskiego w roku 1554, wytrwały, ???, kaznodzieja, strój i tonsurę nosi przyzwoite, ma dobre świadectwo o czystości życia.
Jest ubogi, żyje głównie z jałmużny.
Zagrodników/ogrody ma 4, od/z których po 60 [groszy?] pobiera.
Kierownik szkoły Jan, żonaty, pensji czyli honorarium żadnego nie otrzymuje, zadowala się swoim stanowiskiem.
Kościół już od 4 lat pozbawiony jest przełożonego czyli plebana.
Jest świątynia św. Tomasza z tej strony rzeki Noteci w kierunku Kujaw, gdzie dawniej był parafialny, wspomniany zaś kościół stoi za rzeką już w Wielkopolsce, która to rzeka wytycza granice diecezji, i zwie się Notecią.
W tejże świątyni św. Tomasza nie odprawia się mszy świętej, gdyż 2 lata temu pochowano tam pewnego młynarza heretyka [dlatego kościół wymaga tzw. rekoncyliacji – przyp. G.]
Za miastem jest pewna kaplica św. Krzyża, pod wezwaniem jako się rzekło, celebruje się tam kilka razy w roku.
Podobnie poza miastem jest kościół św. Jana Chrzciciela, konsekrowany, celebruje się tam kilka razy w roku, gruntu nie posiada.
Wspomniani mieszczanie mają swobodną procesję z Najświętszym Sakramentem na święto Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny, [rocznicy] poświęcenia świątyni, św. Mikołaja od nowego legatu [?], brak zatwierdzenia ordynariusza miejsca, bez którego niczego nie chcą zaczynać.
Są 4 księgi z teologii, “Mowy z komentarzem”, Biblia, zapisane przez jakiegoś Mikołaja Łuczkę kościołowi, które burmistrz trzyma u siebie w domu z zamiarem zwrócenia ich plebanowi, gdy się takowy zjawi.
Szpital ufundowany przez Wielmożnego, nieżyjącego już Pana Jana Latalskiego, wojewodę poznańskiego około 24 lata temu, który dla tegoż szpitala ustanowił roczną daninę 24 grzywien, z których prepozyt tego szpitala otrzymuje 6 grzywien, reszta do dyspozycji ubogich, których jest mniej więcej 14 nie licząc rodziny i innych.
Pieczę nad nim sprawuje Błażej z Domaniewicz diec. gnieźnieńskiej, bakałarz sztuk wyzwolonych, mąż godny, starzec uczony, prepozyt tegoż szpitala, jest przełożonym 4 lata, bez prezenty i inwestytury.
serdeczne dzięki
Serdecznie dziękuję za pomoc. Ten dokument trafi do Archiwum, dlatego nie mogliśmy go dostać. Prawdę mówiąc wydaje mi się, że to jest jakiś duplikat, ale to sprawdzą fachowcy. Mamy zamiar skontaktować się z ks. Aleksandrowiczem z Archiwum w Gnieżnie,
Jeszcze raz dziękuję. Jak będziecie coś potrzebować- piszcie, postaram się pomóc.
Jeszcze raz dziękuję. Jak będziecie coś potrzebować- piszcie, postaram się pomóc.
Anka
Hłe hłe, okazuje się, że ów zapis z wizytacji znany jest archiwistom, a nawet drukiem wydany 
Koleżanka spojrzy tutaj, strona 96:
http://kpbc.umk.pl/dlibra/doccontent?id=3098&dirids=1
Przy okazji moja poprawka do wczoraj: Junivladislaviensis to będzie raczej "inowrocławski", nie "jarosławski".
Pozdrawiam
Koleżanka spojrzy tutaj, strona 96:
http://kpbc.umk.pl/dlibra/doccontent?id=3098&dirids=1
Przy okazji moja poprawka do wczoraj: Junivladislaviensis to będzie raczej "inowrocławski", nie "jarosławski".
Pozdrawiam
Bardzo dziękuję
Bardzo dziękuję wszystkim za pomoc.. Jeżeli jeszcze coś wyszperamy, to najpierw zapytam się Was czy coś takiego jest znane archiwistom. Jeszcze raz dziękuję i przepraszam za kłopot.
Anka