Zaimki - niby banalne, a jednak...

Baldwin · Post autor: **Baldwin** » ndz 08 lut 2009, 21:45

Witam.
W zasadzie nigdy bym nie przypuszczał, że kiedyś o to zapytam, ale w toku ostatnich niezaliczonych kolosów i popełnianiu za każdym razem podobnych błędów ogłupiałem.
Nigdy nie zastanawiałem się po polsku, czy to jest zaimek wskazujacy, dzierżawczy czy Bóg wie jeszcze jaki, gdyż używam tego języka na codzień.
Mimo wszystko proszę abyście się nie śmiali z mojego pytania.

Zaimki np. "niej" , "jego", "jej" itp to są zaimki wskazujące typu "is, "ea", "id" czy jeszcze jakies inne ?
Podobnie mam problem z odmianą na polski zaimka meum. Gen. od meum będzie brzmiał po prostu "mojego" , a gen. sing od tuus - "twojego" ?

raz jeszcze przepraszam, ale ostanio całkowice ogłupiałem przez tą łacine na studiach.

pozdrawiam !

Loghe · Post autor: **Loghe** » ndz 08 lut 2009, 21:56

jego, jej, twoj, moj sa to zaimki dzierżawcze, czyli meus, tuus, etc
zaimki is,ea,id sa wskazujace podobnie jak hic,haec,hoc i ille,illa, illud
qui,quae,quod to sa zaimki wzgledne

Flavius Aetius · Post autor: **Flavius Aetius** » ndz 08 lut 2009, 21:58

Jeśli ma to być zaimek wskazujący całkiem obojętny, to może być is, ea id jako ten, ta, to. Zaimek dzierżawczy meus, mea, meum i oznacza mój, moja, moje, gen. mojego, mojej, tuus, tua, tuum - twój, twoja, twoje, gen. twojego, twojej.

Martinus Petrus Garrulus

od kiedy to "is, ea, id" jest zaimkiem wskazującym? na co on wskazuje? bo obawiam się, że na nic.

Loghe · Post autor: **Loghe** » ndz 08 lut 2009, 23:22

ten, ta, to is, ea, id jest zaimkiem wskazującym. neutralnym jak napisał kolega wyżej. i z tego co pamietam to w każdej gramatyce jest to zaimek wskazujący..

Baldwin · Post autor: **Baldwin** » ndz 08 lut 2009, 23:42

Czyli NIEJ to będzie EIUS ?

edit: wyczytałem w polskiej gramatyce, że jest to zaimek osobowy, ale nadal nie wiem jak to będzie po łacinie odmiana TRZECIEJ osoby w TRZECH rodzajach.

a może już wogóle namieszałem.

Flavius Aetius · Post autor: **Flavius Aetius** » ndz 08 lut 2009, 23:46

Z pewnością jest wskazującym. Jeśli jednak kwestionujesz, Martine, nasze zdanie i to, co jest napisane w gramatykach, to zechciałbyś podać swoją argumentację, żeby nie mnożyć niepotrzebnie postów.
Tak, eius to gen. sg. wspólny dla wszystkich trzech rodzajów.

Martinus Petrus Garrulus

wg. H. Wolanina:

zaimki wskazujące wyrażają cechę bliskości/dalekości (przestrzennej, czasowej, mentalnej, emocjonalnej) obiektu od nadawcy lub odbiorcy, zaimkami wskazującymi (pronomina demonstrativa) są:
ille, illa, illud; iste, ista, istud; hic, haec, hoc.

zaimkami określającymi (pronomina determinativa) są:
- is, ea, id - stosowany jest przy antycypacji i anaforze
- idem, eadem, idem - stosowany by uwydatnić referencjalną tożsamość obiektu, któremu przypisywane są w zdaniu różne cechy lub stanowi charakterystykę dwu różnych elementów zdania
- ipse, ipsa, ipsud - stosowany by uwydatnić obiekt, który przeciwstawiany jest innym

w każdej gramatyce stosowany jest wyżej przedstawiony podział zaimków
"is puer" nie znaczy "ten chłopiec" (hic puer) ale: "on" (w toku wypowiedzi, w której o owym chłopcu już powiedziano)

np: Heri puerum vidi amphoram ferentem. Eum non puto esse servum. - widziałem wczoraj chłopca niosącego amforę. myślę, że nie jest on niewolnikiem.

albo w takim dialogu:
- ubinam est Marcus? dixit se ad horam sextam esse venturum... - gdzie jest Marek? powiedział, że przyjdzie na godzinę 6:00
- noli ei credere, is numquam ad tempus venit. - nie wierz mu, on nigdy nie jest punktualny

Martinus Petrus Garrulus

a ja sądzę, że Pan Samolewicz się pomylił (nie jeden raz z resztą). zajrzyj więc do tak chwalonego przez Ciebie ongiś Wikarjaka. Sam Samolewicz sobie zaprzecza, bo mówi, że jest wskazujący, a przykładami na to zaprzecza temu, że miałby on takim być.

nie są to głupie podziały, bo zaimek IS nie występuje w kontekście identycznym do HIC czy ILLE. źle ktoś kiedyś zakwalifikował i do tej pory to pokutuje. pytam ponownie: co on wskazuje? występuje on jedynie w kontekście anafory i antycypacji. nie ma tu mowy o wskazywaniu obiektu w takim rozumieniu jak "ille czy hic". idąc za rozumowaniem Samolweicza, to jakimi zaimkami są ipse i idem? bo tłumaczenie zaimka IPSE = "sam" nie wskazuje raczej na nic.

to, że bóbr pływa w wodzie nie wystarczy do zakwalifikowania go jako RYBY, co Krzyżacy niegdyś czynili:D tak samo i to, że zaimek "is" bywa na polski tłumaczony jako "on" nie uprawnia nas do tego, by kwalifikować go jako zaimek osobowy czy też wskazujący.

Baldwin · Post autor: **Baldwin** » pn 09 lut 2009, 00:57

Czyli ostatecznie -> zaimek wskazujący dla ea

gen. eius (niej)
dat. ei (niej)
acc. eam (nią)
abl. ea (nią)

pytam dla pewności, gdyż np. podręcznik Wilczyńskiego Rudimenta Linguae Latine łacińską odmianę ea tłumaczy na:

gen.tej
dat. tej
acc. tę ?(dla mnie to i "tą" pasuje)
abl. tą

rozumiem, że można tłumaczyć jako niej i tej si ?

PS. a na kolosie pamiętam, że miałem napisać pomagaliście niej -> prodestis ei ?

Martinus Petrus Garrulus

na litość Boską, to nie jest zaimek wskazujący!

tę siekierę, tą siekierą - to są poprawne wersje
pomagaliście jej = proderatis ei

Baldwin · Post autor: **Baldwin** » pn 09 lut 2009, 01:34

1) to ja już nie wiem, jaki to jest zaimek. U Wilczyńskiego i w Porta Latina to wskazujący.
2) napewno miałem do przetłumaczenia jakiś czasownik z zaimkiem niej (wiem, że lepiej brzmi jej) i na to wynika, że dobrze odmieniałem to według is, ea, id.

Flavius Aetius · Post autor: **Flavius Aetius** » pn 09 lut 2009, 08:23

Dziękuję Ci, Martine, poszerzyłeś znacznie moją wiedzę.