"Po trzy na gałąź"

Pomoc w tłumaczeniu z języka polskiego na łacinę.
FAZIK
Peregrinus
Posty: 1
Rejestracja: wt 29 sie 2017, 09:07

"Po trzy na gałąź"

Post autor: FAZIK »

Witam wszystkich czytających.

Bardzo proszę o przetłumaczenie Dewizy Herbowej jaką mieli panowie Gryfici-Świebodzice "Po trzy na gałąź".
Było to również ich zawołanie jak i zawołanie mości Zerwikaptura, "Orzy - Orzy, Po trzy na gałąź"

Nasze nieudolne próby:
In ramus tres
Per tertio in ramus
Tres in ramus

Radix? Genere? Ramus? Czyli chcę gałąź a nie korzeń.

Kilka fraz, które znalazłem zawierające słowo "gałąź"

portans ramum olivae virentibus foliis in ore suo łac., (gołębica przyleciała) niosąc w swym dzióbku gałązkę oliwną z zielonym liściem (emblemat pokoju).

NOWY TESTAMENT Ewangelia wg św. Marka 13
28 A od drzewa figowego uczcie się przez podobieństwo! Kiedy już jego gałąź nabiera soków i wypuszcza liście, poznajecie, że blisko jest lato.
28 A ficu autem discite parabolam: cum iam ramus eius tener fuerit et germinaverit folia, cognoscitis quia in proximo sit aestas.

STARY TESTAMENT Księga Liczb 13
23 Przybyli aż do doliny Eszkol. Tam odcięli gałąź krzewu winnego razem z winogronami i ponieśli ją we dwóch na drągu; do tego [zabrali] jeszcze nieco jabłek granatu i fig.
23 Pergentesque usque ad Nehelescol absciderunt palmitem cum uva sua, quem portaverunt in vecte duo viri. De malis quoque granatis et de ficis loci illius tulerunt,

STARY TESTAMENT 1 Księga Machabejska 13
51 Dnia dwudziestego trzeciego miesiąca drugiego roku sto siedemdziesiątego pierwszego weszli do zamku przy śpiewie pieśni, z palmowymi gałęziami w rękach. Grano na harfach, na cymbałach, na lirach, [śpiewano] hymny i pieśni, bo wielki nieprzyjaciel został usunięty spośród Izraela.
51 Et intraverunt in eam tertia et vicesima die secundi mensis, anno centesimo septuagesimo primo, cum laude et ramis palmarum et cinyris et cymbalis et nablis et hymnis et canticis, quia contritus est inimicus magnus ex Israel.

Trzy i na:
Biblia Tysiąclecia - Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu - Wj 37
19 I znajdowały się na jednym ramieniu trzy kielichy kształtu kwiatów migdałowych z pąkami i kwiatami, i trzy kielichy kształtu kwiatów migdałowych na drugim ramieniu z pąkami i kwiatami. Tak [było] na sześciu ramionach wychodzących ze świecznika.
19 tres scyphi in nucis modum in calamo uno sphaerulaeque simul et flores et tres scyphi instar nucis in calamo altero sphaerulaeque simul et flores. Aequum erat opus sex calamorum, qui procedebant de hastili candelabri.

Bardzo Dziękuję za pomoc!
lepus
Civis Latinus
Posty: 48
Rejestracja: sob 09 kwie 2011, 12:36

Re: "Po trzy na gałąź"

Post autor: lepus »

Wciórności!Toś asan ćwieka zabił tym pytaniem. :wink:

O autorskie tłumaczenie się nie pokuszę, nie mając pewności, co owo zawołanie znaczy w oryginale. Przypuszczam, że ktoś kiedyś zrobił to w sposób - że tak powiem - autorytatywny, na przykład objaśniając je w kontekście łacińskim - w jakiejś kronice, sylwie, dokumentach sądowych... Niestety, w jedynym przykładzie, jaki udało mi się znaleźć w Internecie, pozostawiono je po polsku i bez objaśnień, uważając to widać za zbędny trud: „de avo vero Griffones, qui ferunt in cleynodio grilTonem cum proclamatione dicta Po trzy na galansz". Co może oznaczać, że "oficjalna" wersja łacińska nigdy nie istniała. Artykuł, z którego to wziąłem, można pobrać tutaj (strona 9 wg numeacji, 19 w pliku PDF). Tamże pomysł, że "orzi, orzi" to staropolski tryb rozkazujący od "orać", co po łacinie brzmiałoby "Ara, ara!". Uff, dobre i to na razie.

Przekonywające, chociaż tylko hipotetyczne wyjaśnienie sensu zawołania podaje autor wpisu na mailowej liście dyskusyjnej w serwisie ancestry.com: "Bierz po trzech na kij (czyli lancę)" - co nawet nieźle pasuje do średniowiecznego pola walki. Teraz tylko trzeba znaleźć zgrabny odpowiednik po łacinie.

I tu przychodzi z pomocą anonimowy autor strony z kolekcją "mistycznych" cytatów. Strona juz nie istnieje, ale na szczęście Google przechował kopię, gdzie czytamy:

------
Po trzy na gałąź…
By
No Comments
Post tres subter (łac.) Po trzy na gałąź…...
Przysłowia polskie
-------

Skąd to wziął - nie wiem, ale brzmi "epigramatycznie", wdzięcznie, zagadkowo (podobnie jak oryginał), a przede wszystkim ma sens: "po trzech (przebitych lub wyrzuconych z siodła) w dół (opuść lub upuść)!". I z pewnością nie jest owocem mozolnej pracy ze słownikiem. Se non è vero...
ODPOWIEDZ