Stronę bierną w łacinie tworzy się nieco inaczej, niż w języku polskim, angielskim czy niemieckim. W tych językach zwykle występuje słowo posiłkowe "być, zostać", np. Samolot został zestrzelony przez rakietę. W łacinie nie używa się słowa posiłkowego, a zamiast niego odpowiednio odmienia się orzeczenie. Najłatwiej zobaczyć to na przykładzie. Weźmy zdanie:
Przekształcenie zdania ze strony czynnej do biernej wygląda następująco:
1. Zamiana podmiotu w dopełnienie. Dodajemy przyimek a, ab lub abs (oznacza dosłownie: od). Jeśli dopełnienie zaczyna się od spółgłoski, stosujemy a, jeśli od samogłoski - ab, a jeśli zaczyna się na t - abs. Można rozumieć to słówko jako "przez". Ponieważ a łączy się z Ablativem, zmieniamy także przypadek:
2. Zamiana dopełnienia w podmiot. Oryginalne dopełnienie zapisujemy w Nom, pamiętając o zachowaniu oryginalnej liczby (pojedynczej lub mnogiej):
3. Odmiana orzeczenia. Orzeczenie odmieniamy według schematu końcówek z uwzględnieniem czasu. Trzeba pamiętać także o tym, że obecnie orzeczenie ma zgadzać się z nowym podmiotem pod względem liczby (libri - książki, l.mn.). Schemat końcówek podany jest poniżej. W naszym przykładzie zmieniamy:
W efekcie otrzymujemy zdanie w stronie biernej:
Bezokolicznik strony biernej tworzymy dodając do tematu czasownika końcówkę -ri, np. amari - być kochanym, audiri - być słyszanym.
Schemat końcówek strony biernej ma postać:
temat + (jeśli jest) cząstka charakterystyczna dla czasu + końcówka strony biernej
Końcówki strony biernej:
| Os. | L. poj. | L. mn. |
| 1. | -r | -mur |
| 2. | -ris | -mini |
| 3. | -tur | -ntur |
Przykładowa koniugacja w czasie teraźniejszym:
| Os. | L. poj. | L. mn. |
| 1. | amor | amamur |
| 2. | amaris | amamini |
| 3. | amatur | amantur |
W czasie przeszłym niedokonanym:
| Os. | L. poj. | L. mn. |
| 1. | amabar | amabamur |
| 2. | amabaris | amabamini |
| 3. | amabatur | amabantur |
W czasie przyszłym I:
| Os. | L. poj. | L. mn. |
| 1. | amabor | amabimur |
| 2. | amaberis | amabimini |
| 3. | amabitur | amabuntur |
Nawet jeśli tworzenie strony biernej wydaje się pozbawione sensu (zwłaszcza po przetłumaczeniu na język polski), należy pamiętać o tym, że w łacinie strona bierna używana jest o wiele częściej, niż w języku polskim, np.:
Brevis a natura nobis vita data est, at memoria vitae sempiterna.
Krótkie nam życie przez naturę dane, ale pamięć życia wieczna.
Strona bierna może mieć czasem znaczenie zwrotne.
Verba deponentia
Osobną grupę czasowników stanowią tak zwane verba deponentia, które posiadają tylko formy strony biernej, ale mają one znaczenie strony czynnej. Według starożytnych gramatyków te czasowniki "odłożyły" (deponere) swoje formy czynne.
Imperator milites hortatur. - Generał zachęca żołnierzy.
Czasowniki deponencyjne mają tylko trzy formy podstawowe (tylko strona bierna): czas teraźniejszy tryb oznajmujący, czas przeszły dokonany tryb oznajmujący, oraz bezokolicznik czasu teraźniejszego:
blandior, blanditus sum, 4 - pochlebiać
hortor, 1 - zachęcać
imitor, 1 - naśladować
infitior, 1 - zaprzeczać
largior, 4 - obdarzać; przekupywać
loquor, locutus sum, 3 - mówić
polliceor, pollicitus sum, 2 - obiecywać
sequor, secutus sum, 3 - iść za kimś; postępować
vereor, veritus sum, 2 - bać się; czcić
Czasowniki te zachowały formy czynne w niektórych ze swoich form bezosobowych:
hortans, -antis - zachęcający; zachęcając (PPA)
hortaturus, 3 - zamierzający/a/e zachęcić; mając zachęcać (PFA)
hortaturus, 3 esse - że będzie zachęcać (infinitivus futuri activi)
hortatum, -u - aby zachęcać (supinum)
hortandi, -o, -um - zachęcanie (gerundium)
Jednak gerundivum (imiesłów bierny czasu przyszłego) ma znaczenie bierne: hortandus - ten który ma być zachęcony. Imiesłowy bierne czasu przeszłego dokonanego (PPP) niektórych czasowników deponencyjnych mogą mieć zarówno znaczenie czynne, jak i bierne.
Verba semideponentia
Kilka czasowników łacińskich ma w czasie przeszłym dokonanym jedynie formy bierne, ale o znaczeniu strony czynnej. Do tej grupy należą cztery podstawowe czasowniki, od których pochodzą inne:
audeo, ausus sum, 2 - śmiać; odważyć się
fido, fisus sum, 3 - wierzyć
gaudeo, gavisus sum, 2 - cieszyć się
soleo, solitus sum, 2 - mieć zwyczaj; być przyzwyczajonym
Czasowniki pochodne to np.:
confido, confisus sum, 3 - zawierzać
diffido, diffisus sum, 3 - nie ufać.