W łacinie klasycznej występował iloczas (quantitas) - rozróżnienie pomiędzy samogłoskami długimi i krótkimi. Najmniejszą jednostką długości iloczasowej była mora (postój): głoska krótka trwa jedną morę, głoska długa - dwie mory. W łacinie występuje pięć samogłosek krótkich, oznaczanych łukiem, i pięć długich, oznaczanych poziomą kreską nad literą (konwencja została ustalona w późnym średniowieczu).
- samogłoski krótkie (vocales correptae): ă, ĕ, ĭ, ŏ, ŭ
- samogłoski długie (vocales productae): ā, ē, ī, ō, ū
Pojęcie iloczasu jest bardzo ważne, ponieważ w łacinie może zmieniać znaczenie, np. horă - godzina, horā - o (tej) godzinie, teraz. W polszczyźnie iloczas zanikł w XV w. Aby lepiej wyobrazić sobie to zjawisko, porównajmy następujące wyrażenia:
ma Ania | - | Mania |
dookoła | - | dokoła |
reemisja | - | remisja |
i igła | - | igła |
ku Uli | - | kuli |
Zauważmy, że długa samogłoska nie jest silniej akcentowana, a jedynie trwa dłużej. Jednak długość samogłoski wpływa bezpośrednio na długość sylaby, którą tworzy, a przez to także na akcent.
Atque memento, nulli adsunt Romanorum qui locutionem tuam corrigant :)