Tłumaczę 'De bello Gallico' Cezara... oczywiście tylko wybrane fragmenty
Ostatnio próbowałam rozgryźć akapit 11 z księgi VI.
Momentami mój tekścik jest zupełnie pozbawiony sensu
, dlatego bardzo Was proszę o przejrzenie tego tłumaczenia i korektę oraz o drobne wskazówki mogące ułatwić mi poprawne przetłumaczenie.Oto co mi z tego wyszło:
1. Quoniam ad hunc locum perventum est, non alienum esse videtur de Galliae Germaniaeque moribus et quo differant hae nationes inter sese proponere.
Ponieważ do tego miejsca dotarliśmy, wydaje się, że jest rzeczą odpowiednią opowiedzieć o zwyczajach w Galii i Germanii i czym różnią się te ludy między sobą.
2. In Gallia non solum in omnibus civitatibus atque in omnibus pagis partibusque, sed paene etiam in singulis domibus factiones sunt, earumque factionum principes sunt qui summam auctoritatem eorum iudicio habere existimantur, quorum ad arbitrium iudiciumque summa omnium rerum consiliorumque redeat.
W Galii nie tylko we wszystkich miastach i we wszystkich wsiach i okolicach, lecz także prawie w pojedynczych rodzinach są stronnictwa i w tych stronnictwach przywódcami są ci, którzy są uważani według nich, iż mają największe znaczenie, całość wszystkich spraw i postanowień zależałaby od ich decyzji i sądu. (?)
---
tak, to nie mam sensu...
Mam pytania dotyczące znaczenia pewnych wyrazów w tym kontekście: factio - stronnictwo, frakcja? civitas - miasto? pagus - wieś a może gmina? domus - rodzina, ród, domostwo?
redeat to coniunctivus od redeo ale jak należy rozumieć 'ad arbitrium redire'?
3. Itaque eius rei causa antiquitus institutum videtur, ne quis ex plebe contra potentio rem auxili egeret: suos enim quisque opprimi et circumveniri non patitur, neque, aliter si faciat, ullam inter suos habet auctoritatem.
Więc wydaję się, że z powodu tej sprawy w dawnych czasach ustanowiono, ażeby ktoś (nikt) z ludu nie potrzebował pomocy przeciwko władzy możnego; bo każdy nie pozwala aby uciskać i oszukiwać swoich (ze swego stronnictwa), i jeśliby czynił inaczej, żadnego między swoimi nie miałby znaczenia.
---
te zdanie też pozostawia wiele do życzenia;)
Od czego pochodzi słowo potentio? od potens nie bardzo... chociaż logicznie by pasowało...
auxili a nie auxilii?
4. Haec eadem ratio est in summa totius Galliae: namque omnes civitates in partes divisae sunt duas.
Taka sama zasada jest wszędzie w całej Galii: bo wszystkie państwa są podzielone na dwie części.
To zdanie wydaje mi się poprawne, ale o co chodzi z tymi częściami?
Jeszcze raz proszę o pomoc i z góry dziekuję za poświęcenie mi czasu.
Rzeczywiście nie ma słowa potentio... W moim tekście ten fragment wyglądał tak: