Peter Eschenloer "Historia Wratislaviensis"

[Trymus]

Witam serdecznie stawiając pierwsze kroki na forum mam ogromną nadzieję na pomoc (cichą na dłuższą współpracę w tej materii)

Tłumaczę dzieło Piotra Eschenloera, XV wiecznego kronikarza, pisarza wrocławskiego, biczem smagającego występnych kacerzy. Szło dość dobrze, trafiłem na zdanie, które nie wiedzieć czemu sprawia mi problem. Mam nadzieję, że ktoś rozwieje moje wątpliwości.

Nam Bohemia, postquam admisit pseudoprophetas , se omnibus heresibus, quas ab inicio nascentis ecclesie pestifera ingenia seminaverunt, fedavit et prostituit, meretur ideo extolli illorum patrator scelerum.

Albowiem skoro Czechy (lud czeski [ będzie łatwiej się zgadzała liczba pojedyncza żeby odróżnić od pojawiającej się mnogiej] dopuścił fałszywych proroków swoimi wszystkimi herezjami, którzy (prorocy?) zasiali zgubne poglądy ( pojęcia) od początku rodzącym (pozostającym od urodzenia w kościele?) się w kościele , splamił (lud czeski) i oddał się nierządowi, sprawca (nadal lud czeski) owych bezbożności staje się godnym ...

a może splamił i oddał nierządowi (fedavit er prostituit) odnosi się do quas ?


Nie wiem co zrobić z ideo extolli- a praktycznie z wyrażeniem meretur ideo extolli illorum patrator scelerum.

Extolli wziąłem od extollo, tuli-3 rozumiem, że jest to infinitivus praes. pass. tylko jak go ptrzetłumaczyć, nie widzę tu składni. Może stroną czynną.

admitto, misi, misum dozwolić. dopuścić, użyć, stosować
nascor, natus sum, nasciturus -3 rodzić się, pochodzić od ( dlatego można go połączyć z gen. od ecclesia? bo to będzie średniowieczne ecclasie)powstać
semino 1 siać, upowszechniać
foedo1 (śr. fedo) splamić, zeszpecić, splugawić, zniszczyć itp
mereo,ui, itum 2
meror-mertus sum zarabiać, zasłużyć, stać się godnym, zarobić pracą, odwdzięczyć się, nabyć
prostituo
Prostituo -stitui -stitutum – 3. postawić na przodzie, wystawić na sprzedaż, wydać w celu nierządu,oddawać się prostytucji.


Będę wdzięczny za każdą wskazówkę.

[Regiomontanus]

quas = które (odnosi się do herezji)
ab initio nascentis ecclesiae = od początku istnienia Kościoła (idiom łaciny kościelnej)
pestifera ingenia = destruktywni geniusze
seminaverunt =rozsiewali
foedavit et prostituit = splamił i pozbawił honoru (lud czeski)

[Trymus]

Bardzo dziękuję, teraz to wydaje się takie proste. Może ktoś ma jeszcze pomysł na ostatnią część zdania.

[Regiomontanus]

mereo jest w póżniejszej łacinie używane w stronie biernej, jako mereor, i znaczy to samo, tu: zasługiwać

extollo w stronie biernej znaczy być wyniosłym, aroganckim, nieskromnym

więc to będzie "...zasługuje [aby] być wynosłym sprawca tych zbrodni" (czyli diabeł, o ile z kontekstu nie wynika co innego).


Całe zdanie będzie takie, w nieco mniej dosłownej wersji:

Albowiem Bohemia, po tym jak wpuściła fałszywych proroków, wszystkimi herezjami, które destruktywne umysły rozsiewały już od początku istnienia kościoła, splamiła się i pozbawiła honoru, słusznie się więc wynosi sprawca tych zbrodni.

Tak z ciekawości, kto to był Piotr Eschenloer?

[biatas]

To Czechy md.c zdania ........zasługują na to, żeby być wynoszona/ rozsławiana jako "religijny opiekun" tych zbrodni. /pater patratus populi Rowmani/

[Trymus]

Piotr był sekretarzem rady miejskiej Wrocławia, który odmówił posłuszeństwa Jerzemu z Podiebradów pierwszemu w historii husyckiemu władcy. Piszę pracę traktującą o wizerunku heretyka w późnośredniowiecznym dziejopisarstwie śląskim.

Tak przy okazji, znacie jakiś dobry podręcznik do łaciny średniowiecznej? Względnie taki, który chociaż pobocznie o niej traktuje?

Bardzo dziękuję za okazaną pomoc!

[Regiomontanus]

Faktycznie, czytając jeszcze raz całe zdanie, patrator to raczej Czechy.
Choć prawdziwy patrator to i tak diabeł

Co do łaciny średniowiecznej, to posiadam to:
http://merlin.pl/Disce-puer-Wybor-tekst ... 35551.html
Bardzo dobra wg mnie pozycja, sporo ciekawych tekstów żródłowych, zarówno polskich jak i obcych, obszerna część gramatyczna.

Z obojęzycznych pozycji klasyczny juz podręcznik:
http://www.amazon.com/Primer-Medieval-L ... pd_sim_b_5
90% powyższej książki to oryginalne średniowieczne teksty łacińskie, zaczynając od bardzo prostych, skończywszy na dość trudnych.

Jeżeli znasz angielski, to również bardzo pomocne jest przeczytanie wstępu do książki
"A Dictionary of the Psalter" (Matthew Britt, OSB), który wyjaśnia bardzo wiele specyficznych konstrukcji gramatycznych jakie mozna znaleźć w Wulgacie - a wiadomo, że Wulgata miała ogromny wpływ na łacinę średniowieczną. Cały ten wstęp jest tu:
http://www.churchlatin.com/library/book ... /RBS04.pdf

[Trymus]

Wiedziałem, że będę miał do czynienia z prawdziwymi pasjonatami. Dziękuję jeszcze raz Regiomontanusie, Tobie również Biatas.