Bezokolicznik - Infinitivus
Bezokolicznik jest bezosobową formą czasownika. Bezokolicznik w łacinie, inaczej niż w języku polskim, posiada czas oraz stronę. Łaciński czasownik posiada zatem zwykle sześć bezokoliczników:
- czasu teraźniejszego strony czynnej - Infinitivus praesentis activi
- czasu teraźniejszego strony biernej - Infinitivus praesentis passivi
- czasu przeszłego dokonanego strony czynnej - Infinitivus perfecti activi
- czasu przeszłego dokonanego strony biernej - Infinitivus perfecti passivi
- czasu przyszłego strony czynnej - Infinitivus futuri activi
- czasu przyszłego strony biernej - Infinitivus futuri passivi
| Kon. | Formy podstawowe | Znaczenie |
| I | amo, amare, amavi, amatum | kochać |
| II | video, videre, vidi, visum | widzieć |
| III | pono, ponere, posui, positum | kłaść |
| IV | audio, audire, audivi, auditum | słyszeć |
Schemat tworzenia bezokoliczników przedstawia się następująco:
| Activi | Passivi | |
| Praesentis | 1. forma podstawowa amare - kochać videre - widzieć ponere - kłaść audire - słuchać |
temat 1. formy podstawowej + -(r)i amari - być kochanym videri - być widzianym poni - być kładzionym audiri - być słuchanym |
| Perfecti | 3. forma podstawowa + -isse amavisse - pokochać vidisse - zobaczyć posuisse - położyć audivisse - wysłuchać |
4. forma podstawowa + esse amatus/a/um esse - zostać pokochanym visus/a/um esse - zostać zobaczonym positus/a/um esse - zostać położonym auditus/a/um esse - zostać wysłuchanym |
| Futuri | PFA + esse amaturus/a/um esse - że będę kochał visurus/a/um esse - że zobaczę positurus/a/um esse - że będę kładł auditurus/a/um esse - że wysłucham |
4. forma podstawowa + iri amatum iri - że zostanę pokochany visum iri - że zostanę zobaczony positum iri - że zostanę położony auditum iri - że zostanę wysłuchany |
Bezokoliczniki można także tłumaczyć jako zdanie podrzędne dopełnieniowe, np. videre - że widzę, videri - że jestem widziany, vidisse - że zobaczyłem, itd. Ponieważ łacińskie bezokoliczniki nie posiadają aspektu, należy pamiętać, że w zależności od kontekstu można tłumaczyć (tam, gdzie to możliwe) np. vidisse - że zobaczyłem, że widziałem; visurus esse - że zobaczę, że będę widział.
Jednym z podstawowych zastosowań bezokoliczników jest mowa zależna (patrz: konstrukcja ACI).