Pomimo że w łacinie istnieją przyimki takie jak "w", "do", "na", nazwy miejscowości oraz małych wysp w wyrażeniach określających miejsce występują bez przyimków. To samo dotyczy nazw małych wysp (wszystkich wysp na Morzu Śródziemnym z wyjątkiem Sycylii i Sardynii), na których zwykle znajduje się jedna miejscowość o tej samej nazwie. Zamiast przyimka, nazwy miejscowości przybierają odpowiedni przypadek: Accusativus wyraża kierunek ruchu "do", Ablativus - kierunek "od". W wyrażeniach oznaczających położenie (bez zmiany ruchu), nazwy występują w Locativie - prawie wymarłym miejscowniku:
- quo? - dokąd? + Accusativus:
Romam - do Rzymu Corinthum - do Koryntu Athenas - do Aten Rhodum - na wyspę Rodos Carthaginem - do Kartaginy Varsoviam - do Warszawy Neapolim - do Neapolu Cracoviam - do Krakowa Delphos - do Delf Wratislaviam - do Wrocławia Andes - w Andy - unde? - skąd? + Ablativus:
Romā - z Rzymu Corintho - z Koryntu Athenis - z Aten Rhodo - z wyspy Rodos Carthagine - z Kartaginy Varsovia - z Warszawy Neapoli - z Neapolu Cracovia - z Krakowa Delphis - z Delf Wratislavia - z Wrocławia Andibus - z Andów - ubi? - gdzie? + Locativus
- Jeśli nazwa miejscowości jest w liczbie pojedynczej deklinacji I i II, Locativus ma formę Genetivu:
Romae - w Rzymie Cracoviae - w Krakowie Corinthi - w Koryncie Varsoviae - w Warszawie Rhodi - na wyspie Rodos Wratislaviae - we Wrocławiu - Jeśli nazwa miejscowości jest w liczbie mnogiej lub w deklinacji III, Locativus ma formę Ablativu:
Athenis - w Atenach Delphis - w Delfach Carthagine - w Kartaginie Andibus - w Andach Neapoli - w Neapolu
- Jeśli nazwa miejscowości jest w liczbie pojedynczej deklinacji I i II, Locativus ma formę Genetivu:
W Loc. sing. III deklinacji może występować zarówno końcówka -i, jak -e: Carthagine lub Carthagini - w Kartaginie. Jeśli nazwa miejscowości jest równozgłoskowa (parisyllaba) i kończy się na -is, wówczas w Acc. sing. kończy się na -im, zaś w Abl. sing. na -i: Neapolis, -is - Acc. sing. Neapolim, Abl. sing. Neapoli.
Przykłady:
Romam/Athenas/Corinthum/Carthaginem (Acc.) propero.
Spieszę do Rzymu/Aten/Koryntu/Kartaginy.
Roma/Athenis/Corintho/Carthagine (Abl.) venio.
Przybywam z Rzymu/Aten/Koryntu/Kartaginy.
Romae/Athenis/Corinthi/Carthagine (Loc.) sum.
Jestem w Rzymie/Atenach/Koryncie/Kartaginie.
Roma (Abl.) Athenas (Acc.) propero. - Spieszę z Rzymu do Aten.
Romam (Acc.) Athenis (Abl.) propero. - Spieszę do Rzymu z Aten.
Roma (Abl.) abscedam et Carthaginem (Acc.) veniam.
Wyjadę z Rzymu i przybędę do Kartaginy.
Caesar Brundisio (Abl.) ad Africam navigavit.
Cezar żeglował z Brundyzjum do Afryki.
Nazwy większych wysp oraz krajów występują z odpowiednimi przyimkami. Jeśli w wyrażeniu występuje ogólne słowo urbs - miasto, oppidum - osada, insula - wyspa, wówczas zawsze należy użyć przyimka (nadal z odpowiednim przypadkiem):
Romam ad urbem - do miasta Rzym
Roma ex urbe - z miasta Rzym
Romae in urbe - w mieście Rzym
W odniesieniu do nazw państw, przyimek ad dotyczy przybycia do samych granic, zaś in z Accusativem - do kraju. Podobnie, ab oznacza oddalenie się od granic, ex - z wnętrza kraju:
Ad Italiam pervenit. - Dotarł do granic Italii.
In Italiam pervenit. - Przybył do [miejsca w] Italii. (np. do Rzymu)
Ab Italia profectus est. - Opuścił granice Italii.
Ex Italia profectus est. - Przybył z [miejsca w] Italii (np. z Rzymu)
W łacinie występuje także kilka rzeczowników pospolitych, które nie łączą się z przyimkami:
Nom. | Acc. quo? dokąd? | Abl. unde? skąd? | Loc. ubi? gdzie? |
domus (dom) | domum (do domu) | domo (z domu) | domi (w domu) |
humus (ziemia, kraj) | humi (do ziemi, kraju) | humo (z ziemi, kraju) | humi (w ziemi, w kraju) |
forum (dwór, poza domem) | foras (na dworze) | foris (z dworu) | foris (na dworze) |
rus (wieś) | rus (na wieś) | rure (ze wsi) | ruri (rure) (na wsi) |
Inne rzeczowniki, które zachowały Locativus, to bellum, -i - wojna, militia, -ae - służba wojskowa, vesper, -i - wieczór oraz animus, -i - umysł, dusza. Podobnie, jak w języku polskim, Locativy rzeczowników bellum, militia i vesper mają znaczenie czasowe: belli (Loc.) - na wojnie (= w czasie wojny), militiae (Loc.) - na służbie wojskowej (= w czasie służby), vesperi (vespere) (Loc.) - wieczorem. Locativu animi używa się z kilkoma czasownikami i przymiotnikami oznaczającymi odczuwanie:
Marcus me excruciat animi - Marcus dręczy mój umysł (dosł. mnie w umyśle)
me animi fallit - umysł mnie zwodzi (dosł. mnie zwodzi w umyśle)
aeger animi - chory na duszy
confusus animi - niespokojny w duchu
sanus mentis aut animizdrowy na umyśle lub duchu
Jeśli w apozycji do rzeczownika w Locativie stoi rzeczownik pospolity, który nie posiada Locativu, występuje on w Ablativie. Apozycja, czyli dopowiedzenie, to uzupełnienie informacji, które zwykle występuje w tym samym przypadku, co określany rzeczownik (tak jak w języku polskim). Przykłady:
Antiochiae (Loc.), celebri (Abl.) quondam urbe (Abl.)
w Antiochii, niegdyś słynnym mieście
Albae (Loc.) constiterunt, in urbe (Abl.) munita (Abl.)
zatrzymali się w Albie, w warownym grodzie