Deklinacja I - dativus pluralis et ablativus pluralis

Problemy gramatyczne i ich rozwiązania.
W. S. Burroughs
Peregrinus
Posty: 17
Rejestracja: czw 08 maja 2008, 11:18
Lokalizacja: Wałbrzych

Deklinacja I - dativus pluralis et ablativus pluralis

Post autor: W. S. Burroughs »

Przeglądając artykuł w Wikipedii nt. fleksji rzeczownika w języku łacińskim, natknąłem się na informację, że w pierwszej deklinacji (-a, -ae w liczbie pojedynczej oraz -ae, -ārum w liczbie mnogiej) dativus pluralis i ablativus pluralis mogą – oprócz -is – przyjmować formę zakończoną na -abus. I teraz moje pytanie, czy są to formy uznane obecnie za poprawne albo może były jedynie używane w przeszłości?

Z góry dziękuję za odpowiedź. :)
Awatar użytkownika
Celtis
Aedilis curulis
Posty: 779
Rejestracja: pn 28 sie 2006, 17:49
Lokalizacja: skądinąd

Post autor: Celtis »

takie formy występują dość rzadko, w przypadku, kiedy rzeczowniki stanowiące swoje męskie i żeńskie odpowiedniki (bóg i bogini np.) i należące do I/II deklinacji miałyby w dat./abl.pl taką samą postać:
filius -> dat. pl. filiis
filia -> dat. pl filiis
i wtedy robi się z tego filiis filiabusque np., żeby nie stały obok siebie dwie takie same formy, kiedy mówimy o różnych rzeczach. podobnie od deus i dea mamy dat./abl.pl dis deabusque.
[i](...)kiedy zaczęliśmy samodzielnie układać zdania po łacinie i stwierdziliśmy, że wykute prawidła gramatyczne jak pokorni niewolnicy spieszą obsługiwać nasze myśli, serca przepełniły się nam ogromną radością.[/i]
W. S. Burroughs
Peregrinus
Posty: 17
Rejestracja: czw 08 maja 2008, 11:18
Lokalizacja: Wałbrzych

Post autor: W. S. Burroughs »

A dis deabusque oznacza to samo co dis et deabus, hmmm? :>
R. K. Miller
Senator
Posty: 309
Rejestracja: śr 18 kwie 2007, 15:34
Lokalizacja: Vereinigte Staaten von Groß-Österreich

Post autor: R. K. Miller »

W rzeczy samej. Różnica jest stylistyczna. Que, czyli po polsku i łączy się ściśle z wyrazem. Aczkolwiek są różnice w użyciu et oraz que.
Bons fut li siecles al tens ancienor,
Quer feit i ert e justise et amor,
Si ert credance, dont or n’i at nul prot ;
Toz est mudez, perdude at sa color :
Ja mais n’iert tels com fut als ancessors.
Awatar użytkownika
Martinus Petrus Garrulus
Proconsul
Posty: 2556
Rejestracja: ndz 19 lut 2006, 23:18
Lokalizacja: Kraków

Post autor: Martinus Petrus Garrulus »

tak samo, gdy mówisz o czymś, co budziłoby wątpliwość, dwuznaczność formy - używasz tego -abus; jeśli chcesz np. podkreślić, że to właśnie BOGINIOM złożyłeś ofiary, a nie BOGOM wszystkim, wtedy też użyjesz DEABUS

jest jeszcze możliwa jedna forma alternatywna w genetivie pluralis: przy formach długich można skrócić -orum do -um i w ten sposób stoi: Deum maxime Mercurium colunt - co nie znaczy, że Deum Mercurium maxime colunt lecz Deorum maxime Mercurium colunt. ja np. nie lubię gerungivów na -orum... i stosuję sktócenia do -um
Nulli parcit hiems, nullus quoque frigore gaudet,
donec Ver veniat nos foveant pueri!
ODPOWIEDZ