Witam wszystkich
Być może zostanę wyśmiany, ale ja zupełnie nie rozumiem deklinacji i odmiany przez przypadki. Przede mną poprawa kolokwium z tego właśnie materiału, jednak ja nie daję sobie z tym rady.
Na kolokwium zadanie wyglądało tak:
........... altos [mons, montis; altus, a, um] ................ <- (tutaj trzeba wpisać przypadki)
Dodatkowo musiałem także podać odpowiednią deklinację.
Byłbym bardzo szczęśliwy, gdyby ktoś z Was w prosty sposób wytłumaczył mi, jak się do tego w ogóle zabrać. Jeżeli jest tutaj na forum jakiś temat dla początkujących, to bardzo przepraszam za niepotrzebny post. Dziękuję z góry za odpowiedź!
Deklinacje i przymiotniki łacińskie
Re: Deklinacje i przymiotniki łacińskie
Idea odmiany przez przypadki w polskim i w łacinie jest taka sama.
Na podanym przykładzie:
altos - w nawiasie masz podane formy podstawowe. Jeżeli kończą się na us/er, a, um odmieniają się wg deklinacji II dla rodzaju męskiego i nijakiego, oraz wg I dla żeńskiego. Jeśli końcówki są inne, będzie to najpewniej deklinacja III.
Na początku na podstawie znajomości końcówek (nie masz się po co brać za to przed ich dobrym opanowaniem) ustalasz przypadek. Końcówka -os jest końcówką akuzatiwu czyli biernika (kogo? co?) pluralis czyli liczby mnogiej deklinacji II rodzaju męskiego.
Kiedy już ustalisz, że chodzi o acc. pl. m. odmieniasz podany rzeczownik przez ten właśnie przypadek. Dla deklinacji III końcówka biernika liczby mnogiej rodzaju męskiego to -es.
Rozwiązany przykład wygląda zatem:
montes altos [mons, montis; altus, a, um] acc. pl.
Może nie wyglądać jasno, ale porównaj z polskim:
......... wysokim [góra, górze; wysoki, ka, kie].........
Znasz polską fleksję i rodzaj rzeczownika, więc zadajesz pytanie (komu? czemu?) i wiesz, że chodzi o celownik liczby mnogiej
W znajomości końcówek jest pies pogrzebany
Nie przychodzi mi do głowy łatwiejsze wytłumaczenie. Jeśli od tego kolokwium ma zależeć Twoje zaliczenie, a przy tym miałoby się ono odbyć jutro, lepiej zrób ściągę z końcówek deklinacji. Są łatwe do opanowania, ale po jednym dniu będą Ci się jeszcze mieszać. Jeśli masz więcej czasu, nauczysz się
Wybierz dowolny tekst łaciński i posiłkując się tłumaczeniem wypisz z niego 500 rzeczowników i przymiotników; po kolei, jak leci. Określaj przypadek i liczbę, jeśli dasz radę, to rodzaj też. Na początku wspieraj się kartką z wszystkimi końcówkami wszystkich deklinacji. Kiedy rozwiążesz 20 bez wsparcia kartki, i po sprawdzeniu z nią okaże się, że zrobiłeś to poprawnie - już to potrafisz. W tym momencie zrób przerwę. Następnego dnia kontynuuj, przyjdzie Ci o wiele łatwiej. Nauczysz się dobrze zanim przerobisz całość wypisanych słów 
Nauka łaciny wymaga regularności, w przeciwnym razie takie właśnie maratony dają najlepsze rezultaty. Na kolokwium będziesz pamiętał, zachowanie tego w pamięci długotrwałej będzie wymagało dużo więcej
Na podanym przykładzie:
altos - w nawiasie masz podane formy podstawowe. Jeżeli kończą się na us/er, a, um odmieniają się wg deklinacji II dla rodzaju męskiego i nijakiego, oraz wg I dla żeńskiego. Jeśli końcówki są inne, będzie to najpewniej deklinacja III.
Na początku na podstawie znajomości końcówek (nie masz się po co brać za to przed ich dobrym opanowaniem) ustalasz przypadek. Końcówka -os jest końcówką akuzatiwu czyli biernika (kogo? co?) pluralis czyli liczby mnogiej deklinacji II rodzaju męskiego.
Kiedy już ustalisz, że chodzi o acc. pl. m. odmieniasz podany rzeczownik przez ten właśnie przypadek. Dla deklinacji III końcówka biernika liczby mnogiej rodzaju męskiego to -es.
Rozwiązany przykład wygląda zatem:
montes altos [mons, montis; altus, a, um] acc. pl.
Może nie wyglądać jasno, ale porównaj z polskim:
......... wysokim [góra, górze; wysoki, ka, kie].........
Znasz polską fleksję i rodzaj rzeczownika, więc zadajesz pytanie (komu? czemu?) i wiesz, że chodzi o celownik liczby mnogiej
W znajomości końcówek jest pies pogrzebany
Nie przychodzi mi do głowy łatwiejsze wytłumaczenie. Jeśli od tego kolokwium ma zależeć Twoje zaliczenie, a przy tym miałoby się ono odbyć jutro, lepiej zrób ściągę z końcówek deklinacji. Są łatwe do opanowania, ale po jednym dniu będą Ci się jeszcze mieszać. Jeśli masz więcej czasu, nauczysz się
Wybierz dowolny tekst łaciński i posiłkując się tłumaczeniem wypisz z niego 500 rzeczowników i przymiotników; po kolei, jak leci. Określaj przypadek i liczbę, jeśli dasz radę, to rodzaj też. Na początku wspieraj się kartką z wszystkimi końcówkami wszystkich deklinacji. Kiedy rozwiążesz 20 bez wsparcia kartki, i po sprawdzeniu z nią okaże się, że zrobiłeś to poprawnie - już to potrafisz. W tym momencie zrób przerwę. Następnego dnia kontynuuj, przyjdzie Ci o wiele łatwiej. Nauczysz się dobrze zanim przerobisz całość wypisanych słów Nauka łaciny wymaga regularności, w przeciwnym razie takie właśnie maratony dają najlepsze rezultaty. Na kolokwium będziesz pamiętał, zachowanie tego w pamięci długotrwałej będzie wymagało dużo więcej
Re: Deklinacje i przymiotniki łacińskie
Dzięki bardzo za tak wyczerpującą odpowiedź! A jeśli chodzi o naukę wszystkich końcówek, to nie muszę się ich uczyć. Nasz wykładowca pozwolił nam na kolokwiach dysponować odpowiednimi tabelkami, lecz kiedy nie wiadomo jak się za to zabrać (tak jak w moim przypadku na kolokwium) nic się nie zrobi. Jeszcze raz dzięki! Teraz muszę trochę poćwiczyć
Re: Deklinacje i przymiotniki łacińskie
Mam problem ze zrozumieniem skąd ustaliłeś, że słowo mons to deklinacja III. Jak to ustalić, że dany rzeczownik należy do danej deklinacji.Kiedy już ustalisz, że chodzi o acc. pl. m. odmieniasz podany rzeczownik przez ten właśnie przypadek. Dla deklinacji III końcówka biernika liczby mnogiej rodzaju męskiego to -es.
Re: Deklinacje i przymiotniki łacińskie
Masz chłopie zaległości 
.
Kiedy masz w nawiasie podane formy podstawowe, są to zawsze mianownik (kto? co? nominativus) i dopełniacz (kogo? czego? genetivus) końcówka dopełniacza wskazuje na deklinację:
I - ae
II - i
III - is
IV - us
V - ei
Niektóre rzeczowniki występują tylko w liczbie mnogiej (jak polskie nożyczki, drzwi, spodnie), wówczas podana będzie właśnie liczba mnoga, również mianownik i dopełniacz - końcówki bez problemu poznasz dzięki dozwolonej tabelce
.Kiedy masz w nawiasie podane formy podstawowe, są to zawsze mianownik (kto? co? nominativus) i dopełniacz (kogo? czego? genetivus) końcówka dopełniacza wskazuje na deklinację:
I - ae
II - i
III - is
IV - us
V - ei
Niektóre rzeczowniki występują tylko w liczbie mnogiej (jak polskie nożyczki, drzwi, spodnie), wówczas podana będzie właśnie liczba mnoga, również mianownik i dopełniacz - końcówki bez problemu poznasz dzięki dozwolonej tabelce
Re: Deklinacje i przymiotniki łacińskie
Dzięki odpowiedź, nawet udało mi się do tego dojść Powoli chwytam, ale nie jest łatwo 
Problem mam jednak z tym przykładem:
amicam ................. (fidelis, e; amica, ae)
Wiem, że amica, ae to I deklinacja i że została odmieniona w przypadku Acc. Sing. Jednakże nie wiem, z której deklinacji pochodzi fidelis. Logicznie rzecz biorąc w Genetivusie nie znaduje końcówki -e w żadnej deklinacji
Powoli chwytam, ale nie jest łatwo Problem mam jednak z tym przykładem:amicam ................. (fidelis, e; amica, ae)
Wiem, że amica, ae to I deklinacja i że została odmieniona w przypadku Acc. Sing. Jednakże nie wiem, z której deklinacji pochodzi fidelis. Logicznie rzecz biorąc w Genetivusie nie znaduje końcówki -e w żadnej deklinacji
Re: Deklinacje i przymiotniki łacińskie
Nie znajdujesz, bo takiej najzwyczajniej w świecie nie madesmond pisze:Logicznie rzecz biorąc w Genetivusie nie znaduje końcówki -e w żadnej deklinacj
Przymiotniki mogą odmieniać się wg deklinacji I i II (końcówki -us/-er, -a, -um) lub III. Te, które odmieniają się wg III mogą mieć w mianowniku:
a) jedno zakończenie dla wszystkich rodzajów;
b) dwa zakończenia: -is dla męskiego i żeńskiego, -e dla nijakiego;
c) trzy zakończenia: -er dla rodzaju męskiego, -is dla żeńskiego, -e dla nijakiego.
fidelis, e ma dwa zakończenia (b) tzn., że dla rodzaju męskiego i żeńskiego jest fidelis, dla nijakiego fidele.
Przymiotniki III deklinacji z nielicznymi wyjątkami odmieniają się wg wzoru samogłoskowego (http://lacina.info.pl/index.php?dzial=g ... ja#dekl_3b - tu masz końcówki).
Zgodnie z poprawnym rozpoznaniem acc. sg.: amicam fidelem